Theo công bố mới nhất đưa ra ngày 20-5 của Liên minh vaccine cho tất cả mọi người, ít nhất đã có 9 tỷ phú mới nổi kể từ khi đại dịch COVID-19 xảy ra. Những người này giàu lên nhờ vào lợi nhuận kếch xù của các hãng dược lớn sở hữu độc quyền vaccine COVID-19.
9 tỷ phú mới nổi
Tổng tài sản ròng của 9 tỷ phú mới nổi đã lên đến mức 19,3 tỷ USD, nhiều gấp 1,3 lần số tiền cần thiết để tiêm ngừa cho toàn bộ dân số các quốc gia thu nhập thấp nhất. Nguyên do là vì các tỷ phú vaccine nổi lên khi cổ phiếu của các công ty dược tăng mạnh, với kỳ vọng về những khoản lợi nhuận lớn thu được từ độc quyền vaccine COVID-19. Đứng đầu danh sách các tỷ phú mới nổi từ vaccine COVID là các Giám đốc điều hành của Moderna và BioNTech, với khối tài sản trên 4 tỷ USD. Cụ thể, Giám đốc điều hành (CEO) và là chủ sở hữu 9% của Công ty công nghệ sinh học Mỹ Moderna, ông Stephane Bancel (SN 1972) – doanh nhân tỷ phú người Pháp đã có mức tổng tài sản là 4,3 tỷ USD (giàu nhất trong số 9 đại gia mới nổi nhờ vaccine COVID-19). Còn tổng trị giá số tài sản của Giám đốc điều hành và đồng sáng lập BioNotech, ông Ugur Sahin hiện cũng ở mức 4 tỷ USD. Nhờ sự gia tăng giá trị của công ty mà ông Ugur Sahin và vợ Ozlem Tureci đã trở thành những người Đức gốc Thổ Nhĩ Kỳ đầu tiên trong danh sách 100 người giàu nhất nước Đức. Tính đến tháng 1 năm nay, Forbes ước tính giá trị tài sản ròng của Ugur Sahin và vợ Ozlem Tureci là 7,4 tỷ USD.
Chưa hết, danh sách các tỷ phú mới nổi nhờ vaccine COVID-19 cũng có tên của hai nhà đầu tư sáng lập ra Moderna và Chủ tịch của công ty, Giám đốc điều hành của một công ty sở hữu thoả thuận sản xuất và đóng gói vaccine Moderna. Ba tỷ phú mới nổi còn lại là những người đồng sáng lập của công ty vaccine CanSino Biologics của Trung Quốc. Đứng đầu nhóm 3 người này là Zhu Tao – đồng sáng lập và phụ trách chính về khoa học tại CanSino Biologics với số tài sản gia tăng 1,3 tỷ USD. Zhu Tao là người chịu trách nhiệm chính trong việc nghiên cứu vaccine COVID-19 của công ty này. Tiếp đó là Qiu Dongxu, đồng sáng lập và Phó Chủ tịch cấp cao tại CanSino Biologics với tổng trị giá số tài sản tăng 1,2 tỷ USD. Mao Huinhoa- đồng sáng lập và Phó Chủ tịch cấp cao tại CanSino Biologics đứng vị trí thứ 3 với số tài sản gia tăng 1 tỷ USD.
Trong khi đó, khối tài sản của 8 tỷ phú hiện tại, với danh mục đầu tư rộng khắp các tập đoàn dược đang sản xuất vaccine COVID-19, cũng đã tăng thêm 32,2 tỷ USD, đủ để tiêm chủng đầy đủ cho toàn bộ dân số Ấn Độ.
Kiếm lời từ ngân sách công
Báo cáo của Liên minh vaccine cho tất cả mọi người được đưa ra ngày 20-5, trước thềm Hội nghị thượng đỉnh y tế toàn cầu của G20. Bà Anna Marriott, Quản lý chính sách y tế của Oxfam nói: “Đây là minh chứng cho thất bại của nhân loại trong việc kiểm soát con virus quái ác này, khi chúng ta nhanh chóng tạo ra những tỷ phú vaccine mới, nhưng lại không thể tiêm chủng cho hàng tỷ người đang vô cùng cần cảm giác được an toàn. Những tỷ phú này là chủ nhân của khối lợi nhuận khổng lồ mà các hãng dược lớn đang thu được từ việc nắm giữ độc quyền vaccine. Vaccine COVID-19 được đầu tư từ tiền ngân sách công, nên trước hết phải là tài sản công, không phải một cơ hội kiếm lời của một số ít người. Chúng ta cần phải khẩn cấp chấm dứt sở hữu độc quyền để nhân rộng sản xuất vaccine, giảm giá thành và triển khai tiêm chủng cho toàn thế giới”.
