Trùm ma tuý Tse Chi Lop (57 tuổi), kẻ bị cáo buộc là thủ lĩnh của tổ chức tội phạm lớn nhất châu Á và là một trong những kẻ bị truy nã gắt gao nhất thế giới đã bị bắt ở Hà Lan hôm 22-1. Australia hiện đang thúc đẩy việc dẫn độ tên này để đưa ra xét xử.
Vụ bắt giữ ở sân bay
Trong một tuyên bố hôm 24-1, cảnh sát Australia cho biết, Tse Chi Lop là kẻ “có lợi ích đáng kể” đối với các cơ quan thực thi pháp luật khi đã bị bắt giữ. Phát ngôn viên cảnh sát Hà Lan Thomas Aling xác nhận, cơ quan thực thi pháp luật nước này đã truy đuổi người đàn ông Canada gốc Hoa này trong nhiều năm. Tse Chi Lop được mệnh danh là “El Chapo” của châu Á (El Chapo là biệt danh của trùm ma túy Mexico Joaquin Guzman, hiện đang thụ án chung thân trong một nhà tù ở Mỹ). “Một nghi phạm nằm trong danh sách những kẻ bị truy nã gắt gao nhất của Europol đã bị bắt vào sáng 22-1 khi máy bay vừa hạ cánh xuống sân bay Schiphol của Amsterdam. Tên này hiện đang bị giam giữ. Một cuộc dẫn độ sẽ diễn ra theo yêu cầu của Australia”, Thomas Aling nói nhưng không cho biết chuyến bay xuất phát từ đâu.
Trong khi đó, hãng tin Reuters cho hay, Tse Chi Lop với biệt danh là “Anh Ba” đã bị Văn phòng Liên Hợp Quốc về chống ma túy và tội phạm (UNODC) xác định là thủ lĩnh của băng đảng lớn nhất châu Á có tên The Company (hay còn gọi là Công ty) chuyên sản xuất và cung cấp ma tuý lớn trên toàn cầu. Đường dây buôn bán ma tuý đa quốc gia này rất rộng lớn, được thành lập từ một liên minh gồm 5 nhóm bộ ba ở châu Á. The Company được cho là đã rửa hàng tỷ USD tiền ma túy của mình thông qua các doanh nghiệp mọc lên ở khu vực sông Mekong của Đông Nam Á bao gồm cả sòng bạc, khách sạn và bất động sản. Băng nhóm này cũng đang vận chuyển hàng tấn methamphetamine, heroin và ketamine tới ít nhất một chục quốc gia từ Nhật Bản ở Bắc Á đến New Zealand ở Nam Thái Bình Dương. UNDOC thì ước tính, doanh thu lớn nhất của The Company vào năm 2018 là 8 tỷ USD, nhưng từ năm 2019 thì có thể lên tới 17,7 tỷ USD. UNDOC cho biết, The Company thường giấu ma tuý trong các gói trà và chiếm từ 40% đến 70% thị trường bán buôn ma túy trong khu vực và đã mở rộng hoạt động ít nhất gấp 4 lần trong 5 năm qua.
Dẫn nguồn tin từ cảnh sát Australia, Reuters cho biết, Australia đã điều tra hoạt động của tổ chức này từ năm 2012 và bắt giữ 27 người có liên quan với cáo buộc nhập khẩu “số lượng đáng kể heroin và methamphetamine” vào nước này. “Cảnh sát Australia cho biết, Tse Chi Lop nhắm mục tiêu đến Australia trong nhiều năm, nhập khẩu và phân phối một lượng lớn ma tuý bất hợp pháp, rửa lợi nhuận ở nước ngoài và sống bằng của cải thu được từ tội phạm. Trong một cuộc đột kích năm 2012-2013 ở Melbourne, cảnh sát Australia đã thu giữ số tài sản trị giá 7 triệu USD bao gồm tiền mặt, túi xách hàng hiệu, chip sòng bạc và đồ trang sức của tổ chức này”, bài báo trên Reuters có đoạn viết. Việc bắt giữ Tse Chi Lop gần một thập kỷ sau khi The Company hoạt động được đánh giá là đột phá lớn đối với nhà chức trách Australia. Bộ trưởng Tư pháp Australia đã có yêu cầu dẫn độ chính thức đối với tên trùm ma túy này.
