Theo tờ The Guardian được mạng xã hội Việt Nam lưu truyền mấy ngày qua, đủ khiến dân Việt mở mang tầm mắt và hẳn những ai bức xúc với dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông sẽ nguôi ngoai phần nào.
Một dự án đường sắt (HSR) sẽ giúp di chuyển giữa Los Angeles và San Francisco trong vòng chưa đầy ba giờ được hy vọng là khởi đầu cho một kỷ nguyên mới của hệ thống đường sắt tốc độ cao tại Hoa Kỳ, HSR California ở giai đoạn cuối sẽ được kéo dài theo bờ biển phía tây, từ San Diego đến Vancouver, qua sa mạc đến Las Vegas, và cuối cùng là xuyên lục địa Hoa Kỳ. Các cử tri California năm đó (2008) đã chấp thuận việc bán 9 tỷ $ trái phiếu tiểu bang, với niềm hy vọng rằng tuyến đường sắt từ L.A đến San Francisco sẽ hoạt động vào năm 2020. Không lâu trước khi chính quyền tiếp theo của Obama thắp thêm hy vọng với một kế hoạch nâng từ tầm tiểu bang lên tầm quốc gia cho 8.600 dặm (13.840 km) đường sắt cao tốc, sau đó tiếp tục được tăng lên 12.000 dặm (19.312 km), sẽ giúp tái tạo một nền kinh tế thiếu hiệu quả và giảim bớt sự lệ thuộc vào nguồn nhiên liệu hóa thạch đang đe dọa phá hủy khí hậu toàn cầu.
THẾ NHƯNG Thống đốc bang California, Gavin Newsom, đã không còn luyên thuyên về đoạn đường dài 500 dặm (840 km) từ L.A đến San Francisco nữa, vì chi phí hiện tại của cả dự án đã tăng vọt ngoài tầm với. Thay vào đó, chính quyền của ông đang chỉ tập trung vào công tác xây dựng một phân đoạn dài 172 dặm (275 km) kết nối một số ít các thành phố nhỏ tại Central Valley (Thung lũng Trung tâm). Mặc dù vậy, ngay cả khi mọi chuyện diễn ra suôn sẻ và có thể được thuyết phục được nhà đầu tư giải ngân các khoản tiền cần thiết, phân đoạn dài 275 km của đại công trình dài 1300 km này vẫn có thể không bắt đầu phục vụ hành khách cho đến năm 2030.
Dự án này đã trở thành một trò lố bịch, câu ngạn ngữ “tàu không tới nơi đến chốn”, và không có lợi ích gì nếu tiếp tục ném tiền vào nó. Phân đoạn từ Merced đến Bakersfield được dự đoán sẽ tiêu tốn hơn 20 tỷ đô la – nhiều hơn vài tỷ đô la so với dự kiến trước đó được thực hiện vào năm 2019 và có khả năng sẽ chỉ càng đắt hơn về sau. Cũng không rõ sẽ có mấy ai sẽ đi trên nó vì nó phần lớn phân đoạn này lại trùng lặp với một tuyến đường sắt Amtrak hiện có.
“Đó là một mơ ước hão huyền. Nó không thực tế và nó sẽ không bao giờ có thể thu hồi được vốn, ”Quentin Kopp, một cựu nhà lập pháp và thẩm phán đã nghỉ hưu chia sẻ.
“Tôi nghĩ rằng nó hết cứu vãn được rồi” ông nói. “Không ai khác ở Hoa Kỳ muốn lãng phí thêm tiền bạc vào việc này. Cơ quan lập pháp nên ngừng tài trợ cho dự án một lần và mãi mãi trong năm nay, và thống đốc Newsom nên khôn ngoan mà dừng bước trước khi lịch sử bang ghi nhận anh là một kẻ đã ném tiền của người dân mình đi một cách vô tội vạ.”
Dân mạng Việt bình phẩm rằng, nếu như anh em Hà Nội phải đợi tận 10 năm để được đi chuyến tàu điện đường sắt trên cao đầu tiên thì thậm chí anh em bên Cali đã phải đợi tính đến thời điểm này là đã 14 năm rồi mà vẫn chưa được trải nghiệm chuyến tàu tao tốc của họ. Tuy nhiên, nói như vậy không phải là biện hộ cho những hạn chế, yếu kém của dự án đường sắt bên ta. Nhưng trong thế giới phẳng hiện nay, những thông tin lợi dụng yếu kém, hạn chế, trình độ quản lý kinh tế của Chính phủ Việt Nam để công kích chế độ, gán cho lỗi thể chế, rồi đòi Việt Nam phải đa đảng, đa nguyên như Mỹ mới có được chính phủ hoàn thiện mà truyền thông BBC, VOA, RFA hay Việt tân đang nỗ nực hàng ngày, thật lố bịch.
