Quỹ từ thiện Bloomberg đang hỗ trợ Việt Nam triển khai các biện pháp phòng, chống đuối nước thông qua hợp tác với Bộ Lao động – Thương Binh & Xã hội (LĐ-TB&XH), tổ chức Campaign for Tobacco Free Kids. Tại Việt Nam, từ ngày 19-22/7, chúng tôi tổ chức cuộc họp đối tác với mục đích kết nối các chuyên gia phòng, chống đuối nước hàng đầu trên thế giới và các quốc gia để chia sẻ về quá trình triển khai của dự án, các bài học kinh nghiệm rút ra trong quá trình thực hiện. Việt Nam được lựa chọn làm chủ nhà sự kiện này vì chúng tôi đánh giá quốc gia của các bạn đi đầu trong công tác phòng, chống đuối nước”, bà Kelly Larson (Giám đốc chương trình An toàn Giao thông đường bộ và phòng, chống đuối nước, Quỹ từ thiện Bloomberg Hoa Kỳ) nhấn mạnh.
Giảm trung bình 100 trường hợp trẻ em đuối nước mỗi năm
Tháng 4/2021, Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc lần đầu tiên trong lịch sử đã thông qua Nghị quyết về vấn đề đuối nước toàn cầu và lựa chọn ngày 25/7 hàng năm là Ngày thế giới Phòng, chống đuối nước.
Trong thập kỉ vừa qua, đuối nước cướp đi sinh mạng của hơn 2,5 triệu người trên toàn cầu. Theo ước tính, mỗi năm có khoảng 236.000 người tử vong do đuối nước và đuối nước là một trong mười nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho trẻ em từ 5 đến 14 tuổi. Hơn 90% các tai nạn đuối nước xảy ra tại các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp. Con số nghiêm trọng này còn chưa bao gồm số người tử vong do tai nạn giao thông đường thủy và thảm họa, thiên tai.
Tại Việt Nam, mặc dù kết quả ban đầu đáng khích lệ với việc giảm trung bình 100 trường hợp trẻ em đuối nước mỗi năm nhưng đuối nước vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em. Theo ước tính năm 2020, mỗi năm hiện vẫn còn khoảng 2.000 trẻ em dưới 16 tuổi tử vong do đuối nước.
Theo số liệu thống kê của Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ (PCCC và CNCH) Bộ Công an, trong 5 năm qua, số vụ tai nạn đuối nước chiếm tỉ lệ lớn chỉ sau sự cố, tai nạn liên quan đến cháy nổ. Nhưng số người thiệt mạng do đuối nước lớn hơn rất nhiều 8 loại hình sự cố tai nạn.
Để phòng chống đuối nước ở trẻ em, Bộ Công an đã đề ra một số giải pháp như truyền thông, khuyến khích các hộ gia đình dạy bơi cho trẻ em; chỉ đạo Công an cấp huyện, cấp xã rà soát, đề xuất, kiến nghị địa phương cảnh báo nguy hiểm tại sông, hồ, ao, hố sâu tại các công trình, công trường…
Hiệu quả của công tác tuyên truyền phòng chống đuối nước trẻ em đã có chuyển biến, giúp các bậc phụ huynh nhận thức rõ hơn nguy cơ đuối nước để có biện pháp phòng tránh cho con. Theo Cục Trẻ em, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, tử vong do đuối nước có xu hướng giảm, từ 3.300 trẻ (năm 2010) xuống còn 1.990 trẻ (năm 2021). Trung bình giảm từ 3-5%/năm, tương đương khoảng 100 trẻ/năm.
Bà Nguyễn Thị Hà, Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết: “Phòng, chống đuối nước trẻ em là một trong những ưu tiên hàng đầu trong Kế hoạch hành động quốc gia phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em. Chúng tôi đã và đang phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan và chính quyền địa phương để thực hiện các biện pháp đảm bảo môi trường sống an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em và phòng, chống đuối nước trẻ em”.
Hoàn thiện hệ thống khung pháp lý
Tại Ngày hội Gia đình phòng, chống đuối nước vừa được tổ chức, TS Angela Pratt – Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam thông tin: toàn thế giới có hơn 236.000 người tử vong vì đuối nước mỗi năm; trong đó, Việt Nam đang là một trong những quốc gia có tỉ suất đuối nước trẻ em cao trên thế giới.