Cuộc săn lùng khắp châu Á
Trước khi bị bắt giữ, Tse Chi Lop đã trở thành mục tiêu chính của Chiến dịch Kungur – một cuộc điều tra về tổ phức tội phạm buôn bán ma túy do cảnh sát Australia (AFP) đứng đầu từ năm 2015. Chiến dịch Kungur có sự tham gia của khoảng 20 cơ quan từ châu Á, Bắc Mỹ và Châu Âu. Các nhân viên thực thi pháp luật tham gia cuộc điều tra cho biết đây là nỗ lực quốc tế lớn nhất từ trước đến nay để chống lại các tổ chức buôn bán ma túy châu Á. Khi đó, các nguồn tin đã xác định Tse Chi Lop là “trùm El Chapo của châu Á”, kẻ được bảo vệ bởi nhóm vệ sĩ là võ sĩ quyền anh Thái Lan và có bay bằng máy bay riêng, từng mất 66 triệu USD trong một đêm duy nhất tại một sòng bạc ở Macau. Một tài liệu chứa hồ sơ của AFP về 19 mục tiêu liên kết hàng đầu xác định Tse Chi Lop và The Company “có liên quan trực tiếp đến ít nhất 13 vụ buôn bán ma túy lớn trong khu vực kể từ tháng 1- 2015. Một tài liệu của Lực lượng chống ma tuý Mỹ (DEA) được chia sẻ với các cơ quan chính quyền khu vực cho biết Tse Chi Lop là thủ lĩnh cao nhất của The Company và tổ chức này cực kỳ giàu có, kỷ luật, hoạt động tinh vi hơn bất kỳ băng đảng nào ở Mỹ Latinh. The Company cung cấp một thị trường ma túy lớn hơn, phân tán hơn và hợp tác với nhiều nhóm tội phạm địa phương đa dạng hơn so với các băng đảng ở Mỹ Latinh. Tham gia Company gồm cả Yakuza của Nhật Bản, các băng nhóm xe đạp của Australia và các băng nhóm tội phạm gốc Hoa trên khắp Đông Nam Á.
Về cá nhân Tse Chi Lop, cảnh sát cho biết tên này sinh ra ở tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc và lớn lên thì gia nhập một doanh nghiệp tội phạm mang tên Big Circle Gang. Khi Big Circle Gang chuyển đến Hong Kong, Tse Chi Lop quyết định sang Canada và định cư ở đây từ năm 1988. Vào những năm 1990, Tse Chi Lop di chuyển giữa Bắc Mỹ, Hong Kong, Ma Cao và Đông Nam Á và trở thành thành viên cấp trung của một đường dây buôn bán heroin có nguồn gốc từ Tam giác vàng, khu vực sản xuất thuốc phiện bất hợp pháp nơi giáp ranh giữa Myanmar, Thái Lan, Trung Quốc và Lào. Năm 1998, theo hồ sơ tòa án, Tse Chi Lop từng bị bị buộc tội buôn bán ma túy tại tòa án quận phía Đông của New York và bị kết án 9 năm tù giam. Hai năm sau, Tse Chi Lop bắt đầu chiến dịch xin được khoan hồng với lý do cha mẹ ốm yếu cần được chăm sóc thường xuyên và con trai 12 tuổi bị bệnh phổi. Hồ sơ tòa án cho thấy, Tse Chi Lop bày tỏ “sự ăn năn về tội ác của mình” và hứa sẽ hoàn lương nếu được tự do. Năm 2006, Tse Chi Lop được thả tự do, cho về Canada nhưng chịu sự giám sát trong 4 năm tiếp theo.
Không rõ Tse Chi Lop trở lại châu Á khi nào nhưng hồ sơ kinh doanh cho thấy vợ chồng Tse Chi Lop đã mở Công ty TNHH đầu tư hòa bình Trung Quốc tại Hong Kong vào năm 2011. Một điều tra viên cao cấp của AFP cho biết: “Tse Chi Lop khai thác các mối quan hệ ở Trung Quốc đại lục, Hong Kong, Ma Cao và Tam giác vàng, và áp dụng một mô hình kinh doanh chứng tỏ khách hàng của mình không thể cưỡng lại được. Nếu một trong những chuyến giao hàng ma túy của hắn bị cảnh sát chặn lại, nó sẽ được thay thế miễn phí hoặc tiền đặt cọc được trả lại cho người mua. Chính sách bảo đảm việc vận chuyển ma túy kiểu này đã giúp công việc kinh doanh của hắn tốt hơn”. Cũng theo điều tra viên này, năm 2011, cảnh sát Australia đã bắt quả tang một nhóm ở Melbourne nhập khẩu heroin và ma túy đá. Vì số hàng hoá không lớn (chỉ vài chục kg) nên thay vì bắt giữ những kẻ này, cảnh sát giám sát họ, thực hiện nghe lén và liên tục ngăn chặn các chuyến hàng đưa ma tuý vào Australia. Các ông trùm ma tuý ở Hong Kong đã rất tức giận vào đến năm 2013, chúng triệu tập thủ lĩnh của các băng nhóm tội phạm ở Melbourne tới Hong Kong để bàn thảo. Tại đó, cảnh sát Hong Kong theo dõi nhóm người Australia gặp hai người đàn ông, một trong số đó là Tse Chi Lop. Theo dõi ông trùm này, cảnh sát phát hiện mỗi năm, Tse Chi Lop đều tổ chức tiệc sinh nhật xa hoa tại các khu nghỉ dưỡng ở và khách sạn 5 sao và hắn thường xuyên đến các sòng bạc ở châu Á, thích cá cược đua ngựa. Khi cuộc điều tra về Tse Chi Lop được mở rộng, cảnh sát bắt đầu nghi ngờ rằng người đàn ông Canada gốc Hoa này là kẻ buôn ma túy đá và heroin vào Australia.
