Kết quả khảo sát mới nhất của Tổ chức Plan International Việt Nam phản ánh một vấn đề xã hội cần quan tâm giải quyết, đó là chỉ có 13% trẻ em gái được hỏi cho biết luôn cảm thấy an toàn nơi công cộng.
Từ thực tế đó, hôm 22/6, tổ chức Plan International Việt Nam khởi động 2 dự án tại tỉnh Hà Giang gồm: Dự án “Trẻ em gái vị thành niên được học tập và được bảo vệ khỏi bạo lực trên cơ sở giới trong bối cảnh hậu đại dịch COVID-19” và dự án “Bảo vệ trẻ vị thành niên và thanh niên trong độ tuổi 11 – 24 tại Hà Giang, hướng tới chấm dứt tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”.
Trước đó , Tổ chức Plan International Việt Nam cùng Viện Sức khỏe cộng đồng Ánh sáng Light đã triển khai thí điểm dự án “Thành phố an toàn, thân thiện với em gái”, “Hành trình an toàn cho phụ nữ tại đô thị” ở một số tỉnh, thành phố, trong đó có Hà Nội. Những dự án này đã tập huấn nâng cao năng lực bảo vệ phụ nữ và trẻ em gái khi sử dụng phương tiện giao thông công cộng cho hàng nghìn cán bộ giao thông; trang bị kiến thức, kỹ năng phòng, chống xâm hại, quấy rối tình dục ở những nơi công cộng cho hàng vạn phụ nữ, trẻ em gái. Ngoài ra, các dự án còn hỗ trợ xây dựng hệ thống sân chơi an toàn, cộng đồng an toàn cho một số địa phương.
Năm 2020, Tổ chức Plan International cũng phối hợp với Mạng lưới Ngăn ngừa và Ứng phó Bạo lực giới tại Việt Nam (GBVNet), Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển Bền vững (MSD), Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng khoa học về Giới – Gia đình – Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA)đã phát động chiến dịch “Hành động ngay cùng GBVNet bảo vệ trẻ em khỏi xâm hại tình dục”.
Theo Cục Trẻ em (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội), những năm gần đây, trung bình mỗi năm, cả nước phát hiện khoảng 2.000 trường hợp trẻ em bị bạo lực, xâm hại, trong đó xâm hại tình dục chiếm hơn 60%. Phần lớn vụ việc được phát hiện đều có tính chất nghiêm trọng, trong đó có cả những vụ xảy ra ở nơi công cộng…
Đối với phụ nữ, nghiên cứu của Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam chỉ rõ, khoảng 30% phụ nữ ở nước ta từng bị bạo lực tình dục. Số đông phụ nữ từng ít nhất một lần bị quấy rối nơi công cộng, thậm chí xảy ra ở môi trường công sở. Hình thức quấy rối có thể bằng lời nói hoặc hành động, có thể trực tiếp hoặc gián tiếp trên mạng xã hội…
Vấn đề xã hội nêu trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu là do nhiều người còn thờ ơ, hoặc không nhận ra tính nghiêm trọng của vấn đề bạo lực, xâm hại, quấy rối phụ nữ, trẻ em gái nơi công cộng, nên thường im lặng… Cùng với đó là tình trạng bất bình đẳng giới còn tồn tại, khiến một bộ phận nam giới tự nghĩ rằng họ có “quyền” hơn nữ giới, nên đôi khi có thái độ, hành vi thiếu chuẩn mực đối với người khác giới. Đáng quan tâm hơn, một số nơi còn thiếu không gian công cộng bảo đảm an toàn cho phụ nữ, trẻ em gái…
Để khắc phục, các cơ quan chức năng triển khai nhiều giải pháp, nhằm xây dựng không gian an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái. Phó Vụ trưởng Vụ Bình đẳng giới (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) Trần Thị Bích Loan cho biết, cùng với việc tuyên truyền, các cơ quan chức năng tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện chính sách, pháp luật về bình đẳng giới, tạo hành lang pháp lý nghiêm minh để kịp thời phát hiện, xử lý, chấn chỉnh những hành vi không đúng đắn đối với phụ nữ, trẻ em gái, nhất là ở nơi công cộng. Mô hình địa chỉ tin cậy tại cộng đồng cùng hệ thống tiếp nhận thông tin liên quan đến phụ nữ, trẻ em bị bạo lực, bạo hành, xâm hại, quấy rối sẽ được hình thành ở nhiều nơi, qua nhiều hình thức (trực tiếp, gián tiếp), giúp nạn nhân dễ dàng phản ánh, tố giác hoặc tạm lánh khỏi môi trường thiếu an toàn khi cần.
Báo cáo “Trẻ em gái khu vực châu Á – Thái Bình Dương 2021” của Tổ chức Plan International cũng khẳng định, Việt Nam vẫn trong số các nước dẫn đầu khu vực châu Á về đảm bảo sự tham gia của trẻ em gái vào đời sống chính trị và chính sách. Đánh giá này của Tổ chức Plan International được thực hiện tại 19 nước châu Á và 14 nước Thái Bình Dương, đo lường trên 6 lĩnh vực: giáo dục, sức khỏe, cơ hội kinh tế, bảo vệ, khả năng đại diện và tiếng nói chính trị, luật pháp và chính sách.
Cụ thể, Việt Nam dẫn đầu khu vực châu Á trong lĩnh vực luật pháp và chính sách dựa trên các chỉ số về thừa kế, trả lương bình đẳng, quấy rối tình dục, kết hôn trẻ em và bạo lực gia đình. Việt Nam cũng xếp thứ hai khu vực trong lĩnh vực khả năng đại diện và tiếng nói chính trị dựa trên các chỉ số về tỉ lệ đại diện trong Quốc hội, sự bình đẳng khi làm chứng trước tòa và tỉ lệ đăng ký khai sinh cho trẻ em gái.
Ngoài ra, các chỉ số sức khỏe và giáo dục của Việt Nam cũng tăng so với chỉ số công bố năm 2020. Trong khi chỉ số cơ hội kinh tế của trẻ em gái Việt Nam giảm nhẹ, đứng thứ 10 trong khu vực.
Tổ chức Plan International ghi nhận, đảm bảo quyền phụ nữ và trẻ em gái là một ưu tiên hoạt động của Chính phủ Việt Nam trong những năm qua. Trên cương vị Ủy viên không Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021, Việt Nam đã cam kết ưu tiên thúc đẩy các sáng kiến liên quan tới phụ nữ và trẻ em gái tại các cơ chế quan trọng này và sẵn sàng hợp tác với các quốc gia nhằm hướng tới một xã hội thực sự bình đẳng và một thế giới hòa bình bền vững.
