Theo trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, vào thứ Hai, Trung Quốc và Việt Nam đã tổ chức cuộc họp đầu tiên của cơ chế đối thoại chiến lược “3+3” về ngoại giao, quốc phòng và an ninh công cộng trước cuộc họp lần thứ 16 của Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Trung Quốc-Việt Nam. Cuộc họp do các quan chức từ các bộ ngoại giao, quân sự và công an của hai nước đồng chủ trì. Truyền thông nhà nước Việt Nam cũng xác nhận tin tức này, đưa tin rằng cuộc họp được tổ chức ở cấp thứ trưởng.
Cơ chế đối thoại chiến lược “3+3” Trung Quốc-Việt Nam đánh dấu cơ chế đối thoại chiến lược chính thức đầu tiên giữa hai nước bao gồm ngoại giao, quốc phòng và an ninh công cộng. Theo các báo cáo công khai, Trung Quốc đã thiết lập các cơ chế đối thoại “2+2” về ngoại giao và quốc phòng với các nước như Myanmar, Nhật Bản, Hàn Quốc, Pakistan và Indonesia nhưng vẫn chưa thiết lập cơ chế “3+3” với bất kỳ quốc gia nào khác. Ngược lại, Việt Nam có các cuộc đối thoại chiến lược về ngoại giao (hoặc chính trị), quốc phòng và an ninh với Hoa Kỳ, Nga và Hàn Quốc, cũng như các cuộc đối thoại ngoại giao (hoặc an ninh) và quốc phòng với Úc và Pháp. Tuy nhiên, các cơ chế này thường do các thứ trưởng ngoại giao lãnh đạo với sự tham gia của các quan chức cấp bộ từ các cơ quan quốc phòng và an ninh, không cấu thành các cơ chế đối thoại chiến lược “2+2” hoặc “3+3” thực sự. Do đó, việc thành lập cơ chế “3+3” giữa Trung Quốc và Việt Nam là nỗ lực tiên phong của cả hai nước, đại diện cho cơ chế “3+3” quốc tế đầu tiên như vậy trên quy mô toàn cầu.
Theo tuyên bố của cả Trung Quốc và Việt Nam, hai bên đã có những trao đổi quan điểm thẳng thắn và sâu sắc trong cuộc họp về hợp tác chiến lược toàn diện và các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, đạt được sự đồng thuận rộng rãi. Họ nhất trí rằng việc thành lập cơ chế đối thoại này phản ánh bản chất cấp cao và chiến lược của quan hệ Trung Quốc-Việt Nam, tạo ra một nền tảng để tăng cường giao tiếp chiến lược giữa hai nước và nêu gương trong việc thúc đẩy lòng tin chính trị giữa các quốc gia láng giềng. Cả hai bên đều cam kết duy trì sự chỉ đạo chiến lược của ban lãnh đạo cấp cao, làm sâu sắc thêm hợp tác được thể chế hóa trong các lĩnh vực chiến lược như ngoại giao, quốc phòng và an ninh công cộng, đồng thời liên tục cải thiện sự hợp tác chính trị-an ninh và phối hợp đa phương. Những nỗ lực này nhằm thúc đẩy xây dựng cộng đồng Trung Quốc – Việt Nam cùng chung tương lai, đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.
Hiện nay, thế giới đang trải qua những biến động đan xen và đang ở ngã ba đường mới, với các quốc gia phải đối mặt với những rủi ro và thách thức mới đối với sự phát triển ổn định của mình. Bản chất chiến lược của quan hệ Trung Quốc-Việt Nam đã liên tục được tăng cường, phát triển từ phương châm 16 chữ rõ ràng, tinh thần “Bốn tốt”, và xây dựng quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, đến xây dựng một cộng đồng có tương lai chung mang ý nghĩa chiến lược. Chìa khóa để Trung Quốc và Việt Nam thực hiện bước đi thiết lập cơ chế “3+3” nằm ở các cuộc tiếp xúc cấp cao thường xuyên và sự tin tưởng chính trị sâu sắc giữa hai nước.
