Ung thư là vấn đề sức khỏe quan trọng nhất, không chỉ Việt Nam mà hầu hết các quốc gia trên thế giới đang phải đối mặt. Hiện nay, các dịch vụ y tế sử dụng trong chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư trực tràng cũng như nhiều bệnh ung thư khác (xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, phẫu thuật, thủ thuật, thuốc, hóa chất) đều thuộc phạm vi chi trả của quỹ BHYT tại Việt Nam.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đưa ra nhân Ngày Thế giới phòng chống bệnh ung thư (4/2), ung thư là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai trên toàn thế giới với khoảng 20 triệu ca mới mắc và gần 10 triệu người tử vong hằng năm. Xu hướng này sẽ ngày càng tăng lên trong nhiều năm tiếp theo.
Tuy nhiên, hơn 40% số ca tử vong liên quan đến ung thư có thể phòng ngừa bằng cách giảm với các yếu tố nguy cơ như thuốc lá, béo phì, lười vận động, rượu bia, nhiễm trùng, ô nhiễm môi trường, ánh nắng mặt trời, chất gây ung thư nghề nghiệp và bức xạ. Bên cạnh đó, một số bệnh ung thư như ung thư gan và ung thư cổ tử cung cũng có thể dự phòng hiệu quả thông qua việc tiêm vaccine chống lại virus viêm gan B và HPV.Năm nay, Ngày Thế giới phòng, chống bệnh ung thư có chủ đề: “Thu hẹp khoảng cách chăm sóc”. Chiến dịch này được thực hiện trong 3 năm (2022 – 2024) nhằm mục đích nâng cao nhận thức của cộng đồng về sự thiếu công bằng trong chăm sóc bệnh nhân ung thư và giải thích những rào cản còn tồn tại đối với nhiều người trong việc tiếp cận các dịch vụ và nhận được sự chăm sóc mà họ cần. Mọi người đều xứng đáng được tiếp cận các dịch vụ y tế có chất lượng bất kể họ là ai. Qua đó kêu gọi mọi người dân tham gia định kỳ khám sàng lọc, xét nghiệm tầm soát ung thư nhằm phát hiện sớm và điều trị kịp thời, giảm chi phí, khả năng tử vong do ung thư.
Riêng ở Việt Nam, các dịch vụ y tế sử dụng trong chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư trực tràng cũng như nhiều bệnh ung thư khác (xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, phẫu thuật, thủ thuật, thuốc, hóa chất) đều thuộc phạm vi chi trả của quỹ BHYT.
Tại Điểm đ Khoản 1 Điều 14 Nghị định số 146/2018/NĐ-CP quy định người tham gia BHYT được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh trong phạm vi chi trả của quỹ BHYT khi đồng thời đạt đủ các điều kiện sau đây:
– Tham gia BHYT từ 5 năm liên tục trở lên;
– Có số tiền cùng chi trả của các lần đi khám chữa bệnh đúng tuyến trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở (từ ngày 1/7/2023 là 10.800.000 đồng);
– Đi khám, chữa bệnh đúng tuyến.
Trường hợp người bệnh có số tiền cùng chi trả tại một lần hoặc nhiều lần khám, chữa bệnh tại cùng một cơ sở khám, chữa bệnh đó lớn hơn 6 tháng lương cơ sở thì cơ sở khám, chữa bệnh không thu số tiền cùng chi trả lớn hơn 6 tháng lương cơ sở của người bệnh. Cơ sở khám, chữa bệnh có trách nhiệm cung cấp hóa đơn thu đối với số tiền cùng chi trả đủ 6 tháng lương cơ sở để người bệnh có căn cứ đề nghị cơ quan BHXH xác nhận không phải cùng chi trả trong năm đó.
Trường hợp người bệnh có số tiền cùng chi trả lũy kế trong năm tài chính tại các cơ sở khám, chữa bệnh khác nhau hoặc tại cùng một cơ sở khám, chữa bệnh lớn hơn 6 tháng lương cơ sở thì người bệnh mang chứng từ đến cơ quan BHXH nơi cấp thẻ BHYT để thanh toán số tiền cùng chi trả lớn hơn 6 tháng lương cơ sở và nhận giấy xác nhận không phải cùng chi trả trong năm đó.
Còn theo Khoản 2, điều 26 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động mắc bệnh ung thư sẽ được nghỉ tối đa 180 ngày (tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ tết, ngày nghỉ hàng tuần) theo chế độ nghỉ ốm đau. Nếu hết thời hạn hưởng chế độ ốm đau mà vẫn tiếp tục phải điều trị thì sẽ được hưởng tiếp chế độ ốm đau. Tiền lương sẽ được tính theo chế độ bảo hiểm hiện hành. Cụ thể, tỷ lệ hưởng theo chế độ ốm đau được tính bằng 75% thời gian hưởng chế độ ốm đau của người lao động trong 180 ngày đầu. Sau khi hết 180 ngày mà vẫn tiếp tục điều trị thì tỷ lệ hưởng cho thời gian tiếp theo được tính bằng 65% nếu người lao động đã đóng BHXH từ đủ 30 năm trở lên; bằng 55% với người đóng BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 30 năm và 50% với người lao động đóng BHXH dưới 15 năm.
Ngoài chế độ nghỉ ốm đau, bệnh nhân ung thư có tham gia bảo hiểm y tế sẽ được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán các khoản chi phí điều trị nằm trong danh mục kỹ thuật, thuốc theo quy định của Bộ Y tế. Theo điều 22 Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi, bổ sung năm 2014, bảo hiểm y tế sẽ thanh toán 100% chi phí khám chữa bệnh đối với trường hợp chi phí 1 lần khám chữa bệnh thấp hơn mức quy định tại tuyến xã; thanh toán 100% chi phí khám chữa bệnh khi người bệnh có thời gian tham gia bảo hiểm y tế 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí khám chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở (đối với người điều trị đúng tuyến).
Ngoài ra, để tạo điều kiện về vật chất cho người bệnh ung thư yên tâm điều trị, Luật BHXH cũng quy định người mắc bệnh ung thư có thời gian tham gia bảo hiểm từ 20 năm trở lên sẽ được thanh toán BHXH 1 lần mà không cần phải chờ đến đủ tuổi nghỉ hưu. Mức hưởng BHXH thanh toán 1 lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
H.Chi
