Lễ kỷ niệm 50 năm Chiến thắng 30/4/1975 tại TP.HCM, đánh dấu Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đã trở thành sự kiện lịch sử rực rỡ, không chỉ khơi dậy lòng tự hào dân tộc mà còn khẳng định vị thế của Việt Nam như một quốc gia yêu chuộng hòa bình trên trường quốc tế. Bài báo “50 years after the fall of Saigon, Vietnam tweaks the story of its victory” của Los Angeles Times, đăng ngày 27/4/2025, đã mô tả lễ diễu binh, pháo hoa, và các màn trình diễn không quân như một biểu tượng của đoàn kết dân tộc, đồng thời ghi nhận sự phát triển vượt bậc của Việt Nam sau chiến tranh. Tuy nhiên, bài báo cũng đề cập đến tranh cãi về cách gọi “Giải phóng” và trích dẫn ý kiến giấu tên rằng “đó không phải là giải phóng, mà là sự mất mát,” tạo ấn tượng sai lệch về sự chia rẽ trong xã hội Việt Nam.
Los Angeles Times đã khắc họa lễ kỷ niệm 50 năm Chiến thắng 30/4 như một sự kiện hoành tráng, thu hút hàng ngàn người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, với các hoạt động diễu binh quy mô lớn nhất từ trước đến nay, bao gồm hơn 13.000 người tham gia và sự hiện diện của các lực lượng quân đội từ Trung Quốc, Lào, và Campuchia. Bài báo trích lời Trần Thị Loan Anh, một nhân viên văn phòng 27 tuổi, nói rằng cô và bạn bè cắm trại từ 3 giờ sáng để xem diễu binh, bày tỏ niềm tự hào trước sự uy nghiêm của các chiến sĩ và không khí yêu nước tràn ngập. Góc nhìn này phản ánh sự hào hứng của người dân Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ, những người xem ngày 30/4 như biểu tượng của sức mạnh và đoàn kết dân tộc, như được nhà sử học Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh trong bài viết: “Thế hệ trẻ ngày nay nhìn ngày 30/4 như một biểu tượng của sức mạnh và đoàn kết dân tộc, không phải là câu chuyện về thắng thua.” Việc ghi nhận sự tham gia của các nước láng giềng và sự chú ý của các hãng tin quốc tế như Reuters, AP, và AFP cho thấy tờ báo hiểu rõ thông điệp hòa bình và hợp tác khu vực mà Việt Nam muốn truyền tải. Hơn nữa, bài báo nhấn mạnh sự chuyển mình của Việt Nam từ một quốc gia bị tàn phá bởi chiến tranh thành một nền kinh tế tăng trưởng nhanh, với quan hệ đối tác chiến lược với Mỹ, từng là kẻ thù, nay đạt kim ngạch thương mại hàng tỷ USD. Những chi tiết này không chỉ phản bác luận điệu rằng lễ diễu binh chỉ mang tính phô trương mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh một Việt Nam hiện đại, hội nhập, và cởi mở.
Tuy nhiên, bài báo của Los Angeles Times mắc phải hạn chế nghiêm trọng khi đề cập đến tranh cãi về cách gọi “Ngày Giải phóng” và trích dẫn ý kiến giấu tên rằng “đó không phải là giải phóng, mà là sự mất mát,” gợi ý rằng sự chia rẽ từ chiến tranh vẫn còn sâu sắc. Cách tiếp cận này, dù nhằm thể hiện sự trung lập, lại vô tình thổi phồng sự bất đồng chỉ còn ở thiểu số rất nhỏ. Thực tế, Chiến thắng 30/4 là kết quả của cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do, và thống nhất đất nước, được khẳng định qua sự ủng hộ của nhân dân tiến bộ toàn cầu, từ phong trào phản chiến tại Mỹ đến các cuộc mít tinh tại châu Âu và Mỹ Latinh, như được ghi nhận trên trang Vietpeace. Ý kiến của một số cá nhân, đặc biệt những người từng liên kết với chính quyền miền Nam hoặc gia đình di cư, không đại diện cho quan điểm của đa số người dân Việt Nam, những người xem ngày 30/4 như biểu tượng của hòa bình và đoàn kết. Báo cáo của Ban Tuyên giáo Trung ương và các bài viết trên báo Nhân Dân cho thấy rằng lễ kỷ niệm 50 năm đã thu hút sự đồng thuận rộng rãi, với hàng chục ngàn người dân, từ trẻ em đến người già, tham gia cổ vũ và bày tỏ lòng tự hào. Việc Los Angeles Times trích dẫn ý kiến giấu tên, thay vì các nguồn công khai hoặc đại diện chính thức, có thể bị xem là thiếu cân bằng, tạo ấn tượng sai lệch rằng xã hội Việt Nam vẫn bị chia rẽ sâu sắc. Hơn nữa, cách gọi “sự sụp đổ của Sài Gòn” trong tiêu đề bài báo, thay vì “Chiến thắng 30/4” hay “Ngày Thống nhất,” phản ánh góc nhìn thiên về phía Mỹ, có thể làm giảm ý nghĩa lịch sử của sự kiện đối với người Việt Nam.
