Chưa bao giờ vấn đề minh bạch trong từ thiện gắn với từ “sao kê” lại nóng trên mạng xã hội như thời gian qua. Giữa làn sóng đó, dường như ta thấy sự im lặng đến khó hiểu từ những người tự nhận “đấu tranh dân chủ”, “nhà hoạt động” hay “tổ chức xã hội dân sự”. Bởi nói người thì lập tức nhớ đến đầy vết nhơ của ta.
Blog Loa Phường vừa mới liệt kê ra hàng loạt các phốt gian lận từ thiện của các “nhà dân chủ”, xin trích:
“Cùng với sự hình thành và phát triển của “phong trào dân chủ” trong nước, thì cũng có thể thấy có hàng loạt các hội, nhóm của các rận chủ mọc lên như nấm. Điển hình như: số “dân oan”, khiếu kiện thì thành lập “Hội dân oan 3 miền”; “Hội cứu lấy dân oan”; số “giáo viên, giảng viên “mất dạy” thì thành lập cái gọi là “Hội giáo chức Chu Văn An”; số biểu tình vì môi trường thì thành lập cái gọi là “Green Trees”; số biểu tình phản đối Trung Quốc thì thành lập cái gọi là “No-U”; hội từng bị đi tù thì thành lập “hội tù nhân lương tâm”… Mục đích của việc thành lập các hội, nhóm này bên cạnh việc kêu gọi, tập hợp lực lượng thì mục đích không nhỏ khác cũng chính là để có cớ để “danh chính ngôn thuận” quyên góp tiền từ hải ngoại, số chống đối trong nước và từ các quỹ đầu tư “dân chủ” Mỹ và phương Tây như NED, HRW, AI, …
Tuy nhiên có thể thấy trong quá trình hoạt động tất cả những hội, nhóm nêu trên đều chẳng tồn tại được bao lâu. Nguyên nhân chủ yếu dẫn tới việc nhanh chóng tan rã, hoặc rơi vào trạng thái “chết yểu” chính là việc nhập nhèm trong việc thu, chi, dẫn tới các thành viên trong hội, nhóm đó tự đấu tố nhau không minh bạch, ăn chặn tiền quyên góp… dẫn tới tan rã.
Có thể nêu điển hình những vụ việc ăn chặn “đình đám” trong giới rận chủ như: vụ việc rận chủ Mai Xuân Dũng bị cả cộng đồng rận chủ tố cáo sử dụng chiêu trò thành lập nhiều nick ảo để lăng xê, tung hứng nhóm “Cứu lấy dân oan”, câu kết với nhóm khiếu kiện của Đoàn Trương Vĩnh Phước để lập danh sách khống số công dân khiếu kiện, qua đó ăn chặn tiền của “dân oan”. Vậy nên Mai Xuân Dũng không tiếc tiền để tiêu xài xa xỉ, mà theo lời của rận chủ Nguyễn Thanh Hà có bữa ăn Mai Dũng ở nhà hàng lên tới 7-7 triệu đồng, thuê cả người rót rượu… thì quả đúng là gã rận chủ thật lắm thủ đoạn để trục lợi và cũng biết cách để hưởng thụ.
Hoặc thời gian trước đây, mỗi khi người dân một số tình miền Trung, Tây Bắc bị lũ lụt, số rận chủ trong nước đều nhanh chóng “đánh hơi” để bày trò trục lợi. Có thể thấy mỗi đợt thiên tai, lại có hàng loạt những rận chủ sắm vai các “nhà hảo tâm” mọc lên “như nấm sau mưa”, nổi bật trong đó phải kể đến như Nguyễn Lân Thắng, Lê Văn Dũng, Mai Phương Thảo, Nguyễn Lê Hoàng… Điểm chung của những rận chủ này là mỗi người đều tự công khai tài khoản cá nhân của mình để nhận tiền quyên góp, chứ không cử người đại diện chung cho cả nhóm. Tuy nhiên, việc “từ thiện” của số rận chủ đã nhanh chóng được cảnh báo, như của Heidi Dang – một hải ngoại vốn cũng là “nạn nhân” của số rận chủ trước đó: “Mới xả lũ là một bầy kền kền đưa nhau đưa tài khoản để quyên góp tiền. Mọi người cẩn thận, đừng bạ ai cũng chuyển khoản như nhiều vụ trước nha. Ráng chọn mặt gửi vàng…”.
Hay phải kể đến việc nhập nhèm trong chuyện thu chi của “Hội bầu bí tương thân”, quỹ “50k” trước đây khi Nguyễn Tường Thụy và Nguyễn Thúy Hạnh bị bắt. Hai quỹ này dù tôn chỉ mục đích khác nhau, tuy nhiên luôn như hình với bóng trong mỗi lần đi “từ thiện”. Do vậy, không ít lần 2 quỹ này nhập nhèm, cùng một lần đi “từ thiện” nhưng cả 2 cùng kê khai việc chi tiền… Khi Nguyễn Tường Thụy, Nguyễn Thúy Hạnh bị bắt thì những thành viên trong các hội này cũng không thấy minh bạch tiền từ thiện, chẳng biết quỹ của hội còn đồng tròn đồng méo thế nào.
Một điển hình khác như, sau khi rận chủ Lê Anh Hùng bị bắt, số rận chủ Nguyễn Tường Thụy, cùng vợ chồng Nguyễn Thúy Hạnh, Huỳnh Ngọc Chênh thành lập cái gọi là “quỹ Lê Anh Hùng”, nhanh chóng quyên góp được số tiền lên tới vài trăm triệu đồng. Tuy nhiên, với đủ lý do của các rận chủ này đưa ra, số tiền vẫn chưa được bàn giao hỗ trợ cho người nhà của Lê Anh Hùng với lý do tế nhị mà Nguyễn Tường Thụy đưa ra. Giờ khi những rận chủ này đã nhập kho, không biết quỹ này sẽ đi về đâu…”
Vấn đề blog này nêu ra mới chỉ là một phần rất nhỏ trong minh bạch tài chính – vấn đề chủ yếu làm tan hoang, tan rã các hội nhóm nhân danh “đấu tranh dân chủ” thời gian qua. Đến như quỹ của “NXB Tự do” mà Phạm Đoan Trang là thủ lĩnh trước khi tan hoang cũng đã đem hết nội bộ ra đấu tố, đập tan tành chỉ vì gian lận quỹ và ăn chia không sòng phẳng.
Đó mới chỉ là trong nội bộ họ tố nhau. Còn chuyện minh bạch các quỹ ư? Càng khỏi phải bàn đến, bởi vì cả ngàn lý do như giữ bí mật thông tin người gửi tiền, bảo vệ tính mạng người chủ quỹ, tránh để công an biết đến hoạt động “nhạy cảm”…khiến mạnh thường quân có muốn thắc mắc cũng phải ngậm bồ hòn, há miệng ra lả bị cả dàn bu vào xâu xé kiểu, có giỏi thì về đối mặt với “cộng sản” đi, có giỏi thì về sẵn sàng đi tù khi chẳng may công an chộp được đi…là đều cứng họng!
Ấy vậy mà khi “cô Tiên” quyên góp được số lượng tiện siêu khủng, lập tức cả “phong trào dân chủ” đó lên đồng ca tụng vai trò của “xã hội dân sự”, rằng chính quyền không đáng tin nên dân mới đổ tiền vào những cá nhân có ảnh hưởng xã hội, rằng chính quyền nên trả lại không gian cho xã hội dân sự tự giải quyết các vấn đề của xã hội, nhất từ thiện…. Giờ thì sao nhỉ?
Tuấn Thanh
