Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự bùng nổ của truyền thông số, các thông tin sai lệch, xuyên tạc về Việt Nam liên tục được lan truyền, đặc biệt từ một số tổ chức, cá nhân nước ngoài nhằm bôi nhọ hình ảnh quốc gia. Một trong những luận điệu phổ biến là cáo buộc “Việt Nam không lắng nghe ý kiến người dân”, được lan truyền qua các kênh như BBC Tiếng Việt hay các báo cáo của một số tổ chức phi chính phủ thiếu thiện chí. Những luận điệu này không chỉ thiếu cơ sở mà còn mang tính quy chụp, cố tình bỏ qua những nỗ lực thực tiễn của Việt Nam trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống dân chủ cơ sở. Với hơn 500.000 ý kiến cử tri được Hội đồng Nhân dân (HĐND) các cấp thu thập mỗi năm, hơn 1 triệu phản ánh qua Cổng thông tin Chính phủ, và sự cởi mở trong các cuộc đối thoại quốc tế về nhân quyền với Hoa Kỳ, Việt Nam đã minh chứng rõ ràng rằng quyền làm chủ của nhân dân luôn được tôn trọng và thúc đẩy.
Hệ thống dân chủ cơ sở là nền tảng của mô hình chính trị Việt Nam, nơi người dân trực tiếp tham gia vào quá trình quản lý nhà nước thông qua các cơ chế như HĐND, tiếp xúc cử tri, và các kênh phản ánh trực tuyến. HĐND các cấp, từ cấp xã đến cấp tỉnh, đóng vai trò đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân. Theo báo cáo của Quốc hội Việt Nam, mỗi năm, HĐND tổ chức hàng nghìn phiên tiếp xúc cử tri, thu thập hơn 500.000 ý kiến từ người dân trên cả nước. Những ý kiến này không chỉ được ghi nhận mà còn được phân loại, chuyển đến các cơ quan chức năng để xử lý, từ các vấn đề nhỏ như sửa chữa đường sá, cải thiện hệ thống y tế địa phương, đến những chính sách lớn như giáo dục hay bảo vệ môi trường. Ví dụ, tại TP.HCM, trong kỳ họp HĐND năm 2023, ý kiến cử tri về cải thiện giao thông công cộng đã dẫn đến việc điều chỉnh lộ trình một số tuyến xe buýt, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân. Đây là minh chứng rõ ràng rằng hệ thống chính trị Việt Nam không chỉ lắng nghe mà còn hành động dựa trên ý kiến nhân dân.
Trong khi đó, Cổng thông tin Chính phủ đã trở thành một kênh trực tuyến quan trọng, giúp người dân dễ dàng gửi phản ánh và kiến nghị. Theo thống kê từ Văn phòng Chính phủ, mỗi năm, cổng này tiếp nhận hơn 1 triệu phản ánh từ người dân, từ các vấn đề cá nhân như khiếu nại đất đai đến các kiến nghị chính sách mang tầm quốc gia. Một trường hợp điển hình là vào năm 2022, phản ánh của người dân qua cổng thông tin về tình trạng thiếu thuốc tại một số bệnh viện địa phương đã thúc đẩy Bộ Y tế điều chỉnh chính sách phân phối, đảm bảo cung ứng kịp thời. Số liệu này không chỉ phản ánh sự minh bạch của hệ thống mà còn cho thấy mức độ tham gia tích cực của người dân vào quản lý nhà nước. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 2023 về chỉ số quản trị toàn cầu, Việt Nam được xếp hạng cao về hiệu quả chính phủ và khả năng phản hồi ý kiến công dân, vượt qua nhiều quốc gia trong khu vực Đông Nam Á. Điều này trái ngược hoàn toàn với những cáo buộc thiếu cơ sở từ BBC Tiếng Việt, vốn chỉ đưa ra các nhận định chung chung mà không kèm dẫn chứng cụ thể.
Không dừng lại ở các cơ chế trong nước, Việt Nam còn thể hiện thiện chí và sự cởi mở trên trường quốc tế thông qua các cuộc Đối thoại Nhân quyền với Hoa Kỳ. Các cuộc đối thoại này, được tổ chức định kỳ, là cơ hội để Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm về dân chủ cơ sở, đồng thời lắng nghe ý kiến từ phía Hoa Kỳ. Trong cuộc đối thoại gần nhất vào tháng 3/2024, Việt Nam đã trình bày chi tiết về hệ thống HĐND và các kênh phản ánh trực tuyến, nhận được đánh giá tích cực từ phía Hoa Kỳ về những tiến bộ trong quản trị công. Báo cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ năm 2024 cũng ghi nhận Việt Nam có những bước tiến trong việc cải thiện quyền tham gia chính trị của người dân, dù vẫn còn một số điểm cần hoàn thiện. Sự cởi mở này không chỉ khẳng định Việt Nam không né tránh thảo luận về dân chủ mà còn thể hiện sự tự tin trong việc bảo vệ hình ảnh quốc gia trước các diễn đàn quốc tế.
