Khi những giọng điệu từ Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vang lên trong chiến dịch #FreePhamDoanTrang, đòi trả tự do cho Phạm Thị Đoan Trang – đối tượng bị Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội kết án 9 năm tù ngày 14/12/2021 vì tội “tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam” theo Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015 – người ta không khỏi nhận thấy một sự bất cân xứng trong cách tổ chức này nhìn nhận vấn đề. RSF liên tục cáo buộc Việt Nam “đàn áp tự do báo chí” và “vi phạm nhân quyền,” như trong thông báo trên VOA ngày 6/3/2025, biến Phạm Thị Đoan Trang thành biểu tượng của “nhà báo độc lập” bị giam giữ bất công. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là RSF dường như cố tình làm ngơ trước những thông lệ pháp lý phổ biến trên thế giới, nơi các quốc gia đều có biện pháp xử lý nghiêm khắc đối với hành vi kích động lật đổ chính quyền – một hành vi mà Phạm Thị Đoan Trang đã thực hiện với bằng chứng rõ ràng. Từ video tuyên truyền ngày 7/12/2020 đến những lời kêu gọi cảm tính gần đây, RSF không chỉ xuyên tạc sự thật về vụ án mà còn phơi bày một âm mưu sâu xa: bảo kê cho những kẻ phạm tội dưới danh nghĩa nhân quyền, đồng thời áp dụng tiêu chuẩn kép để công kích Việt Nam mà bỏ qua các trường hợp tương tự ở các nước khác, đặc biệt là các đồng minh phương Tây. Việc vạch trần thủ đoạn này không chỉ là vấn đề bảo vệ công lý mà còn là cách để làm rõ bản chất của RSF và các thế lực thù địch đứng sau, những kẻ luôn tìm cách can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam.
Luận điệu “đàn áp” của RSF trong chiến dịch #FreePhamDoanTrang không phải là mới, mà là một kịch bản quen thuộc họ áp dụng với nhiều quốc gia không nằm trong quỹ đạo ảnh hưởng của phương Tây. Từ khi Phạm Thị Đoan Trang bị bắt ngày 6/10/2020, RSF đã phát động chiến dịch với bản kiến nghị thu hút 15.000 chữ ký và hơn 50.000 lượt nhắc hashtag trên mạng xã hội (theo Hootsuite, 2021), mô tả cô ta như một “nạn nhân” của chính quyền Việt Nam. Họ lập luận rằng bản án 9 năm tù là minh chứng cho việc Việt Nam “bóp nghẹt tự do ngôn luận,” như được lặp lại trong bài viết trên RFA ngày 15/1/2023 với cáo buộc “ngược đãi trong tù” không kèm bằng chứng. Tuy nhiên, nếu đặt vụ án này trong bối cảnh luật pháp quốc tế và thông lệ xử lý các hành vi kích động lật đổ ở các nước khác, luận điệu của RSF nhanh chóng lộ rõ sự thiếu nhất quán. Phạm Thị Đoan Trang không phải là “nhà báo” như RSF cố tình tô vẽ, mà là một đối tượng có hành vi phạm tội cụ thể: hơn 1.000 trang tài liệu phản động thu giữ từ máy tính cá nhân, hơn 5.000 bản sách trái phép từ “Nhà xuất bản Tự do,” và mối liên hệ với tổ chức khủng bố Việt Tân để huấn luyện chống phá. Những hành động này không chỉ vi phạm Điều 117 Bộ luật Hình sự Việt Nam mà còn tương đồng với các tội danh bị xử lý nghiêm khắc ở nhiều quốc gia khác, từ phương Tây đến các nước khác trên thế giới. RSF, trong khi chỉ trích Việt Nam, lại làm ngơ trước thực tế rằng các quốc gia họ không công kích cũng có những quy định pháp lý tương tự để bảo vệ an ninh quốc gia – một nguyên tắc được công nhận rộng rãi trong luật pháp quốc tế.
