Báo cáo cho thấy không một sở cảnh sát nào trong 20 thành phố lớn nhất nước Mỹ tuân thủ luật pháp quốc tế.
Cảnh sát tại các thành phố lớn nhất của Mỹ không thể đáp ứng ngay cả các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế cơ bản nhất, nghiên cứu mới nhất của Đại học Chicago chỉ ra. Theo đó, các chính sách dành cho cảnh sát ở Mỹ trong đó có việc sử dụng vũ lực gây chết người tại 20 thành phố lớn nhất nước Mỹ là điều không thể chấp nhận. Các nhà nghiên cứu của Đại học Chicago còn thấy rằng, không có một bộ phận cảnh sát nào hoạt động theo các hướng dẫn tuân thủ các tiêu chuẩn tối thiểu được quy định theo luật nhân quyền quốc tế.
Nói kỹ hơn nữa về những bất cập này, tờ The Guardian dẫn lời một chuyên gia về luật ở Đại học Chicago cho hay, trong số những thất bại đáng chê trách của cảnh sát Mỹ, có chuyện lạm dụng vũ khí, bạo lực và cách trả lời vô tổ chức, không đúng về các trường hợp nghi phạm trốn thoát, tội phạm trốn chạy…
“Các lực lượng cảnh sát ở những thành phố lớn nhất của Mỹ thiếu tính hợp pháp và họ dường như không phải chịu trách nhiệm trước việc tuân thủa luật nhân quyền. Sự thật rằng lực lượng cảnh sát ở các thành phố lớn nhất của Hoa Kỳ không phải là người đáp ứng các tiêu chuẩn nhân quyền rất cơ bản của con người”, nghiên cứu có đoạn viết.
Chưa hết, các chuyên gia luật còn nhấn mạnh rằng, chính sách ở Mỹ nhiều khi không đúng với các chuẩn mực quốc tế. Trên khắp châu Âu, các chính sách kiểm soát được liên kết chặt chẽ hơn nhiều với các chỉ thị nhân quyền. Như ở Tây Ban Nha, các sĩ quan cảnh sát phải sử dụng cảnh báo bằng lời nói và bắn chỉ thiên trước khi họ được phép nhắm vào bất kỳ ai.
Nhưng ở Mỹ “quá nhiều quyết định chết người được trao cho các sĩ quan cảnh sát. Việc sử dụng vũ lực là một hình thức bạo lực để trừng phạt và xã hội chỉ cấp cho cảnh sát như một phần trách nhiệm của họ để bảo vệ an toàn công cộng và thực thi luật pháp khi cần thiết”, báo cáo phân tích.
Các tác giả cho rằng, khuôn khổ lỏng lẻo của chính sách Mỹ đã góp phần vào việc cảnh sát sử dụng bạo lực gây chết người đối với những người da màu không vũ trang mà nạn nhân mới nhất là George Floyd ở thành phố Minneapolis, hồi tháng 5.
Đồng tình với báo cáo của Đại học Chicago, các chuyên gia nhân quyền hàng đầu của Liên Hợp Quốc (LHQ) đã yêu cầu Mỹ nên lắng nghe hơn nữa ý kiến của người dân, đặc biệt là những người tham gia biểu tình trong thời gian vừa qua.
Agnes Callamard, một chuyên gia về nhân quyền và tự do báo chí, người đã dẫn đầu cuộc điều tra của LHQ về cái chết của nhà báo Arab Saudi Jamal Khashoggi năm 2018 nhấn mạnh, nước Mỹ cần phải có những thay đổi căn bản để chấm dứt các vụ “cảnh sát vô tình giết người vô tội”.
Nói thêm về vụ George Floyd bị chẹt cổ đến nghẹt thở ở thành phố Minneapolis hồi tháng 5, bà Agnes Callamard khẳng định: “Đây là một vụ giết người tùy tiện, trong đó các sĩ quan nhà nước và cảnh sát phải chịu trách nhiệm. Tất nhiên chúng ta cần phải theo đuổi từng trường hợp bởi vì thông qua trách nhiệm, chúng ta có thể bắt đầu thay đổi chính sách. Nhưng phong trào phản kháng lịch sử sau vụ George Floyd đã nhấn mạnh rằng các quyền chính trị, dân sự, xã hội và kinh tế đan xen không tách rời nhau và các điều kiện cấu trúc và hệ thống này phản ánh tính dễ bị tổn thương của một người”.
Thống kê từ chính lực lượng cảnh sát Mỹ cho thấy, hồi năm ngoái, cảnh sát Mỹ đã vô tình giết chết 1.098 người theo kiểu này, trong đó, người da mà có khả năng bị giết cao gấp ba lần so với người da trắng. Và chỉ có 1% vụ giết người bởi cảnh sát từ năm 2013 đến 2019 dẫn đến việc các sĩ quan bị buộc tội.
S.Thương
