Mặc dù việc tổ chức thực thi Luật BVMT 2014 đã có những kết quả như đưa ra nhiều chính sách, cách tiếp cận đổi mới, từ bị động ứng phó sang chủ động phòng ngừa, kiểm soát các dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường để đóng góp cho tăng trưởng kinh tế theo hướng bền vững nhưng những vấn đề và thách thức mới phát sinh từ thực tiễn cuộc sống vẫn đặt ra yêu cầu cấp thiết phải sửa đổi Luật BVMT.Do vậy,Dự thảo Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) được trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV với mục tiêu cao nhất là bảo vệ sức khỏe người dân,
Dự thảo Luật BVMT (sửa đổi) gồm 16 chương, 192 điều, so với Luật BVMT năm 2014, dự thảo Luật giảm 04 chương, tăng 22 điều. Việc giảm 04 chương do lồng ghép, sắp xếp các nội dung để bảo đảm tính logic, thống nhất của luật; không cắt giảm các chủ đề quan trọng đã quy định trong Luật BVMT năm 2014.
Một là, Dự thảo Luật đã thiết kế khung chính sách hướng đến việc hình thành đạo luật về BVMT có tính tổng thể, toàn diện và hài hòa với hệ thống pháp luật về kinh tế-xã hội; đưa các quy định về bảo vệ các thành phần môi trường lên đầu, thể hiện mục tiêu xuyên suốt là bảo vệ các thành phần môi trường, bảo vệ sức khỏe của người dân, coi đây là nội dung trọng tâm, quyết định các chính sách BVMT khác.Với vai trò là đạo luật cơ bản về BVMT, dự thảo Luật đã bổ sung các quy định về BVMT có tính nguyên tắc trong mối tương quan với các luật chuyên ngành khác để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất.
Hai là, trong dự luật có 14 nhóm chính sách cơ bản dù tên gọi vẫn giữ nguyên nhưng các quy định đã được sửa đổi, bổ sung mới theo hướng tiến bộ hơn. Đó là các nhóm chính sách Quy hoạch BVMT, phân vùng môi trường, đánh giá môi trường chiến lược; Đánh giá tác động môi trường, giấy phép môi trường, đăng ký môi trường; Bảo vệ môi trường trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, khu đô thị, khu dân; Quản lý chất thải và kiểm soát các chất ô nhiễm; Quy chuẩn kỹ thuật môi trường, tiêu chuẩn môi trường;Bảo vệ các thành phần môi trường; Ứng phó với biến đổi khí hậu; Quan trắc, thông tin, cơ sở dữ liệu và báo cáo môi trường; Các chính sách kinh tế, nguồn lực cho BVMT; Hội nhập, hợp tác quốc tế về BVMT; Thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về môi trường; Sự cố môi trường, bồi thường thiệt hại về môi trường; Trách nhiệm quản lý nhà nước về BVMT; Quyền và trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp và cộng đồng dân cư trong BVMT.
Ba là, cải cách thủ tục hành chính trong đánh giá tác động môi trường và giấy phép môi trường được coi là bước tiến lớn trong dự thảo Luật BVMT (sửa đổi). Việc dự thảo Luật quy định tích hợp 07 loại giấy phép vào Giấy phép môi trường … sẽ giảm bớt các thủ tục hành chính cũng như chi phí tốn kém cho doanh nghiệp.
Bốn là, Dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung nhiều quy định về BVMT gắn với phát triển bền vữngnhư các quy định về quản lý chất thải, về quy hoạch BVMT, về phân vùng môi trường, về ứng phó với biến đổi khí hậu phải gắn với phát triển bền vững, hướng tới nền kinh tế các-bon thấp và tận dụng các cơ hội do biến đổi khí hậu mang lại; về thích ứng với biến đổi khí hậu, trong đó có yêu cầu đánh giá tác động, tình trạng dễ bị tổn thương và rủi ro do biến đổi khí hậu đối với các đối tượng người dân; bổ sung quy định về thuế BVMT, mua sắm xanh và chính sách ưu đãi, hỗ trợ sản xuất, phân phối và sử dụng sản phẩm, dịch vụ thân thiện môi trường; quy định về bảo đảm mức chi cho BVMT không dưới 1% tổng chi ngân sách nhà nước và tăng dần tỷ lệ này theo tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế./.
Phương Anh
