Đó là nhận định của nhà nghiên cứu Collin Koh thuộc Trường Nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam tại Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore. Ông cho rằng “Việc xây dựng trái phép trên Đá Subi cùng với việc hơn 200 tàu được cho là do dân quân Trung Quốc neo đậu ở một rạn san hô tranh chấp trên Biển Đông là những hành động khiêu khích quân sự hóa khu vực. cuộc tập trận càng đẩy căng thẳng leo thang”,
Gần 2 tháng sau khi Luật Cảnh sát biển của Trung Quốc chính thức có hiệu lực, tình hình ở Biển Đông càng trở nên căng thẳng. Trong 2 ngày 29 và 30 tháng 3, Trung Quốc đã tiến hành một cuộc diễn tập quân sự. Tờ South China Morning Post đưa tin, Cơ quan an toàn hàng hải Trung Quốc đã ra thông cáo về việc phong tỏa giao thông hàng hải ở khu vực nằm giữa Hải Nam và quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam để phục vụ cho tập trận. Cùng lúc này, Philippines cũng lớn tiếng phản đối khi phát hiện hơn 200 tàu Trung Quốc neo đậu tại rạn san hô Đá Ba Đầu thuộc cụm đảo Sinh Tồn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Chưa hết, các bức ảnh vệ tinh được hãng công nghệ không gian Maxar của Mỹ chụp lại gần đây cho thấy, từ 20-2 đến 18-3, Trung Quốc đã xây dựng trái phép ở Đá Subi thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Một vùng đất hình chữ nhật có diện tích 2,85ha đã xuất hiện ở phần rìa phía nam Đá Subi, bao quanh một đầm phá và có kênh nhỏ cho tàu thuyền ra vào. Ngoài ra, một hình tròn xuất hiện trong góc bên khu đất trên có thể là phần móng một tòa tháp hoặc một mái che radome được dùng để bảo vệ ăng-ten radar… Nhà nghiên cứu Collin Koh thuộc Trường Nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam tại Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore nhận định, động thái Trung Quốc xây dựng trái phép trên Đá Subi cùng với việc hơn 200 tàu được cho là do dân quân nước này neo đậu ở một rạn san hô tranh chấp trên Biển Đông là hành động khiêu khích quân sự hóa khu vực. Và cuộc tập trận càng đẩy căng thẳng leo thang.
Trong khi đó, giới quan sát cho rằng, những gì Bắc Kinh đang tiến hành vẫn chỉ nằm trong lộ trình hiện thực hóa tham vọng độc chiếm Biển Đông, biến “đường lưỡi bò” trên giấy thành con đường hàng hải của riêng Trung Quốc. Đương nhiên, không có quốc gia nào trong khu vực và trên thế giới có thể cam chịu trước hành động vi phạm luật pháp trắng trợn như vậy. Hôm 27-3, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana đã xác nhận tàu hải quân và tuần duyên Philippines đang theo sát nhóm tàu Trung Quốc neo đậu ở khu vực đá Ba Đầu thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ông Delfin Lorenzana cũng nhấn mạnh rằng máy bay phản lực không quân Philippines sẽ được điều tới đá Ba Đầu để giám sát nhóm tàu Trung Quốc “mỗi ngày”. Gíam đốc Viện Các vấn đề hàng hải và Luật biển, Đại học Philippines Jay Batongbacal cảnh báo, việc Trung Quốc cho tàu thuyền neo đậu tại Đá Ba Đầu tương tự như chiến thuật mà nước này đã áp dụng với Đá Vành Khăn vào những năm 1990. Đá Vành Khăn nằm trong số 7 thực thể thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng phi pháp và bồi đắp trái phép thành đảo nhân tạo. Trung Quốc đã ngang nhiên xây dựng đường băng, cảng neo đậu và triển khai radar tại đây. “Mối lo ngại lớn là Trung Quốc có thể đang chuẩn bị chiếm đóng khu vực này để xây dựng một hòn đảo nhân tạo khác, như những gì chúng ta đã từng chứng kiến trước đây”, ông Jay Batongbacal nói.
Nhiều nước ngoài khu vực Biển Đông gồm Canada, Australia, Anh, Nhật Bản, Mỹ cũng đồng loạt chỉ trích những hành động gây leo thang căng thẳng ở Biển Đông… Hôm 29-3, Nhật Bản đã có những phản ứng tức thì bằng việc bày tỏ quan ngại mạnh mẽ đối với Luật Cảnh sát biển mới của Trung Quốc và khẳng định, sự gia tăng các hoạt động căng thẳng ở Biển Đông và biển Hoa Đông thời gian qua của phía Trung Quốc đã làm tổn hại đến lợi ích chính đáng của các bên liên quan, trong đó có Nhật Bản. Trong một tuyên bố đưa ra hôm 23-3, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nói: “Chúng tôi kêu gọi Bắc Kinh ngừng sử dụng lực lượng dân quân biển để đe dọa và khiêu khích những bên khác, hành động này làm suy yếu hòa bình và an ninh”.