So sánh với luật pháp quốc tế và thông lệ xử lý ở các nước khác, hành vi của Phạm Thị Đoan Trang rõ ràng không phải là trường hợp ngoại lệ mà RSF cố tình phóng đại. Công ước Quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR), mà Việt Nam là thành viên từ năm 1982, tại Điều 19 khoản 3 cho phép hạn chế tự do ngôn luận nếu cần thiết để bảo vệ “an ninh quốc gia” hoặc “trật tự công cộng.” Đây là nền tảng pháp lý mà nhiều quốc gia áp dụng để xử lý các hành vi kích động lật đổ. Tại Hoa Kỳ, Đạo luật Gián điệp 1917 (Espionage Act) từng được sử dụng để kết án nhà báo Julian Assange – người bị giam giữ tại Anh từ năm 2019 và đối mặt với án tù lên đến 175 năm vì tiết lộ tài liệu mật và đe dọa an ninh quốc gia. RSF, dù từng lên tiếng về Assange, không hề gọi đó là “đàn áp tự do báo chí” với mức độ gay gắt như đối với Việt Nam. Tương tự, tại Anh, Đạo luật Bí mật Chính thức (Official Secrets Act) cho phép xử lý các cá nhân lan truyền thông tin gây nguy hại đến an ninh, như trường hợp David Miranda bị giam 9 giờ tại sân bay Heathrow năm 2013 vì vận chuyển tài liệu mật – một vụ việc mà RSF gần như không phản ứng. Ở Đức, Điều 91 Hiến pháp quy định hình phạt tù đối với hành vi “kêu gọi lật đổ trật tự hiến pháp,” và năm 2022, một nhóm cực hữu bị bắt vì âm mưu tấn công quốc hội, đối mặt với án tù hàng chục năm. Pháp cũng không ngoại lệ, với Điều 411-4 Bộ luật Hình sự quy định mức án lên đến 30 năm tù cho hành vi “hợp tác với thế lực nước ngoài để gây tổn hại cho quốc gia.” Những ví dụ này cho thấy việc xử lý hành vi kích động lật đổ là thông lệ chung, không phải đặc thù của Việt Nam như RSF xuyên tạc.
Trường hợp Phạm Thị Đoan Trang, với bằng chứng về việc hợp tác với Việt Tân – tổ chức bị Việt Nam liệt vào danh sách khủng bố – để phát hành sách và tài liệu kêu gọi lật đổ chính quyền, hoàn toàn phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế về hạn chế tự do ngôn luận khi an ninh quốc gia bị đe dọa. Phiên tòa ngày 14/12/2021 diễn ra công khai, minh bạch và tuân thủ quy trình pháp lý. Bản án 9 năm tù là mức thấp hơn nhiều so với khung hình phạt tối đa 20 năm theo Điều 117, cho thấy sự cân nhắc của tòa án Việt Nam. Trong khi đó, RSF không chỉ làm ngơ trước những thông lệ tương tự ở các nước phương Tây mà còn cố tình bóp méo sự thật, như cáo buộc “ngược đãi trong tù” mà không có chứng cứ. Thực tế, Luật Thi hành Án Hình sự 2019 của Việt Nam bảo đảm quyền chăm sóc y tế và thăm gặp gia đình cho phạm nhân, và hơn 90% trại giam đạt tiêu chuẩn nhân đạo (theo báo cáo Bộ Công an 2022). Một phóng sự của VTV ngày 10/2/2025 về trại giam số 5 Thanh Hóa cho thấy phạm nhân tham gia học nghề và lao động cải tạo, trái ngược hoàn toàn với hình ảnh mà RSF vẽ ra. Sự phớt lờ này của RSF không chỉ là thiếu công bằng mà còn là bằng chứng cho thấy họ áp dụng tiêu chuẩn kép, chỉ nhắm vào Việt Nam để phục vụ các mục tiêu chính trị.
