Theo Global Times ngày 3/9/2022, một mặt Mỹ đang ra sức lôi kéo đồng minh Hàn Quốc, Nhật Bản “đối phó với những thách thức an ninh ngày càng tăng từ Trung Quốc”, nhưng mặt khác lại gây xung đột lợi ích kinh tế với Hàn Quốc khiến vết nứt trong “tình đoàn kết” mà Mỹ cố tình thể hiện với các đồng minh của mình ở Đông Á. Bài viết thể hiện quan điểm của Trung Quốc đánh giá mối quan hệ “đồng sàng dị mộng” Hàn-Mỹ, tuy đôi chỗ thể hiện thái độ hằn học chống Mỹ và việc Mỹ lôi kéo các nước chống Trung Quốc, nhưng rất có giá trị tham khảo với độc giả Việt, đặc biệt là những kẻ ảo tưởng vào nước Mỹ hay bất kỳ nước lớn nào và đòi Việt Nam phải “chọn phe” để nhận được sự “bảo trợ” từ một bên. Kinh nghiệm lịch sử cho ta thấy, không có miếng phomai nào miễn phí cả, không tự lực tự cường, hài hòa lợi ích giữa các nước lớn để không bị biến thành con tốt thí, thì sớm muộn sẽ bị chi phối, lợi dụng.
Để rộng đường nhìn nhận, đánh giá, Ban Biên tập vẫn biên dịch bài viết, gửi tới độc giả để cho chúng ta có tư liệu, cái nhìn toàn cảnh. Đồng thời, luôn cảnh giác với luận điệu chống phá chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước ra hiện nay, đòi Việt Nam phải chọn bên trong bang giao.
===
Giữa tháng trước, Mỹ đã thông qua Đạo luật Giảm lạm phát (IRA). Một trong những khía cạnh quan trọng là cung cấp trợ cấp cao cho xe điện (EV) sản xuất tại Mỹ, trong khi không có trợ cấp cho xe sản xuất tại Hàn Quốc. Điều này sẽ đặt các công ty Hàn Quốc vào thế cực kỳ bất lợi. Các hãng truyền thông Hàn Quốc đã mô tả hành động này vi phạm các nguyên tắc thương mại tự do và công bằng của Hoa Kỳ. Hyundai Motor hiện đang đứng thứ 2 trên thị trường xe điện của Mỹ, nhưng nếu Mỹ áp dụng chiến thuật “giải quyết vấn đề” vi phạm quy tắc mà không bị trừng phạt, thì ô tô Hàn Quốc sẽ không thể duy trì vị thế của mình trong Thị trường Hoa Kỳ. Hàn Quốc thường cho rằng IRA là “sự phản bội” đối với Hàn Quốc và là “một nhát dao sau lưng”.
Tuy nhiên, trước những lo ngại mạnh mẽ từ các đồng minh, Mỹ đã ra tay. Theo báo chí Mỹ, Mỹ “bất ngờ” trước những câu hỏi mà Hàn Quốc đưa ra và bày tỏ sự tiếc nuối. “Sự bất ngờ” này phải là phản ứng thực sự của Mỹ, cho thấy ngay từ đầu Mỹ đã không tính đến lợi ích của Hàn Quốc. Sau nhiều lần đàm phán với phía Hàn Quốc, phía Mỹ chỉ dửng dưng bày tỏ ý “chúng ta hãy quay lại thảo luận” chứ thực tế không phản hồi lại những quan ngại của Seoul. Sự ngạo mạn và thờ ơ như vậy chắc chắn là một sự xúc phạm đến lòng tự trọng của Hàn Quốc.
