Tương lai của nền dân chủ Hàn Quốc

John Feffer là giám đốc của Foreign Policy In Focus mới có bài viết bình luận về tương lai của nền dân chủ Hàn Quốc trên tờ báo điện tử Đức Couter Punch, trong đó nêu ra nguy cơ tụt giảm dân chủ thế giới nói chung và Hàn Quốc nói riêng. Bài viết phản ánh quan điểm nhà nghiên cứu phương Tây, ủng hộ giá trị dân chủ, nhân quyên kiểu Tây phương, nhưng bày tỏ lo ngại trước sự sụt giảm, xuống dốc của giá trị dân chủ toàn cầu. Rộng đường dư luận đa chiều, Ban Biên tập trích đoạn một số nội dung trong bài viết này để ta có góc nhìn đa dạng hơn

Chính phủ Đức mới đây đã bắt giữ 25 thành viên của một nhóm cánh hữu âm mưu lật đổ chính phủ. Một trong những người bị bắt là thành viên của một gia đình hoàng gia Đức đã không còn tồn tại mà nhóm này hy vọng sẽ bổ nhiệm làm lãnh đạo mới của Đức.

Tại Hoa Kỳ, Đảng Cộng hòa đã thành công trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ để tiếp quản một viện của Quốc hội. Đảng này vẫn bị chi phối bởi những người ủng hộ Donald Trump, những người tin rằng cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 đã bị “đánh cắp” cũng như nhiều cuộc đua vào quốc hội mà đảng Cộng hòa đã thua vào năm 2022.

Một cuộc đảo chính thất bại đã đưa Tổng thống Peru Pedro Castillo vào tù, và đất nước này hiện đang bị xáo trộn bởi các cuộc biểu tình của những người ủng hộ ông, những người tiếp tục tin rằng ông là tiếng nói của người nghèo và bất lực.

Đây chỉ là ba ví dụ gần đây về những thách thức mà nền dân chủ phải đối mặt trên khắp thế giới. Báo cáo về Tự do trên Thế giới của Freedom House công bố vào tháng 2 năm ngoái, có tựa đề đáng ngại là “Sự mở rộng Toàn cầu của Chế độ Độc tài,” đã kết luận rằng tình trạng dân chủ đã không tồi tệ như thế này trong 25 năm qua: Mối đe dọa hiện tại đối với nền dân chủ là sản phẩm của 16 năm liên tiếp suy giảm tự do toàn cầu. Tổng cộng có 60 quốc gia bị suy giảm trong năm qua, trong khi chỉ có 25 quốc gia được cải thiện. Tính đến hôm nay, khoảng 38 phần trăm dân số toàn cầu sống ở các quốc gia Không Tự do, tỷ lệ cao nhất kể từ năm 1997.

Hàn Quốc là một quốc gia dân chủ với một xã hội dân sự sôi động theo như ca ngợi trong báo cáo của Freedom House năm 2022 . Tuy nhiên, những vấn đề làm hạ điểm của Hàn Quốc đã tồn tại từ nhiều năm nay, có vẻ như chưa được Freedome House: nạn tham nhũng, thiếu tôn trọng quyền của người thiểu số, những hạn chế về “an ninh quốc gia” liên quan đến quan điểm được cho là “thân Triều Tiên”.

Những vụ bê bối bao trùm Park Geun-Hye và chính quyền của bà đã nhấn mạnh một số khiếm khuyết dân chủ này. Theo một cuộc khảo sát gần đây của Pew đối với 19 quốc gia, người Hàn Quốc đứng đầu cuộc thăm dò về mối quan tâm của công chúng đối với xung đột đảng phái mạnh mẽ trong xã hội. Điều này có lẽ không quá ngạc nhiên vì cuộc bầu cử tổng thống năm 2022 đã diễn ra sát sao và sôi nổi như thế nào, với việc Yoon Suk-yeol giành chiến thắng với chưa đầy một phần trăm số phiếu bầu. Trong bài phát biểu nhậm chức của mình, Yoon đã nói về một “cuộc khủng hoảng” dân chủ trong nước, mà ông cho là có liên quan đến sự trỗi dậy của các thế lực phản trí thức và phản lý trí.

Ở một mức độ nào đó, sự bất ổn dân chủ này ở Hàn Quốc phản ánh xu hướng toàn cầu. Toàn cầu hóa đã làm gia tăng bất bình đẳng kinh tế trong các quốc gia – ví dụ, Hàn Quốc hiện có khoảng cách thu nhập cao thứ hai trong số các nước công nghiệp hóa – và cử tri ngày càng không hài lòng với các đảng chính trị đã chủ trì quá trình chuyển đổi kinh tế này. Không ngạc nhiên, sự phân cực kinh tế đã tạo ra sự phân cực chính trị.

Công nghệ đã đưa ra những phương tiện mới để bày tỏ sự không hài lòng này thông qua các nền tảng truyền thông xã hội thách thức những câu chuyện đến từ các phương tiện truyền thông chính thống. Các thuyết âm mưu đã trở nên phổ biến. Chẳng hạn, xung quanh vụ luận tội bà Park vào năm 2017, một loạt tin tức giả mạo do những người ủng hộ bà Park tạo ra- rằng Donald Trump hoặc các chính trị gia khác ủng hộ bà Park—đã tràn ngập mạng xã hội. Các thuyết âm mưu vẫn lan truyền về cuộc nổi dậy Gwangju , trong khi nhiều tin tức giả mạo gần đây liên quan đến COVID và thậm chí cả QAnon.

Hàn Quốc không phải đối mặt với cùng một loại khủng hoảng dân chủ đã làm chấn động Peru hay Hoa Kỳ. Đã không có nguy cơ xảy ra một cuộc đảo chính quân sự trong nhiều thập kỷ. Một nhà lãnh đạo dân túy nguy hiểm như Donald Trump vẫn chưa được lòng dân ở Hàn Quốc.

Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng dân chủ của Hàn Quốc là đáng lo ngại. Nước này cần một chính sách đồng thuận về Triều Tiên để có thể nhận được sự ủng hộ rộng rãi theo cách mà Ostpolitik đã được phe trung tả và trung hữu ở Đức áp dụng trong những năm 1970. Hàn Quốc cần thực hiện chính sách khí hậu để chuyển sang một tương lai không nhiên liệu hóa thạch (tốt nhất là cùng với Triều Tiên). Nó cần một chính sách kinh tế có thể giải quyết tình trạng bất bình đẳng tràn lan. Nó mang lại cho mọi người tiếng nói để lựa chọn các nhà lãnh đạo, nhưng nó cũng mang lại cho họ tiếng nói về những bất bình.