Mẹo nhỏ: Để tìm kiếm chính xác tin bài của nhanquyenvn.org, hãy search trên Google với cú pháp: "Từ khóa" + "nhanquyenvn.org". Tìm kiếm ngay
69014

Câu chuyện người tố cáo và “xã hội im lặng”

Người tố cáo thường đơn độc và bị cô lập trước tập thể, nếu như không được người đứng đầu bảo vệ, ủng hộ. Ngay sau khi công khai tố cáo, người tố cáo thường bị tách khỏi những công việc đang làm, những việc quan trọng, hoặc thông tin, tài liệu liên quan và còn bị đối xử như một mối đe dọa. “Xã hội im lặng” càng khiến cho mọi chuyện khó khăn hơn đối với người tố cáo.

Quyền cơ bản của công dân

Tố cáo là một quyền cơ bản của công dân, được quy định tại Điều 30 Hiến pháp 2013 như sau: “Mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân”.

Quy định pháp luật về bảo vệ người tố cáo thể hiện trong nhiều văn bản pháp luật như Luật Khiếu nại (năm 2011), Luật Tố cáo (năm 2018), Luật Tiếp công dân (năm 2013), Luật Tiếp cận thông tin (năm 2016), Luật Phòng, chống tham nhũng (năm 2018), Bộ luật Hình sự (năm 2015)…

Bảo vệ người tố cáo là trách nhiệm của người đứng đầu các tổ chức, cơ quan, địa phương, đơn vị. Thẩm quyền, trách nhiệm của người đứng đầu được quy định cụ thể tại các điều của Luật Tố cáo. Luật Tố cáo dành hẳn một chương (chương VI) về bảo vệ người tố cáo. Về trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân trong việc bảo vệ người tố cáo,Điều 49 của Luật Tố cáo quy định: Người giải quyết tố cáo có trách nhiệm bảo vệ bí mật thông tin, vị trí công tác, việc làm của người được bảo vệ thuộc quyền quản lý và những nội dung bảo vệ khác nếu thuộc thẩm quyền của mình…

Nghị định số 31/2019/NĐ-CP ngày 10/4/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp tổ chức thi hành Luật tố cáo năm 2018 nêu rõ nguyên tắc xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức có hành vi vi phạm pháp luật tố cáo, trong đó có quy định cụ thể về xử lý kỷ luật đối với người có thẩm quyền giải quyết tố cáo.

Bên cạnh xử lý hành chính, Bộ luật Hình sự 2015 đã sửa đổi, bổ sung mức hình phạt đối với tội xâm phạm quyền khiếu nại, tố cáo. Đặc biệt, Luật quy định phạt tù từ 02 năm đến 07 năm đối với người có hành vi trả thù người khiếu nại, tố cáo; dẫn đến biểu tình; làm người khiếu nại, tố cáo tự sát. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

“Xã hội vẫn im lặng” khi người tố cáo lên tiếng

Tuy nhiên trong quá trình khiếu nại tố cáo, người tố cáo cũng phải đối mặt với rất nhiều khó khăn.Đó là trường hợp cựu đại tá công an Đinh Đình Phú, người có công đấu tranh làm rõ vụ chia chác đất công ở Đồ Sơn, Hải Phòng năm 2004. Ông bị xã hội đen đe dọa nhiều lần. Một vụ việc khác diễn ra năm 2007 là thương binh Hoàng Văn Hưng tố cáo 30 cán bộ ở thị xã Hà Tiên tham nhũng đất đai. Ông Hưng không được khen thưởng mà còn bị đánh tiếng đe dọa và cao điểm là bị những kẻ lạ mặt tấn công làm gãy chân.

Bốn nông dân Lê Văn Lương, Nguyễn Thuận Trưởng, Nguyễn Văn Vinh, Ngô Minh Phiện ở xã Vĩnh Thành, Vĩnh Linh, Quảng Trị bị đe dọa, cắt điện, phá hồ nuôi cá, ném đá vào nhà, bị đánh, chém vì tố cáo tham nhũng. Có thể thấy vẫn còn những lỗ hổng về đạo đức, lối sống, về khoảng mờ trong thực thi pháp luật phải giải quyết.