Đây không phải là lần đầu tiên dư luận Hàn Quốc phàn nàn về sự “phản bội” và “đâm sau lưng” của Mỹ. Vào năm 2018, việc sửa đổi Hiệp định Thương mại Tự do Hàn – Mỹ đã hoàn tất và Hàn Quốc hứa sẽ mở cửa hơn nữa thị trường ô tô trong nước. Tuy nhiên, Mỹ đã gia hạn mức thuế nhập khẩu 25% đối với xe tải nhỏ chở khách và chở hàng của Hàn Quốc cho đến năm 2041. Hai công ty xe hơi lớn của Hàn Quốc là Hyundai và Kia vào thời điểm đó cho rằng hành động này là xúc phạm. Điều tương tự với các hành động cưỡng chế gần đây của Hoa Kỳ đối với ngành công nghiệp chip của Hàn Quốc không cho thấy bất kỳ mối quan tâm nào về việc liệu chúng có gây tổn hại đến lợi ích của Hàn Quốc hay không. Trước những lợi ích của mình, Mỹ không chỉ theo đuổi cái “đầu tiên” mà còn là cái “duy nhất” trong nhiều trường hợp.
Phản ứng mạnh mẽ của Hàn Quốc lần này, ở một mức độ nào đó, là một sự “thức tỉnh”. Nó cho mọi người hiểu biết toàn diện hơn về Mỹ và cái gọi là liên minh các giá trị. Kể từ khi Yoon nhậm chức, Seoul đã tích cực thực hiện các hoạt động ngoại giao với Washington, với hy vọng biến nó thành một điểm nhấn trong chính quyền của ông. Nhưng thay vào đó, nó đã trở thành một cái bẫy lớn.
Cần phải nói rằng hành vi hung hăng của Mỹ đã kích thích sự thức tỉnh của Hàn Quốc, đặc biệt là trong những người bảo thủ. Trong quá khứ, họ nghĩ quá cao về Mỹ. Bài bình luận của tờ Korea Joong Ang Daily đặt câu hỏi: “Điều đó có nghĩa là các đồng minh có thể chia sẻ các giá trị nhưng không chia sẻ lợi ích?”. Nó cũng than thở “Giá trị nhường chỗ cho lợi ích quốc gia”.
Đây có thể là “cách hiểu mới” của một số người trong cộng đồng dư luận Hàn Quốc, nhưng thực ra đó chỉ là cách của Mỹ. Dù có dùng những mỹ từ gì đi chăng nữa thì những cái gọi là giá trị cũng chỉ là những lời ngụy biện được Mỹ sử dụng để đánh lừa các đồng minh nhằm duy trì quyền bá chủ. Đối với Mỹ, “các giá trị được chia sẻ” luôn có nghĩa là sự phục tùng vô điều kiện của các đồng minh đối với lợi ích của Mỹ, chứ không phải là những con bài mặc cả mà các đồng minh có thể sử dụng để đối phó với Mỹ. Washington đã kiên quyết đặt quyền giải thích các “giá trị” trong tay của chính mình. Chỉ những người theo dõi nó mới có “giá trị chia sẻ” với nó, trong khi những người chống lại Mỹ thì không.
Như các phương tiện truyền thông Hàn Quốc kết luận, đằng sau nụ cười của Washington là chính sách “Nước Mỹ trên hết” đã trở nên “xảo quyệt hơn và thâm độc hơn”. Lịch sử cũng đã nhiều lần cho thấy Mỹ có mong muốn khá mạnh mẽ trong việc bảo toàn lợi ích của mình. Từ một khía cạnh nào đó, sự hùng biện của các giá trị được thiết kế đặc biệt để phục vụ lợi ích của Washington.
Cựu ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger từng nói rằng “có thể nguy hiểm khi trở thành kẻ thù của nước Mỹ, nhưng làm bạn của nước Mỹ là điều nguy hiểm”. Cuộc tranh chấp vừa rồi đã chứng minh điều đó. Hàn Quốc không phải là quốc gia đầu tiên đặt ra nghi ngờ về bộ mặt đạo đức giả và mục đích thực sự của cái gọi là Chiến lược Tiến vào Thái Bình Dương của Washington, cũng không phải là quốc gia cuối cùng. Mỹ muốn sử dụng các nước khác làm “bia đỡ đạn” trong việc duy trì quyền bá chủ, nhưng họ không thể hiện thực hóa tham vọng này. Một chuỗi lợi ích trong đó các quốc gia khác nhau sẽ phản đối sự bắt nạt của Mỹ sẽ trở nên rõ ràng hơn.