“Hang động của Aladdin”
Nhưng quy mô và phạm vi hoạt động thực sự của Tse Chi Lop chỉ lộ rõ vào cuối năm 2016, khi một thanh niên Đài Loan tên Cai Jeng Ze vào sân bay Yangon ở Myanmar với một túi bột trắng buộc ở mỗi đùi. Kiểm tra điện thoại của Cai Jeng Ze, cảnh sát đã phát hiện một video trong đó Tse Chi Lop cảnh báo với các thành viên của mình về cái giá của việc “không trung thành hoặc khai báo thông tin với cảnh sát”. Bên trong điện thoại, cảnh sát còn phát hiện một thư viện ảnh và video gồm các cuộc trò chuyện trên mạng xã hội, nhật ký của hàng nghìn cuộc gọi và tin nhắn văn bản. Cảnh sát đã gọi đây là “Hang động của Aladdin” bởi nó cung cấp chi tiết hoạt động của Cai Jeng Ze trong ít nhất 2 tháng trước khi bị bắt. Cai Jeng Ze đã đi khắp Myanmar để thu thập một hợp đồng khổng lồ cho Tse Chi Lop vận chuyển ma tuý theo hình thức chuyển phát nhanh loại trà của Trung Quốc. Mỗi gói trà thường chứa 1 kg ma tuý đá. Hai ngày sau khi Cai Jeng Ze bị bắt, cảnh sát Myanmar đột kích một địa chỉ ở Yangon, nơi họ thu giữ 622 kg ketamine và 1,1 tấn ma tuý đá tại một cầu cảng ở Yangon.
Một điểm đáng chú ý là trong thư viện ảnh của Cai Jeng Ze có nhiều bức hình chụp cận mặt Tse Chi Lop. Đầu năm 2017, cảnh sát Myanmar đã mời AFP cử một nhóm chuyên gia phân tích đến Yangon để xem xét các bằng chứng trên điện thoại của Cai Jeng Ze. Các nhà phân tích của AFP đã tham chiếu chéo nội dung điện thoại của Cai Jeng Ze với cơ sở dữ liệu và phát hiện ra những bức ảnh liên quan đến ba lô hàng lớn chứa ma tuý đá bị bắt giữ ở Trung Quốc, Nhật Bản và New Zealand vào năm 2016. Sau đó, đơn vị chống ma túy ở Trung Quốc đã kết nối ảnh, số điện thoại và địa chỉ trong điện thoại của Cai Jeng Ze với các vụ buôn bán ma túy khác ở Trung Quốc và nhận định Cai Jeng Ze là “một trong những thành viên của một tổ chức lớn”, tham gia vào nhiều “vụ buôn lậu và sản xuất ma túy trong khu vực”.
Việc theo dõi và bắt giữ Cai Jeng Ze cũng giúp giới chức Myanmar lần tới điểm xuất phát của hoạt động buôn bán ma túy là bang Shan. Kết quả cho thấy, Cai Jeng Ze có tham gia vào mạng lưới điều hành tàu đánh cá vận chuyện hàng lậu mà cụ thể là ma tuý sang một tàu lớn hơn ở vùng biển quốc tế. Điện thoại của Cai Jeng Ze có hình ảnh về các phương tiện được sử dụng để vận chuyển ma túy đá, nơi thả ma túy đá và thuyền đánh cá. Bang Shan đã cho Sam Gor quyền tự do hoạt động mà hầu như không bị cản trở bởi cơ quan thực thi pháp luật. Các nhóm nổi dậy có vũ trang ở các khu vực bán tự trị này từ lâu đã kiểm soát các vùng lãnh thổ rộng lớn và sử dụng nguồn thu từ ma túy để tài trợ cho các cuộc chiến thường xuyên của họ với quân đội. Khi đột kích vào cơ sở Loikan ở khu vực này đầu năm 2018, lực lượng an ninh Myanamar đã thu giữ hơn 200.000 lít tiền chất, 10.000 kg caffein và 73.550 kg natri hydroxit – những hoá chất được sử dụng để sản xuất ma túy. Cảnh sát cho biết quản lý và kỹ sư hóa học của phòng thí nghiệm này hầu hết là công dân Đài Loan. UNODC ước tính thị trường bán lẻ đá ma tuý đá ở Châu Á – Thái Bình Dương trị giá từ 30,3 đến 61,4 tỷ USD hàng năm. Việc sản xuất ma tuý đá ở bang Shan, Myanmar mang lại lợi nhuận khổng lồ. Và việc tiêu thụ có liên quan đến một con tàu của Đài Loan mang tên Shun de Man 66.