“WHO khuyến cáo Việt Nam cần tập trung vào dạy cho trẻ em trong độ tuổi đến trường các kỹ năng bởi cơ bản, kỹ năng an toàn trong môi trường nước và kỹ năng cứu nước an toàn. Đây là các biện pháp có chi phí hợp lý, đã được chứng minh về hiệu quả trong việc giảm thiểu đáng kể nguy cơ đuối nước và bảo vệ tính mạng của trẻ em. Điều này cực kỳ quan trọng cho việc trẻ em từ 6 tuổi trở lên được lớn lên khỏe mạnh và an toàn. Kỹ năng bơi an toàn không chỉ đi theo các em suốt đời, mà còn là một cách luyện tập nâng cao thể chất lành mạnh”- TS Angela Pratt nói.
Theo ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Cục trẻ em (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội), mỗi năm, tai nạn đuối nước cướp đi mạng sống của gần 2.000 trẻ em, với nỗ lực của Chính phủ và sự hỗ trợ đồng hành của các tổ chức quốc tế, trong 10 năm vừa qua, mỗi năm Việt Nam đã giảm khoảng 100 trường hợp trẻ em đuối nước, tương đương giảm 3-5 % so với giai đoạn trước. Cách đây 10 năm, số trẻ em tử vong do đuối nước giảm từ 3.000 và hiện giảm xuống khoảng 2.000 trường hợp.
Mặc dù, số trẻ em tử vong do đuối nước có xu hướng giảm trong thời gian qua nhưng vẫn là 1 trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho trẻ em dưới 16 tuổi tại Việt Nam.
Trẻ em từ 6 – 15 tuổi nằm trong nhóm có nguy cơ bị đuối nước cao nhất khi chơi đùa tại các sông, hồ, ao hoặc bãi biển. Nhiều trường hợp, các em gặp nạn khi đang cố gắng cứu đuối bạn mình. Số lượng trẻ nam đuối nước cao hơn trẻ nữ. Các bé dưới 5 tuổi có nhiều khả năng bị đuối nước ở gần hoặc ở sát nhà mình, trong các ao hồ, sông suối, kênh rạch, kể cả các vũng nước ở công trình đang thi công hoặc bể chứa nước.
Chương trình Phòng, chống đuối nước tại Việt Nam hướng tới việc thực hiện mục tiêu đã đề ra trong Chương trình Phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ em Việt Nam giai đoạn 2021-2030 do Thủ tướng Chính phủ ban hành hướng đến 50% trẻ em từ 6-15 tuổi biết bơi, 60% trẻ em được dạy kỹ năng an toàn trong môi trường nước giai đoạn 2023-2025.
Hiện hệ thống khung pháp lý liên quan đến công tác phòng, chống đuối nước trẻ em ngày càng hoàn thiện. Ngày 19/7/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1248/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2021-2030 với mục tiêu giảm 20% số trẻ tử vong do đuối nước. Những can thiệp dựa trên bằng chứng như dạy bơi an toàn và kĩ năng an toàn trong môi trường nước sẽ được áp dụng triển khai trên toàn quốc.
Nghị quyết của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc về phòng, chống đuối nước không chỉ nhấn mạnh ảnh hưởng to lớn của đuối nước đến sự an toàn và sinh mạng của người dân mà còn tác động lớn đến sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia.
Để tăng cường các chương trình phòng, chống đuối nước, các biện pháp can thiệp dựa trên bằng chứng và có hiệu quả đã được triển khai phù hợp với bối cảnh tại Việt Nam. Cùng với sự hỗ trợ tài chính từ Quỹ Từ thiện Bloomberg và sự hỗ trợ kỹ thuật từ Tổ chức Y tế thế giới và Tổ chức Vận động chính sách y tế toàn cầu, chương trình phòng, chống đuối nước đã dạy bơi cho khoảng 14.000 trẻ em từ 6 đến 15 tuổi và dạy kỹ năng an toàn trong môi trường nước cho hơn 30.200 trẻ em tại 8 tỉnh có tỉ lệ trẻ em đuối nước cao nhất trên toàn quốc. Chương trình đã xây dựng các tài liệu hướng dẫn dạy bơi an toàn, dạy kỹ năng an toàn trong môi trường nước cho trẻ em và phổ biến trên toàn quốc.
Mỗi gia đình tại Việt Nam đều có thể góp phần thiết thực để phòng, chống đuối nước bằng cách giám sát trẻ an toàn, dạy trẻ biết bơi và kỹ năng an toàn trong môi trường nước, tạo môi trường an toàn cho trẻ em tránh xa nguồn nước.
H.Chi