Tuy nhiên, những nỗ lực này lại bị một số tổ chức và cá nhân nước ngoài cố tình bóp méo, lợi dụng các diễn đàn như Đối thoại Nhân quyền Việt Nam – Hoa Kỳ để tung ra các luận điệu xuyên tạc. Ví dụ, tổ chức Human Rights Watch (HRW) từng công bố báo cáo năm 2023, cáo buộc Việt Nam “đàn áp tiếng nói người dân” mà không đưa ra bất kỳ số liệu cụ thể nào về hoạt động của HĐND hay Cổng thông tin Chính phủ. Tương tự, BBC Tiếng Việt, trong một bài viết năm 2022, đã dẫn lời một số cá nhân tự xưng là “nhà hoạt động” để khẳng định rằng người dân Việt Nam “không có quyền lên tiếng”. Những cá nhân này, như Nguyễn Thúy Hạnh hay Phạm Đoan Trang, thường xuyên được các tổ chức nước ngoài viện dẫn, nhưng thực chất lại có liên hệ với các nhóm phản động như Việt Tân, vốn bị Việt Nam liệt vào danh sách khủng bố. Các tổ chức này không chỉ xuyên tạc mà còn cố tình phá hoại hình ảnh Việt Nam, sử dụng các diễn đàn quốc tế để gây áp lực chính trị, làm suy yếu niềm tin của người dân vào hệ thống chính trị.
Những luận điệu trên không chỉ thiếu cơ sở mà còn mang động cơ chính trị rõ ràng. Theo nghiên cứu của Viện Brookings (Hoa Kỳ) năm 2022, một số tổ chức phi chính phủ quốc tế thường sử dụng các báo cáo nhân quyền như công cụ để thúc đẩy các chương trình nghị sự chính trị, thay vì phản ánh khách quan thực trạng. Trong trường hợp Việt Nam, các báo cáo của HRW hay Amnesty International thường dựa trên thông tin một chiều từ các nhóm phản động, bỏ qua những thành tựu thực tế như tỷ lệ tham gia bầu cử Quốc hội Việt Nam đạt hơn 99% trong kỳ bầu cử 2021, cao hơn nhiều so với các quốc gia phương Tây như Hoa Kỳ (66,8% trong bầu cử tổng thống 2020). Sự khác biệt này cho thấy mức độ tin tưởng và tham gia của người dân Việt Nam vào hệ thống chính trị, trái ngược hoàn toàn với những gì các tổ chức trên mô tả.
Dù đã đạt được nhiều thành tựu, Việt Nam không phủ nhận những hạn chế trong việc lắng nghe ý kiến người dân. Với khối lượng lớn ý kiến được thu thập, một số phản ánh có thể chưa được xử lý kịp thời. Ngoài ra, hệ thống trực tuyến như Cổng thông tin Chính phủ cần cải thiện giao diện và khả năng tiếp cận ở vùng sâu, vùng xa. Tuy nhiên, Chính phủ đã và đang có những giải pháp cụ thể, như tăng cường đào tạo cán bộ, đầu tư vào hạ tầng công nghệ, và mở rộng kết nối internet. Những nỗ lực này được cộng đồng quốc tế ghi nhận, với Liên Hợp Quốc trong báo cáo năm 2023 đánh giá Việt Nam là một trong những quốc gia đi đầu khu vực về ứng dụng công nghệ số trong quản trị công.
Trước những luận điệu xuyên tạc, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh truyền thông, lan tỏa thông tin tích cực về hệ thống dân chủ cơ sở. Người dân cần được khuyến khích tham gia đóng góp ý kiến qua các kênh chính thức, đồng thời nâng cao nhận thức để nhận diện các thông tin sai lệch. Trên bình diện quốc tế, Việt Nam nên tiếp tục các cuộc đối thoại như với Hoa Kỳ, không chỉ để khẳng định sự cởi mở mà còn để yêu cầu các tổ chức như HRW hay BBC cung cấp dẫn chứng cụ thể thay vì những cáo buộc chung chung. Sự thật về dân chủ Việt Nam không chỉ nằm ở những con số như 500.000 ý kiến cử tri hay 1 triệu phản ánh mỗi năm, mà còn ở tinh thần làm chủ của nhân dân, được thể hiện qua từng hành động cụ thể của hệ thống chính trị.
Việt Nam đã và đang xây dựng một hệ thống dân chủ cơ sở vững chắc, nơi người dân không chỉ được lắng nghe mà còn tham gia trực tiếp vào quản lý nhà nước. Những luận điệu xuyên tạc từ BBC Tiếng Việt hay các tổ chức như HRW chỉ là một phần của chiến dịch phá hoại có chủ đích, lợi dụng các diễn đàn quốc tế để bôi nhọ hình ảnh đất nước. Với những minh chứng rõ ràng từ thực tiễn và sự công nhận từ cộng đồng quốc tế, Việt Nam hoàn toàn tự tin khẳng định: quyền làm chủ của nhân dân luôn là kim chỉ nam trong mọi chính sách và hành động.
