Kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ càng đến gần, lượng tin giả về chủ đề này trong dư luận của các nhóm người Việt thân Mỹ càng gia tăng, bất chấp những nỗ lực ngăn chặn của Facebook.
Chẳng hạn, ngày 25/06/2020, một số blog tiếng Việt đã đăng các bài viết có tựa đề “Clip Ukraina trưng bằng chứng cha con Joe Biden ăn hối lộ 6 tỷ USD”. Trong số các blog này, có trang Tinhhoa.net của Pháp Luân Công. Do các blog này đăng bài gần giống nhau dù thuộc các lực lượng khác nhau, nhiều khả năng họ dịch lại bài từ các trang tiếng Anh ủng hộ Trump, chống Trung Quốc.
Thông tin mà các bài đưa trên đưa ra là sai sự thật. Ngày 14/06, báo Pháp luật Tp.HCM đã dẫn thông tin từ Reuters như sau: “Ngày 13/06, một số quan chức điều tra tham nhũng Ukraine cho biết họ nhận đề nghị được hối lộ 6 triệu USD từ phía công ty năng lượng Burisma [nơi Hunter Biden từng làm việc] để họ chấm dứt điều tra người sáng lập công ty này – ông Mykola Zlochevsky. (…) Tại cuộc họp báo, các nhà điều tra Ukraine khẳng định vụ hối lộ này không liên quan gì đến cha con ông Biden. ‘Chấm dứt việc này một lần tại đây thôi. Cha con ông Biden không xuất hiện trong vụ việc cụ thể này’ – ông Nazar Kholodnytsky, Giám đốc bộ phận điều tra chống tham nhũng tại Văn phòng Công tố nói tại cuộc họp báo”.
Để bóc tách vấn đề, ngày 20/08, fanpage Hiểu Truyền Thông phân tích rằng người tung tin đồn vừa nêu “đã sử dụng 3 bước cắt ghép thông tin để đánh lạc hướng người đọc.
Trong bước thứ nhất, họ ghép nội dung buổi họp báo của nghị sĩ Ukraine Andrii Derkach vào một bối cảnh khác, là buổi họp báo vừa nêu của cơ quan chống tham nhũng Ukraine. Đây là 2 vụ việc khác nhau: Derkach cáo buộc rằng Biden đã đề xuất cho Ukraine vay 1 tỷ USD để đổi lấy sự ra đi của Tổng Chưởng lý Victor Shokin, trong khi cơ quan chống tham nhũng Ukraine cáo buộc rằng Zlochevsky đã đề nghị hối lộ họ 6 triệu. Andrii Derkach được xem là một nghị sĩ thân Nga, và ông đã tổ chức một cuộc họp báo cá nhân, không đại diện cho chính quyền Ukraine.
Trong bước thứ hai, họ sửa “6 triệu USD” thành “6 tỷ USD”. Trong phát biểu gốc của Derkach, con số “6 tỷ USD” chỉ được nhắc đến một lần, để mô tả khoản tiền thất thoát công quỹ, chứ không phải tiền hối lộ.
Trong bước thứ ba, họ sửa “Biden hối lộ 6 tỷ USD” thành “Biden ăn hối lộ 6 tỷ USD”.
Khi nhiều nhà dân chửi thường xuyên trích dẫn các tin giả từ Nga để kêu gọi bỏ phiếu cho một Tổng thống Mỹ, dư luận khó có thể tin rằng nhóm người này là giải pháp lâu dài cho nền độc lập của Việt Nam, như họ đang tuyên bố.
Tuấn Thanh