Trong thực tế, hầu hết những người bị tố cáo thường có chức vụ, quyền hạn hay thế lực cao hơn người tố cáo, ở vị trí cao hơn họ dễ dàng trù dập, hủy hoại người tố cáo. Trường hợp ông Lê Xuân Mậu, nguyên Trưởng phòng Kế hoạch, trợ lý tổng giám đốc Tổng Công ty Dâu tằm tơ Việt Nam tố cáo Tổng giám đốc Tổng Công ty về những sai phạm dẫn đến việc Tổng Công ty nợ nần chồng chất. Ông bị cho “ngồi chơi xơi nước”, một kiểu trù dập rất phổ biến trong các cơ quan, doanh nghiệp nhà nước.

Đa số người tố cáo đơn độc và bị cô lập trước tập thể, nếu như không được người đứng đầu bảo vệ, ủng hộ. Ngay sau khi công khai tố cáo, người tố cáo thường bị tách khỏi những công việc đang làm, những việc quan trọng, hoặc thông tin, tài liệu liên quan và còn bị đối xử như một mối đe dọa. “Xã hội im lặng” càng khiến cho mọi chuyện khó khăn hơn đối với người tố cáo.

Điển hình trường hợp ông Lê Phước Cẩm, một cán bộ hưu trí tố cáo Lê Văn Ngọc (còn gọi là Sáu Ngọc), Giám đốc Công ty Ngọc Sơn về phá rừng, khai thác trái phép rừng Khe Diên, huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam. Gia đình ông Cẩm rất nghèo, vợ đau ốm, con bị chất độc da cam, đã thế còn bị Giám đốc Công ty Ngọc Sơn và bọn tiêu cực, tham nhũng hăm doạ giết. Ông gửi đơn lên huyện, nhưng lại bị Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Sơn là ông Nguyễn Xuân Thanh và cán bộ huyện lên án, chỉ trích ông. Huyện còn vu cho tội gây rối, vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm. Ông bị Đảng ủy xã Quế Trung xếp loại đảng viên yếu kém. Sau này ông than thở: “Tôi thấy mình quá đơn độc. Cầm bằng chứng tố giác lên chi bộ thôn, thôn im lặng; tố lên Đảng bộ xã, xã im lặng; tố lên đến huyện thì huyện để tin rò rỉ. Thậm chí khi bị đe dọa trực tiếp đến tính mạng toàn gia đình, tôi cũng không nhận được sự bảo vệ trực tiếp nào từ chính quyền dù đã thông báo rõ…”. May là nhờ có sự vào cuộc của Trung ương và tỉnh, nên số ít người tố cáo như ông Cẩm được minh oan, nhưng thiệt thòi về danh dự, tinh thần, sức khỏe và kinh tế thì chưa được bù đắp.

Làm thế nào?

Trên thực tế là có nhiều người biết rõ hoặc biết một phần hành vi tham nhũng nhưng hầu hết không dám tố cáo vì lo sợ bị trả thù. Tâm lý lo sợ cùng với lợi ích thiết thân là những rào cản đối với công tác chống tham nhũng hiện nay, nhất là khi sự bảo vệ yếu ớt hoặc không được bảo vệ. Hiện nay còn xuất hiện tình trạng người bị tố cáo tìm kiếm chứng cứ để chống lại người tố cáo, bóp méo sự thật. Một số lãnh đạo sử dụng chi bộ, cấp ủy, hội đồng khen thưởng kỷ luật cơ quan như công cụ để đàn áp, kỷ luật người tố cáo. Điển hình là trường hợp ông Võ Sĩ Toản, Trưởng ban Ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Bạc Liêu đã lấy danh nghĩa là Bí thư Chi bộ, thủ trưởng cơ quan chỉ đạo kiểm điểm, trù dập người tố cáo. Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã vào cuộc và xác định rõ sai phạm của ông Toản và quyết định giữ nguyên hình thức kỷ luật “cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng” đối với ông này.

Tình hình hiện nay cho thấy, người đứng đầu các tổ chức, cơ quan, địa phương, đơn vị để xảy ra tham nhũng, hoặc người đứng đầu cơ quan cấp trên trực tiếp của đơn vị để xảy ra tham nhũng thường tìm mọi cách che chắn, bảo vệ người bị tố cáo, bưng bít thông tin, thoái thác trách nhiệm, thậm chí chỉ đạo tổ chức đảng, chính quyền ở đó làm mọi cách để người tố cáo phải rút đơn, hoặc điều đình để người tố cáo không phản ánh những việc làm sai trái. Do đó, sớm hoàn thiện các quy định bảo vệ người tố cáo, đồng thời làm rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan đến việc giải quyết đơn thư tố cáo là việc làm rất cần thiết

Bài viết cùng chủ đề:

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *