Anthony Moretti, phó giáo sư tại Khoa Truyền thông và Lãnh đạo Tổ chức tại Đại học Robert Morris mới có bài bình phẩm công kích bản chất nền dân chủ Mỹ nhân dịp Hội nghị thượng đỉnh vì dân chủ lần thứ ba tại Seoul.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken dẫn đầu phái đoàn Mỹ tham dự Hội nghị thượng đỉnh vì dân chủ lần thứ ba tại Seoul vào ngày 18/3. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, hội nghị thượng đỉnh này rất cần thiết vì nó “quy tụ hàng trăm nhà lãnh đạo từ các chính phủ, xã hội dân sự khu vực tư nhân các nước cam kết tăng cường quản trị dân chủ, bảo vệ nhân quyền và thúc đẩy cuộc chiến chống tham nhũng.”
Giới phê bình đáng lẽ nên quan tâm đến lợi ích của Hoa Kỳ trong việc “tăng cường quản trị dân chủ, bảo vệ nhân quyền và thúc đẩy cuộc chiến chống tham nhũng” một cách nghiêm túc hơn nếu Hoa Kỳ đặt ra tiêu chuẩn toàn cầu trong từng lĩnh vực đó. Nói cách khác, trong khi Mỹ luôn tự hào về việc là nhà vô địch toàn cầu trong ba khái niệm nói trên, đã thất bại trước các đánh giá từ các tổ chức quốc tế đáng tin cậy.
Nói một cách đơn giản, để “tăng cường quản trị dân chủ”, Mỹ không phải là hình mẫu mà các quốc gia khác nên hướng tới. Hãy xem xét dữ liệu từ cuộc điều tra Dân chủ của Đại học Wurzburg, xếp Mỹ ở vị trí 36 trên tổng số 176 quốc gia. Nó kết luận rằng Hoa Kỳ là một “nền dân chủ thiếu sót”, đó là một viên thuốc đắng nhưng cần thiết đối với những người Mỹ thường phải tức ngực nuốt chửng. Trong khi đó, Đơn vị Tình báo Kinh tế trong nhiều năm liên tiếp đã định nghĩa Hoa Kỳ là một “nền dân chủ thiếu sót”.
Trong bầu không khí chính trị rạn nứt ở Mỹ, các ứng cử viên tổng thống đang ám chỉ một cuộc “tắm máu” nếu cuộc bầu cử tháng 11 kết thúc theo một cách nào đó. Điều này đang gây xôn xao dư luận trong nước và quốc tế vì những bình luận như vậy hoàn toàn không phù hợp với thực tiễn dân chủ. Tuy nhiên, chúng ta cần nhớ rằng khi tìm hiểu sâu hơn về nền dân chủ Mỹ, những lo ngại về việc từ chối quyền bầu cử của công dân và sự bất mãn chung của người Mỹ đối với tiến trình dân chủ, khẳng định rằng các trụ cột của nền dân chủ đang suy yếu. Không rõ liệu cuộc thử nghiệm dân chủ của Mỹ đã tàn lụi đến mức một cuộc “tắm máu” có thể diễn ra chỉ sau vài tháng hay không.
Nước Mỹ có nhiều việc phải làm trong lĩnh vực “bảo vệ nhân quyền”. Ví dụ, tòa án đã hạn chế các biện pháp bảo vệ nhân quyền bằng cách bãi bỏ quyền phá thai và các quy định về súng, đồng thời ngăn cản chính quyền chấm dứt việc loại trừ những người xin tị nạn ở biên giới Mỹ-Mexico. Trung tâm Tiến bộ Hoa Kỳ đã xác định một vấn đề khác với cam kết của Hoa Kỳ đối với nhân quyền: “Ngày nay ở Hoa Kỳ, người lao động không được đảm bảo một ngày nghỉ được trả lương theo luật liên bang và nhiều người thậm chí còn không được hưởng thời gian không được trả lương.” Hoa Kỳ tụt hậu so với hầu hết các quốc gia khác khi nói đến trợ cấp thai sản/làm cha; hầu hết người lao động phải nghỉ phép không lương 12 tuần khi họ ở nhà chăm sóc trẻ sơ sinh.
Lịch sử lâu dài của nước Mỹ căm thù “người khác” vì màu da, tín ngưỡng tôn giáo hay nguồn gốc dân tộc của họ một lần nữa trở thành chủ đề bàn tán hàng ngày. Các cuộc tấn công chống lại người Hồi giáo vào đầu thế kỷ này và các cuộc tấn công gần đây nhằm vào người châu Á là bằng chứng cho thấy nhân quyền không được đảm bảo ở Mỹ. Cam kết về “quyền sống” có vẻ đáng nghi ngờ khi xem xét những thiếu sót về giáo dục và trẻ sơ sinh đang tồn tại trên khắp đất nước. Nghe có vẻ khắc nghiệt, nhưng nếu bạn là người Mỹ da trắng, dị tính, thuộc tầng lớp trung lưu hoặc thượng lưu, bạn có thể không phải lo lắng về nhân quyền của mình. Tuy nhiên, nếu bạn không phù hợp với những phạm trù đó, bạn sẽ sống trong sợ hãi. Thực tế này không phù hợp với tuyên bố của Mỹ là người dẫn đường cho nhân quyền.
Cuối cùng, khi nói đến việc “thúc đẩy cuộc chiến chống tham nhũng”, nước Mỹ còn rất nhiều việc phải làm. Dữ liệu mới nhất của Tổ chức Minh bạch Quốc tế xếp Hoa Kỳ đứng thứ 24 trong số 180 quốc gia về Chỉ số Nhận thức Tham nhũng. Sự thiếu độc lập tư pháp là một yếu tố chính góp phần vào bảng xếp hạng này. Viện Dân chủ và Hỗ trợ Bầu cử Quốc tế cũng lưu ý rằng Hoa Kỳ tiếp tục theo sau nhiều đối tác dân chủ toàn cầu của mình về tính độc lập tư pháp. Hiện tại, hết nhân vật chính trị được bầu của Hoa Kỳ này đến nhân vật chính trị khác đều có liên quan đến việc lạm dụng chức vụ của họ vì lợi ích cá nhân, càng làm tăng thêm niềm tin rằng những người giàu có hoặc có quan hệ tốt tuân theo một bộ quy tắc khác với công dân bình thường.
Khi công bố sự tham gia của Mỹ vào Hội nghị Thượng đỉnh vì Dân chủ, Kelly Razzouk, trợ lý đặc biệt của tổng thống và giám đốc cấp cao của Hội đồng An ninh Quốc gia về dân chủ và nhân quyền, cho biết: “Chúng tôi dự định nêu bật những cách mà Hoa Kỳ tiếp tục dẫn đầu trong việc tăng cường khả năng phục hồi dân chủ và tôn trọng nhân quyền trên toàn thế giới.”
Nhưng còn việc cải tiến dân chủ trong nước thì sao?