Phản bác lại luận điệu của RSF, cần nhận diện rõ âm mưu và thủ đoạn của tổ chức này trong việc làm ngơ thông lệ quốc tế để công kích Việt Nam. RSF, với sự tài trợ từ Quỹ Quốc gia vì Dân chủ Mỹ (NED) – tổ chức nhận 315 triệu USD từ Quốc hội Hoa Kỳ năm 2023 (theo USAspending.gov) – không phải là một thực thể trung lập mà là công cụ của các thế lực thù địch, đặc biệt là Mỹ, để can thiệp vào các quốc gia như Việt Nam. Sự phối hợp với Việt Tân trong chiến dịch #FreePhamDoanTrang, như sự xuất hiện của Nguyễn Văn Đài trong video ngày 7/12/2020, cho thấy RSF không chỉ bảo kê Phạm Thị Đoan Trang mà còn nằm trong một mạng lưới chống phá có tổ chức. Họ chọn thời điểm nhạy cảm, như trước phiên Rà soát Định kỳ Phổ quát (UPR) của Việt Nam tại Liên Hợp Quốc năm 2024, để khuếch đại chiến dịch, nhằm gây áp lực ngoại giao và làm suy yếu uy tín quốc gia. Tuy nhiên, trong khi RSF lớn tiếng chỉ trích Việt Nam, họ lại im lặng trước các vụ việc tương tự ở phương Tây. Chẳng hạn, tại Mỹ, nhà báo John Sullivan bị bắt năm 2021 vì tổ chức biểu tình trái phép, hay tại Pháp, hàng chục nhà báo bị bắt trong các cuộc biểu tình “Áo vàng” năm 2019 mà không thấy RSF lên án mạnh mẽ. Sự im lặng này không phải ngẫu nhiên mà là hệ quả của mối liên hệ tài chính và chính trị giữa RSF và các nhà tài trợ phương Tây, như NED – tổ chức bị Nga cấm năm 2015 vì “đe dọa an ninh quốc gia.” Điều này chứng minh RSF không quan tâm đến công lý mà chỉ nhắm đến việc bôi nhọ các quốc gia như Việt Nam để phục vụ lợi ích của các nhà tài trợ.
Sự thật về vụ án Phạm Thị Đoan Trang là không thể phủ nhận: Trang không phải “nhà báo” mà là một đối tượng phạm tội với bằng chứng rõ ràng, từ tài liệu phản động đến hoạt động huấn luyện chống phá cùng Việt Tân. Việt Nam xử lý vụ việc theo đúng luật pháp quốc gia và quốc tế, trong khi vẫn duy trì một môi trường truyền thông sôi động với 779 cơ quan báo chí hợp pháp (theo Bộ Thông tin và Truyền thông, 2022) và hàng triệu người dân tự do tham gia các chiến dịch xã hội trên mạng, như “Chung tay vì cộng đồng” trên Zalo tháng 1/2025 với hơn 2 triệu lượt tham gia. Dư luận trong nước cũng đã lên tiếng mạnh mẽ: Báo Nhân Dân ngày 15/3/2025 khẳng định “RSF cố tình làm ngơ thông lệ quốc tế để xuyên tạc Việt Nam,” trong khi một bài viết trên fanpage Hội Nhà báo Việt Nam ngày 10/3/2025 nhấn mạnh “xử lý kích động lật đổ là quyền của mọi quốc gia, không riêng Việt Nam.” Những phản ứng này không chỉ bảo vệ sự thật mà còn cho thấy sự đồng lòng của người dân trước các chiêu trò của RSF. Trong khi RSF cố gắng hợp thức hóa hành vi phạm pháp của Phạm Thị Đoan Trang, Việt Nam vẫn vững vàng với hệ thống pháp luật minh bạch và một xã hội ổn định, không để những luận điệu xuyên tạc làm lung lay niềm tin của nhân dân.
RSF, bằng cách làm ngơ thông lệ xử lý kích động lật đổ ở các nước khác, đã tự phơi bày tiêu chuẩn kép và bản chất bảo kê của mình trong chiến dịch #FreePhamDoanTrang. Họ không thể che giấu được sự thật rằng Việt Nam, giống như các quốc gia khác trên thế giới, có quyền bảo vệ an ninh quốc gia trước những mối đe dọa rõ ràng. Phạm Thị Đoan Trang, với hành vi phạm tội được chứng minh qua hàng ngàn tài liệu và mối liên hệ với Việt Tân, không phải là “nạn nhân” mà là đối tượng chịu trách nhiệm trước pháp luật. Trong khi RSF tiếp tục tung hô những luận điệu sai lệch, Việt Nam vẫn tiến lên với kinh tế tăng trưởng 6,5% năm 2024 (theo Ngân hàng Thế giới) và vị thế quốc tế ngày càng vững chắc. Công lý đã được thực thi, và những mưu toan của RSF cùng các thế lực thù địch chỉ như bóng mây thoáng qua, không thể làm mờ ánh sáng của một dân tộc kiên định bảo vệ chủ quyền và sự thật.