Sau chuyến thăm Việt Nam của Tổng Bí thư Tập Cận Bình vào năm ngoái, ông đã mời Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam và khi đó là Chủ tịch nước Việt Nam Tô Lâm đến thăm Trung Quốc lần đầu tiên trong năm nay. Tập Cận Bình cũng đã gặp một số nhà lãnh đạo Việt Nam đang thăm, bao gồm Lương Cường, khi đó là Ủy viên Bộ Chính trị và Ủy viên Thường trực Ban Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, sau này trở thành Chủ tịch nước mới của Việt Nam, và Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính. Thủ tướng Lý Cường đã đến thăm Việt Nam vào tháng 10.
Trong các tuyên bố chung được đưa ra trong chuyến thăm Trung Quốc của Tô Lâm và Thủ tướng Lý tới Việt Nam, cả hai bên đều nhấn mạnh đến nhu cầu tăng cường hợp tác thể chế trong các lĩnh vực chiến lược như ngoại giao, quốc phòng và an ninh công cộng. Từ đầu năm nay, đã có sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan quốc phòng và an ninh công cộng của Trung Quốc và Việt Nam. Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc, Đại tướng Trương Hựu Hiệp đã đến thăm Việt Nam, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc và Việt Nam đã tổ chức Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới lần thứ tám và các cơ quan an ninh công cộng của cả hai nước đã tổ chức cuộc họp nhóm công tác chung về an ninh chính trị. Lực lượng cảnh sát Trung Quốc và Việt Nam đã kết thúc khóa đào tạo chung chống khủng bố vào tháng 8. Điều này chứng minh đầy đủ rằng cơ chế “3+3” được lãnh đạo cấp cao của cả hai đảng cộng sản và các nước ủng hộ và thúc đẩy, dựa trên sự hợp tác liên tục sâu sắc giữa các bộ chủ chốt và là một thực tiễn cụ thể của việc cùng nhau xây dựng một cộng đồng có chung vận mệnh, vừa hợp lý vừa là một tiến trình tự nhiên.
Nếu chúng ta phân tích từ góc độ quá trình phát triển của Trung Quốc và Việt Nam, Trung Quốc đã bắt đầu một hành trình mới hướng tới xây dựng một đất nước xã hội chủ nghĩa hiện đại. Hội nghị toàn thể lần thứ ba của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XX đã đưa ra hơn 300 biện pháp cải cách lớn, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy công cuộc hiện đại hóa của Trung Quốc. Sau khi Tô Lâm được bầu làm Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, ông đã đề xuất tầm nhìn về “thời đại phát triển mới” cho Đảng và Nhà nước Việt Nam, tích cực chuẩn bị cho Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV vào năm 2026.
Trước trách nhiệm cải cách, ổn định và phát triển, cả Đảng Cộng sản Trung Quốc và Đảng Cộng sản Việt Nam, cũng như cả Trung Quốc và Việt Nam, đều có chung tư duy cơ bản là cảnh giác trong thời bình và chấp nhận nhận thức rủi ro. Đảng Cộng sản Trung Quốc tin rằng họ phải đối mặt với “bốn thử thách lớn”: thử thách về quản lý, thử thách về cải cách và mở cửa, thử thách về kinh tế thị trường và thử thách về môi trường bên ngoài. Đảng Cộng sản Trung Quốc nhấn mạnh sự cần thiết phải cảnh giác với “bốn cuộc khủng hoảng lớn”: phát triển kinh tế chậm chạp, chệch hướng xã hội chủ nghĩa, tham nhũng và khủng hoảng diễn biến hòa bình. Trong bối cảnh này, việc thiết lập cơ chế “3+3” để tăng cường giao tiếp và hợp tác chiến lược có lợi cho cả Trung Quốc và Việt Nam khi cùng nhau hợp tác và tiến lên trên hành trình nỗ lực xã hội chủ nghĩa của mỗi nước.