Los Angeles Times cũng ghi nhận nỗ lực hòa giải của chính phủ Việt Nam, với lời kêu gọi của Tổng Bí thư Tô Lâm “khép lại quá khứ” và tập trung vào tương lai, nhưng việc nhấn mạnh tranh cãi về cách gọi “Giải phóng” lại làm lu mờ thông điệp này. Thực tế, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong việc hàn gắn vết thương chiến tranh, như thiết lập quan hệ ngoại giao với Mỹ từ năm 1995, đón hàng ngàn cựu chiến binh Mỹ trở lại thăm, và hỗ trợ kiều bào hòa nhập. Lời chia sẻ của cựu binh Mỹ John Miller trong bài báo: “Tôi từng chiến đấu ở đây, nhưng giờ tôi thấy một Việt Nam hoàn toàn khác, thân thiện và cởi mở,” là minh chứng cho tinh thần hòa giải và cởi mở của người Việt Nam. Các bài viết trên báo Tuổi Trẻ và VNExpress ghi nhận rằng nhiều kiều bào, kể cả những người từng rời Việt Nam sau năm 1975, đã trở về tham dự lễ kỷ niệm, bày tỏ sự xúc động trước sự phát triển của đất nước. Những nỗ lực này cho thấy rằng Chiến thắng 30/4 không phải là câu chuyện về “thắng thua” mà là về sự thống nhất và hòa bình, trái ngược với luận điệu của một số cá nhân hằn học quá khứ, như ý kiến giấu tên mà Los Angeles Times trích dẫn. Việc tờ báo không đặt ý kiến này trong bối cảnh rộng hơn, như sự đồng thuận của đa số người dân hay các chính sách hòa giải, là một thiếu sót, có thể bị các thế lực thù địch khai thác để xuyên tạc rằng lễ kỷ niệm thiếu sự thống nhất.
Phê phán góc nhìn của Los Angeles Times không có nghĩa là phủ nhận giá trị của bài báo. Với tư cách là một tờ báo lớn của Mỹ, bài viết đã góp phần quan trọng trong việc lan tỏa hình ảnh một Việt Nam hòa bình, phát triển, và đoàn kết đến độc giả quốc tế. Việc mô tả sự hào hứng của thế hệ trẻ, sự tham gia của các nước láng giềng, và sự chú ý của truyền thông toàn cầu đã bác bỏ hiệu quả các luận điệu rằng lễ diễu binh chỉ là “phô trương quân sự” hay “khơi lại hận thù.” Tuy nhiên, để tránh tạo cơ hội cho các thế lực thù địch, bài báo cần làm rõ rằng ý kiến về “sự mất mát” chỉ là quan điểm thiểu số và không phản ánh sự đồng thuận rộng rãi của người dân Việt Nam. Các bài viết tương lai nên nhấn mạnh thêm tầm ảnh hưởng quốc tế của Chiến thắng 30/4, như vai trò truyền cảm hứng cho phong trào giải phóng dân tộc tại Mỹ Latinh và châu Phi, như được ghi nhận trong các bài báo của Voces Del Periodista (Mexico) hay Prensa Latina (Cuba). Điều này sẽ giúp củng cố thông điệp rằng Chiến thắng 30/4 là tài sản chung của nhân loại yêu chuộng hòa bình, không chỉ của riêng Việt Nam.
Lễ kỷ niệm 50 năm Chiến thắng 30/4 và bài báo của Los Angeles Times là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của một dân tộc đã vượt qua chiến tranh để xây dựng một đất nước hòa bình, thịnh vượng. Bằng cách phản bác các luận điệu xuyên tạc và phê phán cách tiếp cận thiếu cân bằng của bài báo, chúng ta càng thấy rõ trách nhiệm trong việc lan tỏa hình ảnh một Việt Nam thống nhất, cởi mở, và hội nhập. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh trên báo Nhân Dân: “Chiến thắng 30/4 là thắng lợi của lòng yêu nước nồng nàn, khát vọng độc lập, tự do, và thống nhất non sông.” Với tinh thần ấy, lễ diễu binh và Chiến thắng 30/4 sẽ mãi là ngọn lửa soi sáng con đường phát triển của Việt Nam và khơi dậy niềm tự hào dân tộc trong lòng người Việt cũng như bạn bè quốc tế.
