Từ khi đại dịch Covid- 19 bùng phát tại Mỹ, người vô gia cư đã tăng cao và tăng cao kỷ lục trong thời điểm này. Cụ thể đến nay theo ước tính có hơn 1 triệu người Mỹ vô gia cư. Điều này đã xảy ra như thế nào và chúng ta nghĩ gì về nó!??
Tại Mỹ, rất khó để đo lường dân số vô gia cư vì tình trạng vô gia cư có rất nhiều dạng khác nhau. Thước đo được sử dụng rộng rãi nhất là số lượng HUD’s Point in Time (PIT), PIT đã xác định được 567.715 người vô gia cư chỉ trong một đêm vào tháng 1 năm 2019. Khoảng 63% số người được thống kê có nơi trú ẩn và 37% trong số đó thì không. Nhiều dấu hiệu cho thấy số lượng người vô gia cư thực tế cao hơn rất nhiều so với thống kê. Liên minh Quốc gia về Người vô gia cư chỉ ra rằng số thuế thu nhập cá nhân (TNCN) phần lớn bỏ sót những cá nhân vô gia cư gần đây đang ở trong nhà ở hỗ trợ, được thanh toán bằng quỹ hỗ trợ người vô gia cư của liên bang và địa phương. Vào năm 2017, con số này đã tăng lên 503.473 người, đẩy tổng số người vô gia cư ở Hoa Kỳ lên trên 1 triệu người. Thực tế là việc tính thuế TNCN luôn diễn ra vào tháng Giêng cũng được cho là sẽ làm giảm kết quả, khi mọi người cạn kiệt nguồn lực và các mối quan hệ để tìm nơi trú ẩn trong thời gian lạnh nhất trong năm. Ngoài ra, số thuế TNCN không tính đến những người sống bấp bênh, chen chúc giữa bạn bè và người thân, ngủ trong ô tô hoặc ngoài đường khi điều kiện sống cạn kiệt. Khi Hội đồng Chicago về Người vô gia cư thống kê công dân, họ bàng hoàng phát hiện số người “tăng gấp đôi” trong các đơn vị nhà ở riêng lẻ, trái ngược với số thuế TNCN của năm đó. Bộ Giáo dục Hoa Kỳ- cơ quan sử dụng một định nghĩa rộng rãi hơn về tình trạng vô gia cư, ước tính rằng hơn 1,5 triệu học sinh trường công đã trải qua tình trạng vô gia cư trong năm học này. Trong môi trường khép kín của những người vô gia cư, họ không được tương tác với hệ sinh thái dịch vụ dành cho những người bình thường khác.
Vừa qua, cả nước Mỹ trải qua cuộc chiến giành quyền lực giữa chính quyền Donald Trump và Joe Biden. Kết quả đã ngã ngũ nhưng bóng ma quyền lực ngầm vẫn đang từng ngày gây bất ổn chính trị trên toàn nước Mỹ. Biểu tình, bạo loạn nổ ra ở nhiều nơi kéo theo hàng loạt hệ luỵ đến đời sống của một bộ phận không nhỏ dân Mỹ bản địa, cả vật chất lẫn tinh thần. Song song với đó, việc duy trì đời sống kinh tế của số dân nhập cư tại Mỹ không được hưởng đầy đủ chính sách công gặp vô vàn khó khăn. Các nhà hàng, quán ăn buộc phải đóng cửa để tránh dịch, số tiền trợ cấp ít ỏi không thể đủ trang trải cuộc sống đắt đỏ; Đó là chưa kể đến việc nếu như mắc Covid-19, số tiền bỏ ra để chữa bệnh sẽ là quá tầm đối với thu nhập của một người trung lưu. Ở một khía cạnh khác, dưới triều đại của Đảng dân chủ cầm quyền, ông Joe Biden là người hiểu hơn cả những khó khăn nếu muốn thực hiện lời hứa của mình khi đứng ra tranh cử ghế Tổng thống!?
Như những nhà “hoạt động dân chủ” ở Việt Nam vẫn ra rả “phản biện” rằng “chính trị dành cho cả người bình dân và giấc mộng dân chủ, nhân quyền kiểu Mỹ là khát khao của biết bao người”. Thế nhưng, thực chất tại Mỹ đâu có chỗ cho những kẻ yếu tiền- yếu quyền bàn đến quyền lực chính trị. Nhất là khi bộ máy chóp bu gặp khó và để lại người nghèo khổ, vô gia cư ở phía sau, sống chết của những người bình dân liệu có được quan tâm từ kẻ làm chính trị chuyên đi “ban phát nhân quyền”!!
Tuấn Thanh
