Trong tháng 4 và 5, Bộ Tài chính Mỹ đã gửi các khoản thanh toán hỗ trợ Covid-19 với tổng trị giá lên tới gần 1,4 tỷ USD cho hơn 1,1 triệu công dân đã chết.
Báo cáo của Văn phòng trách nhiệm giải trình Chính phủ (GAO)-cơ quan giám sát độc lập của Quốc hội Mỹ hôm 26-6 cho hay, sau khi Đạo luật CARES được thông qua và lưỡng viện Mỹ thông qua gói hỗ trợ gần 3.000 tỷ USD cho người dân chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, việc triển khai đã gặp nhiều vấn đề đáng nghi vấn.
Theo đó, Đạo luật CARES quy định, các cá nhân có thu nhập gộp được điều chỉnh từ 75.000 USD trở xuống (đã nộp thuế đầy đủ trong 2 năm 2018 và 2019) đủ điều kiện được thanh toán một lần tiền hỗ trợ Covid-19 lên tới 1.200 USD/người và 500 USD cho mỗi đứa trẻ kèm theo. Thống kê của Sở Thuế vụ Mỹ (IRS), hơn 159 triệu chi phiếu với tổng trị giá 267 tỷ USD đã được phân phối theo luật. Tuy nhiên, gần 1,4 tỷ USD trong số đó đã được gửi nhầm tới người chết.
Báo cáo của GAO nêu rõ: “Đạo luật CARES bắt buộc phải giao các khoản hỗ trợ Covid-19 càng nhanh càng tốt. Để thực hiện nhiệm vụ này, Bộ Tài chính Mỹ và IRS đã sử dụng các quy trình được áp dụng cho các khoản thanh toán hỗ trợ được ban hành năm 2008 và kết quả là không sử dụng hồ sơ tử vong làm bộ lọc. Vấn đề liên quan một phần đến thực tế là, trong khi IRS có quyền truy cập vào bộ hồ sơ tử vong đầy đủ của Cục An sinh xã hội thì Bộ Tài chính – đơn vị chịu trách nhiệm phân phối tiền hỗ trợ lại không”.
Tuy nhiên, GAO lại lưu ý rằng vào năm 2013, họ đã xác định được những điểm yếu trong các thủ tục IRS cho phép thanh toán đến người chết và đã khuyến nghị hành động khắc phục. IRS sau đó đã thực hiện một quy trình sử dụng hồ sơ tử vong để cập nhật tài khoản của người nộp thuế rồi xác định và ngăn chặn các khoản thanh toán không phù hợp. Nhưng sự kiểm soát này đã được bỏ qua đối với các khoản thanh toán được ban hành theo Đạo luật CARES. Điều này làm tăng đáng kể nguy cơ có khả năng thực hiện thanh toán không đúng cho người quá cố. Vì vậy, GAO khuyến cáo Quốc hội nên cung cấp cho Bộ Tài chính quyền truy cập vào bộ hồ sơ tử vong đầy đủ của Cơ quan An sinh xã hội và yêu cầu Bộ Tài chính luôn tra cứu để giúp giảm các loại thanh toán không phù hợp tương tự.
Về việc phát hiện ra sai sót này, GAO cho hay, hồi tháng 5, hãng thông tin NBC đã nhận được thông tin từ một công dân mang tên Bob L’Hommedieu. Anh này cho hay, người cha của anh đã qua đời vào tháng 12 năm ngoái. Bob L’Hommedieu đã thông báo cho Cơ quan Cựu chiến binh và Cơ quan An sinh xã hội rằng cha anh mất để dừng các khoản thanh toán từ những cơ quan này. , và các khoản thanh toán từ các cơ quan đó đã bị tạm dừng. Nhưng vào ngày 15 tháng 4, anh nhận thấy một khoản thanh toán với số tiền 1.200 USD hỗ trợ Covid-19 cho người cha đã mất của mình.
Biết rằng đây là một nhầm lần, Bob L’Hommedieu đã tìm cách trả lại số tiền này nhưng không biết làm thế nào. Anh tìm đến hai Thượng nghị sĩ của mình ở Texas và được khuyên liên lạc với IRS. Theo điều tra của tờ The Wall Street Journal thì không chỉ một mình gia đình Bob L’Hommedieu bị gửi nhầm tiền như vậy. Trong 3 đợt thanh toán ban đầu (chiếm 72% khoản tiền hỗ trợ), hơn 1,1 triệu người chết đã được gửi tiền hỗ trợ Covid-19. Các khoản thanh toán đã được thực hiện theo nhiều cách, bao gồm tiền gửi trực tiếp, thẻ ghi nợ trả trước và gửi chi phiếu. Ngày 31-5, IRS và Bộ Tài chính đã phối hợp thực hiện các bước để ngăn chặn việc này như sử dụng tạm thời quyền truy cập vào dữ liệu an sinh xã hội từ IRS.
Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin nói rằng những người thừa kế nên trả lại tiền đã bị gửi nhầm cho các cá nhân đã chết. Tuy nhiên đến nay, IRS vẫn chưa đưa ra một khuyến nghị cụ thể về cách trả lại tiền. Trung tâm kiểm soát bệnh tật ở Mỹ (CDC) ước tính rằng 2,8 triệu người Mỹ đã chết trong năm 2018. Nghĩa là có nhiều nguy cơ về việc những người đã chết hơn hai năm trước vẫn nhận được các khoản thanh toán hỗ trợ Covid-19. Như trường hợp Karen McClure, ở Fort Collins, Colorado chẳng hạn. Cô này cho biết, mẹ cô đã qua đời vào tháng 1 năm 2018. Nhưng vào tháng 4 năm nay, tài khoản ngân hàng của người mẹ quá cố của cô đã nhận được khoản thanh toán 1.200 USD. Hiện Quốc hội Mỹ đang yêu cầu Chính phủ giải trình về bê bối này.
Tác giả: Quỳnh Trang
