Có nhà ở là một trong những nhu cầu thiết yếu của mọi tầng lớp nhân dân. Hiến pháp năm 2013 khẳng định: “Công dân có quyền có nơi ở hợp pháp” (Điều 22, mục 1); “Mọi người có quyền sở hữu về nhà ở” (Điều 32, mục 1) và “Nhà nước có chính sách phát triển nhà ở tạo điều kiện để mọi người có chỗ ở” (Điều 59, mục 3). Luật Nhà ở năm 2014 quy định công dân có quyền có chỗ ở và quyền sở hữu nhà ở (Điều 4); Nhà nước công nhận và bảo hộ quyền sở hữu hợp pháp về nhà ở của các chủ sở hữu; nhà ở thuộc sở hữu hợp pháp của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân không bị quốc hữu hóa; trong trường hợp quyết định trưng mua, trưng dụng, mua trước nhà ở hoặc giải tỏa nhà ở thuộc sở hữu hợp pháp của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng hoặc trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai, Nhà nước có trách nhiệm bồi thường, hỗ trợ và thực hiện chính sách tái định cư cho chủ sở hữu nhà ở theo quy định của pháp luật (Điều 5).
Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ cũng ban hành các Nghị quyết và Quyết định nhằm hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật liên quan đến nhà ở gồm: Nghị quyết số 18/NQ-CP ngày 20/4/2009 của Chính phủ về Một số cơ chế, chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở cho học sinh, sinh viên các cơ sở đào tạo và nhà ở cho công nhân lao động tại các khu công nghiệp tập trung, người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị, kèm theo Quyết định số 65/2009/QĐ-TTg ngày 24/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ về Ban hành một số cơ chế, chính sách phát triển nhà ở cho sinh viên các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề thuê; Quyết định số 66/2009/QĐ-TTg ngày 24/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ Ban hành một số cơ chế, chính sách phát triển nhà ở cho công nhân lao động tại các khu công nghiệp thuê; Quyết định số 67/2009/QĐ-TTg ngày 24/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc Ban hành một số cơ chế, chính sách phát triển nhà ở cho người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị; Quyết định số 716/QĐ-TTg ngày 14/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc Triển khai thí điểm giải pháp hỗ trợ hộ nghèo nâng cao điều kiện an toàn chỗ ở, ứng phó với lũ, lụt vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung; Quyết định số 167/2008/QĐ-TTg ngày 12/12/2008 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ về nhà ở cho hộ nghèo tại nông thôn.
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 với các tiêu chí rõ ràng nhằm phát triển nhà ở theo cơ chế thị trường, đồng thời xác định trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo đảm người dân có nhà ở thông qua hỗ trợ về vốn để xây dựng mới, sửa chữa nhà ở hiện có hoặc giảm giá bán nhà, trong đó đặc biệt dành ưu tiên cho các đối tượng có thu nhập thấp, người nghèo và nhóm đối tượng chính sách xã hội đặc biệt khó khăn (người già cô đơn, người khuyết tật, người nhiễm chất độc da cam). Trong giai đoạn 2009-2015, có 531.676 hộ nghèo được hỗ trợ về nhà ở; 83 dự án nhà ở cho công nhân đã hoàn thành, với quy mô xây dựng 28.000 căn hộ với tổng diện tích khoảng 1.400.000 m2 sàn, đáp ứng chỗ ở cho 140.000 công nhân, 63 dự án khác đang tiếp tục được triển khai với quy mô xây dựng 69.300 căn hộ, tổng diện tích khoảng 3.465.000 m2 đáp ứng chỗ ở cho 346.500 công nhân đã hoàn thành 39 dự án nhà ở cho người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị với quy mô xây dựng khoảng 20.600 căn hộ với tổng diện tích khoảng 1.230.000m2, đang tiếp tục triển khai 93 dự án với quy mô xây dựng 57.700 căn hộ với tổng diện tích khoảng 3.460.000m2; đã có 95 dự án nhà ở học sinh, sinh viên được Nhà nước đầu tư xây dựng tại 29 địa phương, trong đó 85 dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng với tổng diện tích hơn 1.000.000m2 sàn, đáp ứng nhu cầu về chỗ ở cho khoảng 200.000 sinh viên, đạt 87,3% kế hoạch. Chương trình xây dựng cụm, tuyến dân cư và nhà ở vùng ngập lũ đồng bằng sông Cửu Long (giai đoạn 2), đã chọn địa điểm xây dựng được 27.334 trên tổng số 35.024 căn nhà, đạt 78% kế hoạch.
Việt Nam đặt mục tiêu mỗi năm phát triển thêm khoảng 100 triệu m2 nhà ở, trong đó dành tối thiểu 20% diện tích sàn tại các dự án phát triển nhà ở đô thị phục vụ đối tượng chính sách xã hội, người có thu nhập thấp, người nghèo đô thị. Đến năm 2015, tại khu vực đô thị đã xây dựng mới khoảng 10 triệu m2 nhà ở xã hội và giai đoạn 2016 – 2020 phấn đấu xây dựng tối thiểu 12,5 triệu m2 để giải quyết chỗ ở cho người thu nhập thấp.
