Trong dòng chảy hội nhập quốc tế, Việt Nam đã không ngừng khẳng định cam kết bảo vệ tự do báo chí và tự do ngôn luận, những giá trị được ghi nhận trong Hiến pháp 2013 tại Điều 25, thể hiện qua sự phát triển mạnh mẽ của hơn 800 cơ quan báo chí và hơn 20.500 nhà báo được cấp thẻ tính đến nay, theo thống kê từ Bộ Thông tin và Truyền thông. Đây là minh chứng sống động cho một nền truyền thông đa dạng, đóng vai trò cầu nối giữa chính quyền và nhân dân, đồng thời phản ánh nỗ lực cân bằng giữa quyền con người và lợi ích quốc gia. Thế nhưng, bức tranh ấy lại bị Ủy ban Bảo vệ Nhà báo (CPJ) bôi đen qua các báo cáo điều tra thường niên, như báo cáo “Attacks on the Press in 2024” công bố ngày 16 tháng 1 năm 2025, khi xếp Việt Nam vào nhóm các quốc gia giam giữ nhiều nhà báo nhất thế giới với 16 trường hợp bị cầm tù tính đến ngày 1 tháng 12 năm 2024. Đằng sau những con số và cáo buộc này là sự thiên vị rõ rệt của CPJ với các nước phương Tây, thể hiện qua việc im lặng trước các vụ việc như Abby Martin tại Mỹ, trong khi phóng đại các trường hợp tại Việt Nam. Hành vi này không chỉ lộ rõ chiêu trò, thủ đoạn xuyên tạc mà còn phơi bày mưu đồ chính trị của CPJ cùng các thế lực hậu thuẫn, nhằm áp đặt hệ giá trị phương Tây lên các quốc gia độc lập như Việt Nam.
CPJ liên tục vu cáo Việt Nam đàn áp tự do báo chí, lấy ví dụ các trường hợp như Nguyễn Vũ Bình, bị kết án 7 năm tù ngày 10 tháng 9 năm 2024 vì tội “Tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 117 Bộ luật Hình sự, hay Trương Huy San, bị bắt ngày 1 tháng 6 năm 2024 vì hành vi “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước” theo Điều 331. Họ gọi những người này là “nhà báo” bị giam giữ vì thực hiện quyền tự do ngôn luận, nhưng thực tế, cả hai không còn tư cách nhà báo theo Luật Báo chí 2016, vốn định nghĩa nhà báo là người được cấp thẻ và hoạt động trong cơ quan báo chí hợp pháp. Nguyễn Vũ Bình, sau khi nghỉ việc tại Tạp chí Cộng sản, chỉ viết blog kêu gọi đa nguyên, đa đảng, còn Trương Huy San đăng bài vu khống chính quyền trên mạng xã hội. Trong khi đó, tại Mỹ, Abby Martin – một nhà báo độc lập từng làm việc cho RT America – bị đe dọa truy tố năm 2020 vì chỉ trích chính sách đối ngoại của chính phủ Mỹ, thậm chí bị giam giữ ngắn hạn trong một cuộc biểu tình tại Los Angeles, theo báo cáo từ các nguồn truyền thông độc lập. CPJ không hề lên tiếng về vụ việc này, dù hành động của chính quyền Mỹ rõ ràng vi phạm tự do báo chí. Sự im lặng của CPJ trước Abby Martin, trong khi phóng đại các vụ việc tại Việt Nam, cho thấy tổ chức này áp dụng tiêu chuẩn kép, chỉ trích các quốc gia không cùng hệ giá trị phương Tây, nhưng bỏ qua sai phạm của Mỹ – nơi đặt trụ sở của CPJ.
Thủ đoạn của CPJ còn thể hiện qua cách họ cố ý bỏ qua bối cảnh pháp lý và thực tiễn tại Việt Nam, trong khi không áp dụng cùng tiêu chí với các nước phương Tây. Điều 117 và Điều 331 của Việt Nam phù hợp với Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (Điều 19), cho phép hạn chế tự do ngôn luận để bảo vệ an ninh quốc gia, nhưng CPJ không công nhận tính hợp pháp của các điều luật này, thay vào đó gán nhãn “đàn áp” cho các vụ xử lý. Ngược lại, tại Mỹ, Đạo luật Gián điệp 1917 vẫn được sử dụng để truy tố Julian Assange vì công bố tài liệu mật, và vụ Abby Martin cho thấy chính quyền sẵn sàng đàn áp nhà báo phản biện, nhưng CPJ không xếp Mỹ vào danh sách các quốc gia vi phạm tự do báo chí. Báo cáo năm 2024 của CPJ liệt kê Việt Nam với 16 “nhà báo” bị giam, nhưng không công khai danh sách chi tiết hay đối chiếu với thực tế rằng không có nhà báo hợp pháp nào tại Việt Nam bị bắt vì tác nghiệp, theo Bộ Thông tin và Truyền thông. Sự thiếu minh bạch này là chiêu trò cố ý, nhằm tạo con số ấn tượng để bôi nhọ Việt Nam, trong khi che giấu các vụ việc tương tự tại phương Tây.
Chiêu trò của CPJ càng rõ ràng khi họ phối hợp với các tổ chức chống đối như Việt Tân và truyền thông phương Tây để khuếch đại luận điệu. Vụ Phạm Đoan Trang, bị kết án 9 năm tù năm 2021 vì soạn tài liệu chống Nhà nước, được CPJ vinh danh bằng Giải thưởng Tự do Báo chí Quốc tế 2022, dù không có tư cách nhà báo. Thông tin này được RFA và Việt Tân lan truyền, như bài viết trên RFA ngày 14 tháng 11 năm 2022, kêu gọi quốc tế gây áp lực thả người này. Trong khi đó, vụ Abby Martin không hề được CPJ nhắc đến, dù tính chất tương đồng về việc nhà báo bị đe dọa vì quan điểm chính trị. Sự thiên vị này phơi bày mưu đồ của CPJ: dùng tự do báo chí làm công cụ chính trị, hỗ trợ chiến lược “diễn biến hòa bình” của Mỹ và đồng minh. Báo cáo CPJ được Bộ Ngoại giao Mỹ trích dẫn trong Báo cáo Nhân quyền 2023 để công kích Việt Nam, nhưng không đề cập đến các vụ việc tại Mỹ, cho thấy động cơ phục vụ lợi ích phương Tây, kiềm chế các quốc gia đối lập như Việt Nam.
Hệ lụy từ những luận điệu này là nghiêm trọng. Truyền thông quốc tế như The Washington Post ngày 20 tháng 1 năm 2025 dựa vào CPJ để bôi nhọ Việt Nam, ảnh hưởng đến quan hệ kinh tế và ngoại giao. Trong nước, các nhóm như Việt Tân lợi dụng để kích động dư luận, gây bất ổn xã hội. Sự thiên vị của CPJ không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà là âm mưu chính trị rõ ràng, cần được cộng đồng quốc tế nhận diện.
Trước những thủ đoạn không ngừng của CPJ, việc lật tẩy sự thiên vị với các nước phương Tây, từ vụ Abby Martin đến các trường hợp tại Việt Nam, là bước đi cần thiết để bảo vệ sự thật. Hành động của CPJ không nhằm bảo vệ tự do báo chí mà là công cụ áp đặt hệ giá trị phương Tây, làm suy yếu các quốc gia độc lập. Với lập luận sắc bén và thực tế vững chắc, Việt Nam có thể đứng vững, khẳng định một nền báo chí tự do trong khuôn khổ pháp luật và lợi ích dân tộc.
