Từ ngày 21-5, sau khi Israel và Palestine đạt được thoả thuận ngừng bắn, người dân ở dải Gaza đã bắt đầu dọn dẹp đống đổ nạt ở những nơi từng là mái ấm của gia đình họ với hy vọng tiếng súng không trở lại.
Chúng tôi sống trong cái chết mỗi ngày
Ramez al-Masri đã mất ba năm để xây dựng lại ngôi nhà của mình sau khi nó bị phá hủy trong một cuộc tấn công năm 2014 của Israel. Khi chiến tranh quay trở lại khu vực này vào giữa tháng 5, chỉ mất vài giây để ngôi nhà bị san phẳng trở lại trong một cuộc không kích của Israel. Al-Masri tuyệt vọng một lần nữa thấy mình trong số hàng nghìn người dân ở dải Gaza bị mất nhà cửa bởi một cuộc chiến khác giữa Israel và lực lượng Hồi giáo vũ trang Hamas. Anh và 16 người khác sống trong toà nhà hai tầng đang tạm trú ẩn rải rác tại nhà của người than và không biết họ sẽ phải di dời trong bao lâu khi chờ đợi viện trợ quốc tế giúp xây dựng lại ngôi nhà. “Các con tôi mỗi đứa được gửi một nơi. Mọi thứ thực sự rất khó khăn. Chúng tôi sống trong cái chết mỗi ngày”, Al-Masri tâm sự.
“Lúc đó là 3 giờ sáng ngày thứ 4 khi một cuộc điện thoại từ Israel đến một người hàng xóm yêu cầu mọi người trong khu vực sơ tán. Hãy rời khỏi nhà của bạn, chúng tôi sẽ đánh bom,” Al-Masri kể rằng người dân trong khu phố của anh đã được thông báo. Vào thời điểm đó, không ai biết ngôi nhà nào có thể bị nhắm mục tiêu. Nhưng Al-Masri không thể tin rằng cuộc không kích đã đánh trúng ngôi nhà hai tầng nơi anh sống cùng 8 đứa con, gia đình anh trai và mẹ anh. Cuộc không kích đã biến nhà anh thành một miệng núi lửa. Mấy ngày sau, cái hố khổng lồ chứa đầy nước đục ngầu phun ra từ các đường ống dẫn nước và nước thải bị hỏng.
Bảy căn nhà liền kề đó cũng bị hư hỏng nặng. Những bức tường của họ bị nổ tung, để lộ những đồ trang trí nội thất sặc sỡ trong phòng khách và phòng ngủ. Vụ nổ mạnh đến mức các dầm đỡ bằng bê tông bị suy yếu và những ngôi nhà có khả năng không thể sửa chữa được. Hôm 23-5, một máy bơm di động đã được triển khai để hút nước hôi thối ra ngoài khi xe ủi hoạt động để mở lại đường phố. Công nhân thành phố đang gỡ bỏ các đường dây điện bị hư hỏng. Nhưng phần lớn đống đổ nát vẫn chưa được dọn dẹp.
Dọn dẹp trong đau thương
Cuộc giao tranh giữa Israel và Hamas bắt đầu từ 10-5 và trong suốt thời gian đó, Tel Aviv luôn cáo buộc Hamas sử dụng các khu dân cư làm nơi ẩn náu cho các vụ phóng tên lửa và các hoạt động chiến binh khác. Quân đội Israel cho biết, hệ thống cảnh báo và lệnh sơ tán của họ nhằm ngăn chặn thường dân bị tổn hại. Hàng trăm cuộc không kích trên khắp Gaza vào những mục tiêu mà Israel cho là của Hamas. Các quan chức y tế Palestine cho biết 248 người Palestine, bao gồm 66 trẻ em và 39 phụ nữ, đã thiệt mạng trong cuộc giao tranh. Mười hai người ở Israel, trong đó có hai trẻ em, cũng chết trong cuộc giao tranh.
Trong khi đó, Nader al-Maris, anh họ của Al-Maris – một vận động viên chạy đường dài đã tham gia hàng chục cuộc thi quốc tế cũng bị mất nhà. Kể từ sau cuộc chiến năm 2014, Nader, 41 tuổi, đã sống ở tầng hai của một ngôi nhà ba tầng thuộc sở hữu của người thân.
Tầng thứ ba và tầng đầu tiên của toà nhà hôm trước đã bị tấn công nặng nề. Một căn phòng chứa đầy huy chương và danh hiệu mà Nader thu thập được trong suốt 20 năm sự nghiệp của mình đã bị hư hại. May mắn thay, anh ấy nói, nhiều vật lưu niệm vẫn còn. Nader al-Masri đã quen với sự mất mát. Thị trấn Beit Hanoun, nằm ngay dọc biên giới với Israel, thường xuyên là nơi diễn ra các cuộc giao tranh ác liệt và nơi anh ở đã bị hư hại hai lần trước đó. “Tôi đã có hơn 150 danh hiệu. Cứ mỗi lần có pháo kích là các danh hiệu của tôi lại bị phá huỷ. Khoảng 20 giải thưởng thủy tinh đã bị phá vỡ trong nhiều năm”, Nader nói khi khoe Huy chương từ Thế vận hội mùa hè Bắc Kinh 2008.
Là một vận động viên đẳng cấp thế giới, từ năm 1998 đến năm 2018, Nader là một trong những cư dân nổi tiếng nhất của Gaza, đặc biệt là sau khi Israel và Ai Cập áp đặt lệnh phong tỏa đối với Gaza rồi Hamas tiếp quản lãnh thổ vào năm 2007. Sự phong tỏa thường xuyên khiến anh không thể ra nước ngoài thi đấu. Hiện anh là huấn luyện viên của Liên đoàn điền kinh Palestine. “Tôi là một vận động viên và không liên quan gì đến chính trị. Mọi thứ thật khó khăn bởi vì chúng tôi không thể xây dựng một ngôi nhà mỗi ngày”, anh nói.
Liên Hợp Quốc (LHQ) ước tính khoảng 1.000 ngôi nhà đã bị phá hủy trong cuộc chiến kéo dài 11 ngày ở dải Gaza. Lynn Hastings, điều phối viên nhân đạo của LHQ cho biết, hàng trăm ngôi nhà đã bị hư hại nặng đến mức không thể ở được. Sự tàn phá này ít quy mô hơn so với cuộc chiến kéo dài 50 ngày năm 2014, trong đó toàn bộ khu dân cư đã biến thành đống đổ nát và 141.000 ngôi nhà bị xóa sổ hoàn toàn. Nhưng sau cuộc chiến đó, các nhà tài trợ quốc tế đã nhanh chóng cam kết hỗ trợ tái thiết 2,7 tỷ USD cho vùng đất bị tàn phá. Hiện vẫn chưa rõ liệu cộng đồng quốc tế vốn đã mệt mỏi vì cuộc khủng hoảng COVID-19 toàn cầu và nhiều năm ngoại giao ở Trung Đông không thành công, có sẵn sàng mở hầu bao nữa hay không.
H.Chi
