Chuyến thăm chớp nhoáng của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi tới Đài Loan đã kết thúc nhưng dư chấn vẫn chưa dừng lại. Xuất hiện nhiều tiếng nói từ bên trong Mỹ và các quốc gia khác chỉ trích chuyến đi Đài Loan của Pelosi là “vô trách nhiệm”, vì lợi ích cá nhân, đẩy quan hệ Trung-Mỹ xuống vực sâu.
Tờ New York Times đã đăng một bài xã luận ngày 7/8 với tựa đề “Mối quan hệ của Hoa Kỳ với Trung Quốc không cần phải căng thẳng như vậy”. Bài báo gọi chuyến thăm của Pelosi tới đảo Đài Loan là “khiêu khích”, và lưu ý, “Hai quốc gia hùng mạnh nhất trên Trái đất tìm cách xoa dịu những căng thẳng này là vì lợi ích của mọi người.
Max Baucus, cựu đại sứ Mỹ tại Trung Quốc, nói với Sky News vào ngày 2 tháng 8 rằng Pelosi đã hành xử “liều lĩnh” và “nguy hiểm” chỉ đơn giản là để “gây chú ý một chút” bằng cách đến thăm Đài Loan.
Trên bình diện quốc tế, cựu thủ tướng New Zealand John Key đã mô tả chuyến thăm Đài Loan của bà Nancy Pelosi: ” Đó là hành động khiêu khích và thực sự nguy hiểm, “Key nói trên phương tiện truyền thông chương trình của TVNZ đưa tin hôm Chủ nhật. Ngoại trưởng Singapore Vivian Balakrishnan bên lề cuộc họp ASEAN tại Campuchia ngày 6/8 cho rằng. “Đây là một thời khắc nguy hiểm, nguy hiểm cho toàn thế giới”. Đại sứ Cuba tại Trung Quốc Carlos Miguel Pereira nói rằng những hành động khiêu khích này của Hoa Kỳ là có chủ ý và tìm cách gây mất ổn định hòa bình và an ninh của Trung Quốc và khu vực…
Về phía chính quyền Biden đang đổ lỗi cho Trung Quốc về việc “leo thang căng thẳng” và coi Mỹ cũng như đảo Đài Loan là “nạn nhân”. Người phát ngôn an ninh Nhà Trắng John Kirby ngày 6/8 cho biết Mỹ không có gì phải cải chính liên quan đến chuyến thăm Đài Loan của Pelosi và tuyên bố rằng Washington “muốn thấy căng thẳng với Trung Quốc giảm xuống ngay lập tức nhưng động thái ngừng một số kênh liên lạc của Bắc Kinh là vô trách nhiệm”.
Về phía Trung Quốc tuyên bố ngừng hợp tác với Mỹ về quân sự và biến đổi khí hậu. Ngày 6/8, Trung Quốc công bố tám biện pháp đối phó đáp lại chuyến thăm của Pelosi tới đảo Đài Loan, bao gồm hủy cuộc hội đàm giữa các chỉ huy nhà hát Trung – Mỹ, đàm phán phối hợp chính sách quốc phòng, cơ chế tham vấn an ninh hàng hải quân sự và đình chỉ hợp tác hồi hương nhập cư bất hợp pháp, kiểm soát ma túy và biến đổi khí hậu.
Phát biểu tại cuộc họp báo trực tuyến với người đồng cấp Philippines ở Manila, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho rằng Trung Quốc không nên tổ chức các cuộc đàm phán về các vấn đề toàn cầu quan trọng như cuộc khủng hoảng khí hậu “làm con tin”. Còn Hoàn Cầu Thời báo đưa bình luận của Lü Xiang, nhà nghiên cứu tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, phân tích thủ đoạn thông lệ của Hoa Kỳ khi đóng vai “nạn nhân”, vì “Hoa Kỳ biết rằng họ đã làm hỏng toàn bộ sự việc, và bây giờ họ đang hành động như một nạn nhân để thay đổi. đổ lỗi cho Trung Quốc”. Theo ông Lü, những biện pháp đối phó như vậy cho Mỹ một “thời kỳ hạ nhiệt” để phản ánh lý do tại sao Washington lại thúc đẩy quan hệ song phương đến lúc này và ở vị trí nào. “Chúng tôi từng tiến hành liên lạc thường xuyên về nhiều lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như kiểm soát ma túy và biến đổi khí hậu. Nhưng thay vì hợp tác với Trung Quốc, Mỹ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Trung Quốc trong các lĩnh vực năng lượng. Kể từ khi Biden nhậm chức, ông đã kích động căng thẳng trên khắp eo biển Đài Loan bằng cách bán vũ khí và cũng ký các dự luật cố gắng giúp phe ly khai Đài Loan có được tư cách quan sát viên của WHA.
Trong nhiều tuần, các quan chức Mỹ từ tổng thống trở xuống đã nói về lựa chọn của Pelosi đến thăm Đài Loan, và nhấn mạnh rằng đó là quyết định của bà ấy, và của riêng bà này, theo CNBC. Đáp lại động thái này, ông Zhang nói, Mỹ đang sử dụng tam quyền phân lập như một cái cớ để tuyên bố rằng Tổng thống Mỹ không có quyền lực đối với người thuyết trình trong nhà và lưu ý rằng bất kỳ ai có kiến thức cơ bản về chính trị Hoa Kỳ đều biết rằng có các cuộc đàm phán trong chính phủ, chưa kể Pelosi thuộc cùng một đảng với Joe Biden.
Theo Hoàn Cầu Thời báo, chuyến thăm khiêu khích của Pelosi đã tạo ra một phản ứng dây chuyền, một phái đoàn Litva do Thứ trưởng Bộ Giao thông và Truyền thông Agne Vaiciukeviciute đứng đầu đã đến Đài Loan để thăm vào ngày 8/8 và ủy ban đối ngoại Hạ viện Anh cũng đang có kế hoạch đến thăm hòn đảo vào cuối năm nay. Nó cho thấy, Hoa Kỳ đang khuyến khích các quốc gia khác nâng tầm giao lưu với Đài Loan lên một tầm cao mới, điều này chắc chắn sẽ mời gọi sự chống trả quyết liệt của Trung Quốc.
Màn đấu khẩu và trả đũa lẫn nhau sau chuyến thăm của Pelosi sẽ chưa dừng lại và đang châm lửa đốt nóng an ninh khu vực. Để phòng ngừa nó, các nước quanh Đài Loan phải tăng cường vũ khí, phòng thủ nhằm ngăn ngừa lửa cháy lan sang nhà mình. Ai được lợi trong bối cảnh này, hẳn mỗi người đều có quan điểm riêng, điều đó lý giải cho lập trường của Việt Nam về vụ việc này qua phát ngôn của Bộ Ngoại giao: chúng ta ủng hộ hòa bình, đàm phán, không làm căng thẳng, để yên cho chúng tôi làm ăn, không như luận điệu xuyên tạc của kền kền đội lốt “dấu tranh dân chủ”, “yêu nước” đang xuyên tạc.
