Hôm 1/11, tân Thủ tướng Fumio Kishida đã tổ chức một cuộc họp báo cảm ơn công chúng dành sự tin tưởng với đảng Dân chủ Tự do (LDP) và cho biết, với chiến thắng trong cuộc bầu cử Hạ viện, ông sẽ sớm thúc đẩy một gói kích thích trị giá “hàng chục nghìn tỷ yên” giúp hồi sinh nền kinh tế đang trải qua đại dịch.
Mặc dù tỷ lệ cử tri đi bầu ở Nhật Bản lần này nói chung thấp (chỉ đạt 55%) nhưng lại cao hơn so với cuộc bầu cử trước đó 4 năm. Điều đó cho thấy sự quan tâm ngày càng tăng của người dân đối với cuộc đua chính trị ở xứ sở mặt trời mọc. Tin từ hãng Reuters cho hay, LDP và đối tác liên minh cấp dưới – Komeito, đã giành được 293 ghế, nhiều hơn 261 ghế được yêu cầu cho một “đa số ổn định tuyệt đối”. Mục tiêu được tuyên bố công khai của ông Kishida là để liên minh giữ đa số, ít nhất là 233 ghế, trong số 465 ghế ở Hạ viện. Đảng đối lập chính Dân chủ Lập hiến Nhật Bản (CDP) đã bị thua khi thiếu 110 ghế mà họ nắm giữ trước cuộc bầu cử. Trước đó, trong các cuộc thăm dò dư luận, đảng này dự kiến sẽ giành được thêm 40 ghế và nỗ lực thống nhất khối đối lập bằng cách chọn một ứng cử viên duy nhất trên 217 khu vực bầu cử đã không giành được sự ủng hộ từ các cử tri. Đáng chú ý là một số lượng đáng kể cử tri chỉ trích LDP đã chuyển sang Đảng Đổi mới Nhật Bản (Nippon Ishin no Kai), đảng có tổng số ghế bất ngờ tăng gấp 4 lần từ 11 lên 41. JIP hiện là đảng chính trị lớn thứ ba tại Hạ viện Nhật Bản, sau LDP và CDP. Đảng này có trụ sở tại Osaka nhưng không tham gia khối đối lập mà muốn tự thể hiện mình là một “lực lượng thứ ba” theo chủ nghĩa tự do.
Hãng CNN bình luận: “Đảng LDP cầm quyền đã chiếm đa số ổn định trong cuộc bầu cử Quốc hội, củng cố vị trí và cho phép ông Kishida tăng cường kích thích kinh tế”. Kết quả trái ngược với kỳ vọng và các cuộc thăm dò ý kiến ban đầu cho thấy LDP sẽ cần dựa vào đảng liên minh cơ sở để chiếm đa số. Tân Thủ tướng Kishida đã chú ý đến các chính sách truyền thống của cánh hữu trong đảng, thúc đẩy tăng chi tiêu quân sự, nhưng cũng hứa hẹn giải quyết tình trạng bất bình đẳng giàu nghèo, chào đón một “chủ nghĩa tư bản mới” gây lo ngại trong giới đầu tư. Nhưng xu hướng chung là ủng hộ sự ổn định. LDP đã xóa bỏ những rào cản mà nó hoàn toàn phải đối mặt”. Trong khi đó, Tobias Harris, thành viên cấp cao tại Trung tâm Tiến bộ Mỹ thì nhận định, màn trình diễn lần này đã làm tăng kỳ vọng rằng Kishida có thể tiếp bước người tiền nhiệm Yoshihide Suga để trở thành một Thủ tướng ngắn hạn khác ở Nhật Bản. “Chúng ta đã thấy rất nhiều kích thích. LDP đã nhận một số thành công đáng chú ý”, Tobias Harris nói.
Sau khi kết quả bầu cử được công bố, chỉ số chứng khoán Nikkei 225 của Nhật Bản đóng cửa cao hơn 2,6%, khi các nhà đầu tư đặt cược rằng LDP hoàn toàn chiếm đa số có nghĩa là các kế hoạch kích thích kinh tế của ông Kishida sẽ được thông qua Quốc hội một cách suôn sẻ. Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia, sự xuất hiện của đảng Osaka với tư cách là một lực lượng quốc gia có thể làm phức tạp thêm cam kết của ông Kishida trong việc khôi phục các chính sách kinh tế tân tự do. GS Yoichiro Sato chuyên về quan hệ quốc tế tại Đại học Ritsumeikan Châu Á Thái Bình Dương, cho biết Đảng Đổi mới Nhật Bản đang “thực sự càn quét khu vực Osaka và nổi lên như một khối bảo thủ quan trọng”. “Họ sẽ chặn ý tưởng chủ nghĩa tư bản mới của Kishida về việc thu hẹp khoảng cách thu nhập giàu nghèo”, GS Yoichiro Sato cảnh báo.
