Việt Nam chính thức kết nối với xa lộ thông tin của thế giới vào ngày 19/11/1997. Sau hơn 20 năm phát triển, đến nay Việt Nam đã trở thành một trong các quốc gia có tỷ lệ người dùng Internet, mạng xã hội (MXH) cao nhất châu Á và đứng thứ 12/20 quốc gia dẫn đầu thế giới. Internet và MXH đã trở thành công cụ vô cùng quen thuộc, là “một phần tất yếu” trong cuộc sống của người dân, góp phần quan trọng vào công cuộc công nghiệp hóa – hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ đất nước.
Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn nhất quán chủ trương, chính sách tôn trọng và bảo vệ các quyền tự do cơ bản của con người, trong đó có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tiếp cận thông tin, tự do Internet, tự do mạng xã hội (MXH). Điều này đã được hiến định trong Hiến pháp Việt Nam năm 2013, được cụ thể hóa trong nhiều luật, nghị định cùng nhiều văn bản pháp luật khác và được biểu hiện sinh động, thuyết phục trên thực tế.
Ngoài các trang tin, các báo điện tử, thông qua MXH (Blog, Facelook, Youtube, Viber, Zalo, Twitter, Instagram, Lotus…) người dân Việt Nam có thể tự do chia sẻ thông tin, hình ảnh, clip, bày tỏ quan điểm, ý kiến cá nhân của mình về mọi vấn đề của đời sống xã hội. Trong hệ thống chính trị, bộ máy hành chính từ Trung ương đến địa phương, ngày càng nhiều cơ quan, tổ chức ứng dụng MXH trong công việc, giải quyết các thủ tục hành chính, giữ mối liên hệ với người dân, nắm bắt và giải quyết kịp thời những tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân…
Hệ thống pháp luật của Việt Nam về quyền tự do ngôn luận, báo chí, tiếp cận thông tin cơ bản đầy đủ, đồng bộ và tương thích với luật quốc tế về quyền con người. Đặc biệt Luật An ninh mạng (ANM), sau một năm có hiệu lực đã dần đi vào cuộc sống, mang lại những hiệu quả rõ nét, thiết thực trong đời sống xã hội. Trước, trong và sau khi Luật ANM ra đời, không ít thông tin xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động cho rằng việc Việt Nam ban hành Luật ANM là “vi phạm quyền con người, bóp nghẹt tự do dân chủ, tự do ngôn luận…”. Thực tế sau một năm thực thi đã chứng minh Luật ANM hoàn toàn không vi phạm quyền con người, mà ngược lại đã tạo nền tảng pháp lý vững chắc, phòng ngừa, đấu tranh, xử lý các hoạt động vi phạm pháp luật trên không gian mạng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân… Mọi cá nhân vẫn được bày tỏ chính kiến trên không gian mạng, tự do ngôn luận hoàn toàn không bị hạn chế nếu chấp hành các quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, Luật đã giúp tạo môi trường mạng lành mạnh, an toàn. Nhiều thông tin, bài viết, video ảnh hưởng tiêu cực tới chuẩn mực, đạo đức xã hội đã được ngăn chặn, xử lý; đời tư cá nhân được bảo vệ; hoạt động kinh doanh trên môi trường mạng được đảm bảo; các đối tượng tung tin sai lệch về dịch COVID – 19 gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch đã bị xử lý.
Kim Lân