“Anh Ba gốc Hoa”
Từ đây, cảnh sát lần ra Joshua Joseph Smith- một tay môi giới hàng hải ở Perth, Tây Australia. Tiếp tụ kiểm tra video an ninh và hồ sơ thuê khách sạn, máy bay, xe hơi rồi nghe lén điện thoại của Joshua Joseph Smith, cảnh sát xác định tên này thành viên của một băng đảng thế giới ngầm người Lebanon. Chúng đã kết hợp với các băng nhóm xe máy Hells Angels và Comanchero nhập khẩu 1,2 tấn ma tuý đá vào Australia. Joshua Joseph Smith cũng là kẻ đã gặp gỡ các thành viên của Sam Gor tại Bangkok (Thái Lan) hồi tháng 8 năm 2017. Tháng 12-2017, Shun De Man 66 bị bắt quả tang khi đang nhận ma tuý đá từ Myanmar. Một số kẻ buôn ma tuý có mặt trên tàu sau này đã khai ra hoạt động của nhóm tội phạm khắp khu vực do Tse Chi Lop thiết lập. Jay Li Chien-chih, Đại tá cảnh sát Đài Loan, người đã theo đuổi chiến dịch chống ma tuý nhiều năm ở Đông Nam Á nói: “Tse Chi Lop này có rất nhiều tiền và có một thị trường rộng lớn để khai thác. Sức mạnh mà mạng lưới mà tên này sở hữu là không thể tưởng tượng được. Chúng tôi chỉ đạt được một số tiến bộ trong chiến dịch vào tháng 3-2018 khi một kẻ thân cận của Sam Gor bị bắt ở Campuchia và bị dẫn độ sang Myanmar. Cùng năm đó, khu nhà của Sue Songkittikul, một thủ lĩnh khác của The Company, đã bị đột kích ở Thái Lan. Khu nhà này nằm gần biên giới với Myanmar có hào sâu bảo vệ bên ngoài và một phòng thí nghiệm sản xuất ma tuý đá ở bên trong với một đường hầm ngầm từ nhà chính đến phía sau khu nhà. Sue Songkittilul không có ở đó khi cuộc đột kích diễn ra nhưng tài sản và tiền từ 38 tài khoản ngân hàng liên kết với tên này có tổng trị giá khoảng 9 triệu USD đã bị thu giữ”
Các vụ thu giữ ma tuý đã tăng khoảng 50% trong năm 2018 lên 126 tấn ở Đông và Đông Nam Á. Đồng thời, giá thuốc giảm ở hầu hết các nước. UNODC cho biết trong một báo cáo được công bố vào tháng 3 năm 2019 rằng, mô hình giá giảm và gia tăng này “cho thấy nguồn cung thuốc đã mở rộng”. Nghĩa là cảnh sát khu vực đang phải đối mặt với một tên tội phạm nhanh nhẹn và khó nắm bắt. Tse Chi Lop đã chuyển sang giấu ma tuý trong các thùng vận chuyển. Khi Thái Lan ngăn chặn phần lớn lượng ma túy đi thẳng qua biên giới từ Myanmar bằng xe tải, The Company đã định tuyến lại việc giao hàng qua Lào và Việt Nam. Điều này bao gồm việc triển khai nhóm người Lào đeo ba lô, mỗi ba lô chứa khoảng 30 kg ma tuý đá, để man vào Thái Lan trên những con đường rừng hẹp. Để có thể siết chặt hơn nữa vòng vây đối với Tse Chi Lop, cảnh sát khu vực đã tìm kiếm đến sự hỗ trợ của cộng đồng cảnh sát nhờ đó mới bắt giữ trùm ma tuý châu Á này tại Hà Lan.
Khánh Chi
