“Tòa án Hiến pháp Ba Lan phán quyết, luật của EU một phần không tương thích với Hiến pháp” – là tên bài báo của chương trình thời sự Tagesschau đài truyền hình ARD (kênh số 1 hệ thống đài truyền hình trung ương Đức) đăng ngày 7-10-2021 được Việt kiều Đức Hồ Ngọc Thắng giới thiệu, nói về phán quyết mới đây của Tòa án Hiến pháp Ba Lan, một số luật của EU vi phạm Hiến pháp Ba Lan. Phán quyết này có thể làm trầm trọng thêm tranh chấp về cải cách tư pháp Ba Lan giữa Warsaw và Brussels.
Tòa án Hiến pháp Ba Lan đã ra phán quyết rằng một số luật của Liên minh châu Âu trái với Hiến pháp Ba Lan. Tòa án ở Warsaw tuyên bố rằng điều này liên quan đến các quy định của các hiệp ước EU và các phán quyết của tòa án châu Âu. Hai thẩm phán đi lệch với ý kiến đa số của hội đồng.
“Nỗ lực của Tòa án Công lý châu Âu nhằm can thiệp vào hệ thống tư pháp Ba Lan vi phạm (…) quy tắc ưu tiên của hiến pháp và quy tắc chủ quyền được bảo tồn trong quá trình hội nhập châu Âu”, các thẩm phán đã phán quyết như vậy.
Cụ thể, câu hỏi đặt ra trong thủ tục xét xử này là liệu các điều khoản từ các hiệp ước của EU, mà Ủy ban EU biện minh cho quyền có tiếng nói của mình trong các vấn đề về nhà nước pháp quyền, có phù hợp với hiến pháp Ba Lan hay không.
Thủ tướng Mateusz Morawiecki đã yêu cầu Tòa án Hiến pháp Ba Lan xem xét lại phán quyết của Tòa án Công lý châu Âu (ECJ) ngày 2/3/2021. Trong phán quyết, các thẩm phán hàng đầu của EU nhận thấy rằng luật của EU có thể buộc các quốc gia thành viên phải bỏ qua các điều khoản riêng lẻ trong luật quốc gia, ngay cả khi đó là luật hiến pháp. Điều này có nghĩa là Tòa án Công lý châu Âu có thể buộc Ba Lan hủy bỏ các phần của cải cách tư pháp gây tranh cãi của chính phủ PiS bảo thủ quốc gia.
Các thẩm phán nhấn mạnh chủ quyền của Ba Lan
Các thẩm phán hiến pháp Ba Lan đã nghi ngờ nghiêm trọng về điều này. Trong phán quyết hiện đã được công bố, họ tuyên bố rằng việc nước này trở thành thành viên EU và việc ký kết các hiệp ước EU không có nghĩa là các tòa án EU sẽ được trao quyền pháp lý tối cao và Ba Lan sẽ nhượng lại chủ quyền của mình cho EU. Julia Przylebska, chủ tịch tòa án hiến pháp Ba Lan và là bạn thân tín của ông sếp của PiS Jaroslaw Kaczynski, cáo buộc EU vượt quá quyền hạn của mình. “Các thể chế của EU hành động ngoài giới hạn thẩm quyền mà Ba Lan giao cho họ”, bà Przylebska đã diễn giải trong bản án.
EU nghi ngờ tính độc lập của tòa án hiến pháp
Ngược lại, Brussels cáo buộc chính phủ ở Warsaw làm suy yếu tính độc lập của các tòa án và sự phân chia quyền lực. Cụ thể, nó liên quan, trong số những thứ khác, một phòng kỷ luật dành cho thẩm phán, được đưa vào sử dụng vào năm 2018. Các nhà phê bình coi hội đồng này không độc lập về mặt chính trị. Bản thân sự độc lập của các thẩm phán hiến pháp cũng đang bị nghi ngờ do cải cách tư pháp.
Ủy ban EU đã mở một số thủ tục vi phạm chống lại chính phủ ở Warsaw vì cải cách tư pháp của Ba Lan và đã đệ đơn kiện lên Tòa án Công lý Châu Âu (ECJ). Ủy ban EU đã phản ứng “lo ngại” trước phán quyết của Tòa án Hiến pháp Ba Lan. Brussels sẽ sử dụng “tất cả các phương tiện” để đảm bảo rằng luật pháp EU được tôn trọng ở Ba Lan, Ủy viên Tư pháp EU Didier Reynders cho biết. Nguyên tắc rằng luật của EU được ưu tiên hơn luật quốc gia và tính chất ràng buộc của các quyết định của cơ quan tư pháp EU là trọng tâm của liên minh các quốc gia.
Đường link của bài báo:
Hồ Ngọc Thắng giải thích rằng, Trở thành thành viên của EU có nghĩa là mất đi chủ quyền quốc gia, bởi vì mọi chuyện đều do Brussels định đoạt. Mới đây Đức bị một cú đau: đưa ra luật thu lệ phí đường cao tốc cho xe con, nhưng không được Brussels chấp thuận. Trong khi đó đã ký hợp đồng dịch vụ với công ty nhận thầu, khi hủy hợp đồng họ đòi bồi thường hơn 500 triệu €. Ba Lan bây giờ chỉ có hai lựa chọn, một là chấp nhận rằng các dân biểu quốc hội mình là bù nhìn, hai là thoát EU như Vương quốc Anh. Nhưng thoát EU thì sẽ phụ thuộc vào Mỹ toàn bộ.
Từ logic này có thể thấy nhận định của dân mạng Việt rằng, EU là “Bộ Chính trị” nằm trong tay một số nước Tây Âu, thao túng toàn bộ các nước nhỏ ở Châu Âu không phải không có lý?!