Được biết, hồi đầu tháng, Mỹ đã lên tiếng ủng hộ đề xuất của Nam Phi và Ấn Độ tại cuộc họp của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) về việc dỡ bỏ tạm thời bảo hộ sở hữu trí tuệ đối với vaccine COVID-19. Động thái này nhận được sự ủng hộ của hơn 100 quốc gia đang phát triển. Mới đây, các nước như Tây Ban Nha đã thể hiện sự đồng thuận này cùng Giáo hoàng, hơn 100 nhà lãnh đạo thế giới và những người đoạt giải Nobel. Ủy ban châu Âu hôm 19-5 cũng tuyên bố rằng Liên minh châu Âu sẽ “mang tính xây dựng” trong WTO và sẽ đánh giá việc dỡ bỏ các bằng sáng chế cho vaccine COVID-19 mà Washington mong muốn, nhưng trước tiên sẽ đề xuất các biện pháp để tăng tốc sản xuất. Nhưng “các thành viên chủ chốt của G20, bao gồm Anh và Đức vẫn đang phản đối đề xuất này, và đặt lợi ích của các công ty dược lên trước phúc lợi của nhân loại. Italia, quốc gia đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh G20 về y tế toàn cầu ngày 21-5, vẫn giữ vị trí trung lập, giống như Canada và Pháp.
Nhiều chuyên gia y tế đang lo ngại các quốc gia nghèo có lẽ sẽ phải chờ thêm hàng năm nữa mới có vaccine COVID-19 bởi từ tháng 5 năm ngoái, các quốc gia giàu có đã đặt hàng trước cho các loại vaccine tiềm năng. Để ngăn các quốc gia giàu có lấy liều lượng vaccine quan trọng, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Gavi và Liên minh Đổi mới Chuẩn bị sẵn sàng Dịch bệnh (CEPI) đã khởi động một kế hoạch có tên Covax. Tuy nhiên, nhiều khoa học vẫn bày tỏ lo ngại rằng, nguy cơ Covax sẽ thất bại trong sứ mệnh của mình là “rất cao” bởi đến nay, Covax mới chỉ đảm bảo được tổng cộng 200 triệu liều – chỉ bằng một phần 10 trong số 2 tỷ liều mà liên minh nhắm đến mua trong năm 2021.Hơn nữa, nhiều quốc gia giàu có đã đăng ký chương trình này, bao gồm Vương quốc Anh, EU và Canada, cũng đã đạt được “thỏa thuận phụ” với các công ty dược phẩm để đảm bảo nguồn cung của họ và hầu hết các giao dịch này đã được sắp xếp trước khi phê duyệt vaccine. Stephen Cockburn, người đứng đầu về công bằng kinh tế và xã hội của Tổ chức Ân xá Quốc tế, cho biết: “Việc tích trữ vaccine làm suy yếu các nỗ lực toàn cầu nhằm đảm bảo rằng mọi người, ở mọi nơi đều có thể được bảo vệ khỏi COVID-19”.
S.T
ảnh 1: Hôm 30-4, vaccine COVID-19 của Moderna đã được WHO cấp phép lưu hành.
ảnh 2: Moderna là công ty dược phẩm lớn của Mỹ
ảnh 3: CEO và là chủ sở hữu của Moderna, ông Stephane Bancel doanh nhân tỷ phú người Pháp đã có mức tổng tài sản là 4,3 tỷ USD giàu nhất trong số 9 đại gia mới nổi nhờ vaccine COVID.
ảnh 4: Forbes ước tính cặp vợ chồng nhà khoa học Ugur Sahin và Ozlem Tureci có tổng số tài sản hiện giờ là 7,4 tỷ USD và trở thành những người Đức gốc Thổ Nhĩ Kỳ đầu tiên trong danh sách 100 người giàu nhất nước Đức.
ảnh 5: Vaccine COVID-19 liều đơn của CanSino Biologics đang thu hút sự quan tâm của nhiều quốc gia.
ảnh 6: Vaccine COVID-19 của Biontech cũng đã được cấp phép.
