Dự thảo Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) được xây dựng gồm 8 chương, 56 điều với nhiều điểm mới điều chỉnh, bổ sung so với Luật hiện hành.
Thứ nhất, về các quy định chung, Dự thảo Luật đã mở rộng thêm phạm vi áp dụng, cụ thể: quy định về phòng, chống ma tuý; quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy; cai nghiện ma túy; trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức trong phòng, chống ma túy; quản lý nhà nước và hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy.
Tại Điều 2, dự thảo Luật đã bổ sung khái niệm cai nghiện ma túy là quá trình thực hiện các hoạt động hỗ trợ về tâm lý, xã hội và y tế giúp người nghiện ma tuý dừng sử dụng chất ma tuý, phục hồi thể chất, tinh thần, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi và chấm dứt việc ử dụng trái phép chất ma tuý. Dự thảo Luật còn bổ sung khái niệm thuốc thú y chứa chất ma túy, tiền chất. Đây là loại thuốc cần đưa vào hoạt động kiểm soát liên quan đến ma túy, không để tội phạm lợi dụng sản xuất ma túy từ các loại thuốc này.
Về chính sách phòng, chống ma túy, dự thảo Luật bổ sung quy định để đảm bảo điều kiện cho công tác phòng, chống ma túy, tăng cường nguồn lực và năng lực cho các cơ quan chuyên trách phòng, chống ma túy, cai nghiện ma túy và điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế. Nhà nước có chính sách ưu đãi đặc biệt đối với cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm ma túy, các cơ quan, cá nhân tổ chức cai nghiện ma túy theo quy định của Chính phủ…
Thứ hai, kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy. Bên cạnh việc kế thừa quy định hiện hành, dự thảo Luật bổ sung một số nội dung: thuốc tiền chất; nguyên liệu làm thuốc là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, tiền chất dùng làm thuốc; thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất cần được kiểm soát, không để tội phạm lợi dụng sản xuất ma túy tổng hợp. Đồng thời, bổ sung hoạt động tạm nhập, tái xuất; tạm xuất, tái nhập là những hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy cần phải kiểm soát. Đối với các hoạt động quản lý nhà nước về tiền chất đã được quy định cụ thể và thực hiện theo pháp luật về dược, pháp luật về hóa chất, vì vậy không quy định cụ thể trong dự thảo Luật này.
Thứ ba, quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy. Nội dung này được quy định tại một chương mới – Chương IV xuất phát từ tình hình phức tạp của người sử dụng trái phép chất ma túy trong thời gian vừa qua. Quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là biện pháp phòng ngừa nhằm giúp người sử dụng trái phép chất ma túy không tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy và kịp thời ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật của họ.
Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người sử dụng trái phép chất ma túy cư trú có trách nhiệm tổ chức quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy. Trường hợp người sử dụng trái phép chất ma túy có nhiều nơi cư trú thì giao cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó thường xuyên cư trú quản lý.
Thứ tư, sửa đổi, bổ sung nội dung về quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy để nâng cao trách nhiệm của từng Bộ, đồng thời phù hợp với chức năng của các bộ. Theo đó, bổ sung trách nhiệm cho Bộ Công an về giám sát, quản lý, lập hồ sơ theo dõi người sử dụng trái phép chất ma túy. Quy định trách nhiệm của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho phù hợp với các nội dung về công tác cai nghiện ma túy được sửa đổi.
