Các kết quả điều tra mới nhất cho thấy, hầu hết những người có liên quan đến vụ tấn công Điện Capitol hồi tháng 1 đều là cựu binh. Một số người trước đó còn được triển khai tới Iraq, Afghanistan hoặc từng làm việc trên chiếc Air Force One chuyên chở Tổng thống Mỹ và Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI). Đáng chú ý là số người này cũng là thành viên của một loạt phong trào cực đoan đang làm mưa làm gió trên đất Mỹ.ra
Làm thế nào để ngăn chặn phân biệt chủng tộc ngay trong quân đội?
Thống kê cho thấy, trong số hơn 300 người đến nay bị buộc tội tấn công Điện Capitol, có ít nhất 30 người là cựu binh, gần 10 người đang là binh sĩ trong Lực lượng dự bị quân đội hoặc Lực lượng Vệ binh quốc gia Mỹ. Hãng CNN cho hay, giới chức Lầu Năm Góc cay đắng thừa nhận rằng, có thể số binh sĩ đang tại ngũ tham gia bạo loạn còn cao hơn nhiều.
Chính vì thế mà vào cuối tháng 1, 14 Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ đã cùng viết thư kêu gọi Lầu Năm Góc tiến hành một cuộc tổng thanh tra chủ nghĩa cực đoan trong quân đội. Đến giữa tháng 1, một tiểu ban của Hạ viện cũng đã tổ chức phiên điều trần với tiêu đề “Những sự cố đáng báo động về quyền tối cao của người da trắng trong quân đội – Làm thế nào để ngăn chặn?”. Đáp lại, Bộ trưởng Quốc phòng da đen đầu tiên của Mỹ Lloyd Austin, đã phải chỉ đạo các sĩ quan chỉ huy ở tất cả các cấp tiến hành cuộc điều tra, thông báo kết quả trước ngày 1-4 về việc giải quyết chủ nghĩa cực đoan trong quân đội và việc binh sĩ tham gia các phong trào như Boogaloo, Oath Keepers, Proud Boys, Three Percenters…
Chỉ đi vào ngõ cụt
Trong khi đó, dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump FBI cũng đã tiến hành 68 cuộc điều tra riêng rẽ về “vòi bạch tuộc các nhóm cực đoan trong quân đội”. Năm 2009, Vigilant Eagle – một chương trình của FBI tập trung vào việc điều tra các cựu binh tham gia những nhóm phân biệt chủng tộc hoặc tôn vinh người da trắng đã cố gắng đưa những cựu binh cực đoan này trở về với quỹ đạo bình thường. Song có vẻ như những nỗ lực này không mấy thành công. Một báo cáo của FBI được công bố hồi cuối năm ngoái cho thấy, nhiều cựu binh từng được cảm hoá đó, sau này lại được phong trào Proud Boys tuyển mộ.
Cuộc khảo sát của Military Times năm 2019 cũng chỉ ra rằng, sự phân biệt chủng tộc ngày càng gia tăng trong quân đội. 36% binh sĩ được hỏi, trả lời rằng đã “chứng kiến những ví dụ cụ thể về quyền tối cao của người da trắng và tư tưởng phân biệt chủng tộc trong hàng ngũ quân đội”, tăng 14 % so với năm 2018. Tờ Counterpunch cho hay, các quy định trong quân đội Mỹ phân định rõ các quyền mà binh sĩ có hoặc không có. Nhưng chỉ thị 1325.6 của Bộ Quốc phòng lại cho phép các thành viên đang tại ngũ được quyền tham gia các cuộc biểu tình chính trị miễn là họ ở ngoài cơ sở, không mặc quân phục, chỉ đại diện cho chính họ và không vu khống Tổng thống hay các quan chức cấp cao.
Tuy nhiên, các hoạt động như gây quỹ, phân phát tài liệu chính trị hoặc mặc trang phục của những người theo chủ nghĩa tối cao da trắng và các nhóm cực đoan khác có thể dẫn đến việc bị đuổi khỏi quân ngũ. Hạ nghị sĩ Jackie Speier thuộc bang California phân tích rằng, chỉ thị 1325.6 là một lỗ hổng của Lầu Năm Góc trong việc khuyến khích binh sĩ theo các phong trào cực đoan và điều này cần phải sớm thay đổi.
