Hôm 1-2, cựu tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy đã bị tòa án ở Paris kết án tù giam với tội danh tham nhũng và làm quyền. Đây là lần thứ hai trong lịch sử hiện đại của Pháp mà một cựu Tổng thống bị kết tội. Lời tuyên án này là đỉnh điểm của một trong số những vướng mắc pháp lý kéo dài mà chính trị gia từng lãnh đạo nước Pháp từ năm 2007 đến năm 2012 đang phải đối mặt. Ông Nicolas Sarkozy, 66 tuổi, luôn phủ nhận mọi cáo buộc và tuyên bố sẽ kháng cáo
Cựu Tổng thống Nicolas Sarkozy – người thua cuộc trong chiến dịch tái tranh cử vào năm 2012 và thất bại trong nỗ lực trở lại chính trường vào năm 2016, đã phủ nhận bất kỳ cáo buộc nào nhằm vào ông. Cuối tháng 2 này, ông dự kiến lại tiếp tục hầu tòa trong một vụ án liên quan đến chiến dịch tranh cử năm 2012 với cáo buộc vượt quá giới hạn nghiêm ngặt về chi tiêu trong bầu cử. Vụ án lâu nhất và nghiêm trọng nhất chống lại ông liên quan đến cáo buộc rằng chiến dịch năm 2007 của ông đã nhận tài trợ bất hợp pháp từ chính quyền cố Tổng thống Libya Muammar el-Qaddafi. Các trường hợp khác chống lại cựu Tổng thống Pháp đã bị loại bỏ, bao gồm một trường hợp ông bị cáo buộc thao túng người thừa kế tập đoàn mỹ phẩm L’Oréal để tài trợ cho chiến dịch tranh cử năm 2007.
Pascal Perrineau, Giáo sư khoa học chính trị tại trường đại học Sciences Po ở Paris nhận định, cho đến ngày 1-3, chỉ có một Tổng thống trong lịch sử gần đây của Pháp bị tòa kết tội: đó là cựu Tổng thống Jacques Chirac, người bị kết án năm 2011 về tội biển thủ và lạm dụng công quỹ khi còn là thị trưởng Paris. Ông Jacques Chirac cũng là nguyên thủ quốc gia đầu tiên của Pháp phải hầu tòa kể từ khi Nguyên soái Philippe Pétain bị kết tội phản quốc vào cuối Thế chiến II do cộng tác với Đức Quốc xã. Tuy nhiên, ông Jacques Chirac đã bị xét xử vắng mặt vì sức khỏe tinh thần kém. Vì thế, năm ngoái, ông Nicolas Sarkozy đã trở thành Tổng thống Pháp đầu tiên tham dự phiên tòa xét xử riêng của mình kể từ năm 1945 đến nay và ông cũng trở thành Tổng thống Pháp đầu tiên bị kết tội với tội danh tham nhũng.
“Trên thực tế, danh sách các chính trị gia Pháp (không chỉ Tổng thống) bị kết tội dài hơn nhiều, bao gồm cả cựu Thủ tướng François Fillon, cựu Bộ trưởng Kinh tế Christine Lagarde, cựu Bộ trưởng Ngân sách Jérôme Cahuzac… Chuỗi các vụ án đã gây ra sự thất vọng ngày càng tăng đối với giới tinh hoa chính trị của Pháp. Về mặt hình tượng, điều này rất quan trọng. Nó làm tăng sự ngờ vực, ấn tượng rằng tất cả họ đều hư hỏng”, GS Pascal Perrineau nói.
Giới quan sát thì phân tích, phán quyết mới nhất của tòa án ở Paris được đưa ra trong bối cảnh nước Pháp đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử Tổng thống năm 2022. Ông Nicolas Sarkozy có quan hệ tốt với đương kim Tổng thống Emmanuel Macron và vẫn giữ ảnh hưởng đáng kể đối với đảng chính trị bảo thủ chính ở Pháp. Tờ Les Républicains viết: “Với cuộc bầu cử Tổng thống đang đến gần và không có những ứng viên xuất sắc nổi trội, nhiều chính trị gia cáo buộc rằng các các công tố viên và thẩm phán nhắm mục tiêu không công bằng vào ông Nicolas Sarkozy. Christian Jacob, người đứng đầu tờ Les Républicains đã bày tỏ “sự ủng hộ không ngừng” dành cho cựu Tổng thống khi viết trên Twitter rằng: “Mức độ nghiêm trọng của bản án hoàn toàn không tương xứng”. Bộ trưởng Nội vụ Pháp Gérald Darmanin cũng thể hiện “sự ủng hộ thân thiện” của mình đối với cựu Tổng thống sau khi ông bị kết án. Dẫu vậy, ông Gérald Darmanin cũng phải thừa nhận rằng, tuyên bố của tòa đã làm suy yếu vị thế trong nền chính trị Pháp của cựu Tổng thống Nicolas Sarkozy và làm mất đi hy vọng về việc ông trở lại chính trường trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2022.
Châu Anh
