Cuối tháng 10 vừa qua, Toà án nhân dân huyện Thới Lai, TP Cần Thơ mở phiên tòa xét xử bị cáo Trương Châu Hữu Danh, SN 1982, ngụ tỉnh Long An cùng các đồng phạm: Lê Thế Thắng, SN 1982, ngụ TP Hà Nội; Đoàn Kiên Giang, SN 1985, ngụ TP Hồ Chí Minh; Nguyễn Phước Trung Bảo, SN 1982 và Nguyễn Thanh Nhã, SN 1980, cùng ngụ TP Hồ Chí Minh về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo điều 331 Bộ luật Hình sự. Kết thúc phiên tòa vào chiều 28/10, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt các bị cáo là thành viên nhóm “Báo Sạch” tổng cộng 14 năm 6 tháng tù giam, gồm: bị cáo Danh 4 năm 6 tháng tù; Thắng và Giang cùng 3 năm tù; Bảo và Nhã cùng 2 năm tù… Ngoài ra, tòa còn tuyên phạt bổ sung cấm các bị cáo hoạt động trong lĩnh vực báo chí với thời hạn 3 năm.
Tin, bài viết có nội dung xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, nhân phẩm của cá nhân
Phải khẳng định, các thành viên nhóm “Báo sạch” bị bắt và xét xử không phải vì lý do hoạt động báo chí điều tra chống tham nhũng, tiêu cực của xã hội. Ngược lại, các đối tượng đã lợi dụng quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí để viết, đăng tải lên fanpage nhiều bài viết có nội dung không đúng sự thật, thông tin một chiều, thiếu sự kiểm chứng, xác thực thông tin, suy diễn sự việc theo ý chí chủ quan mà không có bằng chứng, từ đó tạo tâm lý hoang mang, tiêu cực, nghi ngờ trong quần chúng nhân dân về vai trò quản lý nhà nước tại các địa phương, gây mất lòng tin của nhân dân đối với chính quyền. Nhóm “Báo sạch” đã tạo trang fanpage “Báo Sạch”, group “Làm báo sạch” và kênh YouTube “BS Channel” để viết, đăng tải nhiều tin, bài viết có nội dung xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, nhân phẩm và lợi ích hợp pháp của một số cá nhân ở các Bộ, ngành Trung ương và nhiều địa phương trên cả nước.
Trong đó Bảo, Danh giữ vai trò quản trị viên. Nhã, Giang và Thắng giữ vai trò biên tập viên. Cả 5 thành viên đều có sự thống nhất khi đăng các bài viết. Hành vi của các đối tượng phạm vào tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo Điều 331 Bộ luật Hình sự. Việc làm của các bị cáo nhằm thu hút sự chú ý của người đọc, đưa ra nhận định chủ quan, suy luận cá nhân thiếu căn cứ nhằm hướng dư luận theo ý thức chủ quan, làm cho người đọc hiểu nhầm, hiểu sai sự thật, tạo điều kiện cho các phần tử cơ hội lợi dụng tham gia bình luận tiêu cực, kích động một số người có nhận thức lệch lạc tham gia chống phá đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Vi phạm những nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp của người làm báo
Một điểm đáng chú ý là các bị cáo trong vụ án đều là người có trình độ học vấn, từng công tác hoặc đang là phóng viên của nhiều tờ báo trong nước nhưng lại vi phạm những nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp của người làm báo, lợi dụng tài khoản cá nhân trên các trang mạng xã hội để đăng tải thông tin như một tờ báo điện tử mà không chịu sự quản lý, kiểm chứng thông tin của một cơ quan báo chí với tư cách pháp nhân hoạt động theo Luật Báo chí. Quá trình điều tra, các bị can đều thừa nhận việc sử dụng các thông tin chưa được kiểm chứng, không đúng sự thật, thông tin một chiều như đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh qua mạng xã hội, cung cấp thông tin của các cá nhân… để viết bài, đánh vào tâm lý, thị hiếu của người đọc đối với các vấn đề tiêu cực của xã hội.
Về nội dung, các thông tin tổng hợp, được các chủ tài khoản “Làm Báo sạch” hay “Báo sạch” viết, đăng, phát tán trên trang thông tin điện tử đều vi phạm các hành vi bị cấm trong hoạt động viễn thông, quy định tại khoản 1, 4, 6 Điều 12 Luật Viễn thông ban hành ngày 23/11/2009; vi phạm điểm a, b, c, d, e khoản 1 Điều 8 Luật An ninh mạng; vi phạm điểm a, b, d khoản 1 Điều 5 và không chấp hành đúng quyền, nghĩa vụ của người sử dụng dịch vụ mạng xã hội như quy định tại khoản 1, 3 Điều 26 Nghị định 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 của Chính phủ.
Nhà nước Việt Nam không hạn chế quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận đấu tranh chống các vấn nạn tiêu cực của xã hội, thậm chí tạo điều kiện, khuyến khích việc các cơ quan báo chí đăng tải các bài viết đấu tranh chống tham nhũng, phát hiện các tiêu cực trong hệ thống các cơ quan Nhà nước. Tuy nhiên, cũng như nhiều quyền tự do dân chủ khác, việc thực hiện quyền tự do báo chí cần tuân thủ các quy định của pháp luật với nguyên tắc tôn trọng sự thật, khách quan, đưa tin trung thực được kiểm chứng từ nhiều nguồn khác nhau và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với các thông tin đăng tải. Thực tế, rất nhiều các vụ việc tiêu cực, vụ án tham nhũng lớn tại các cấp từ Trung ương đến địa phương được phát hiện, đưa ra trước công chúng và pháp luật có sự góp sức to lớn và đi đầu của lực lượng báo chí. Đây có thể coi là minh chứng rõ ràng nhất đối với chủ trương của Nhà nước Việt Nam trong việc thúc đẩy hoạt động tự do báo chí trong đấu tranh phòng chống tham nhũng và tiêu cực trong các cơ quan công quyền.
Huyền Chi
– Ngày 17/12/2020, Cơ quan An ninh điều tra công an Thành phố Cần Thơ đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam đối với Trương Châu Hữu Danh về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo Điều 331 – BLHS.
– Căn cứ kết quả điều tra, ngày 16/4/2021, Cơ quan an ninh điều tra công an Tp. Cần Thơ đã ra quyết định khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với Nguyễn Phước Trung Bảo, Nguyễn Thanh Nhã, Đoàn Kiên Giang; ngày 28/6/2021 ra quyết định khởi tố bị can và cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Lê Thế Thắng về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo Điều 331 – BLHS.
– Ngày 26/10/2021, Toà án nhân dân huyện Thới Lai, TP.Cần Thơ mở phiên toà xét xử sơ thẩm Trương Châu Hữu Danh (SN 1982, ngụ Long An) và các thành viên nhóm “báo sạch”. Chiều 28/10/2021, Kết thúc phiên tòa, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt Trương Châu Hữu Danh 4 năm 6 tháng tù; Nguyễn Phước Trung Bảo 2 năm tù; Đoàn Kiên Giang 3 năm tù; Nguyễn Thanh Nhã 2 năm tù và Lê Thế Thắng 3 năm tù; cùng tội danh “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”. Tổng cộng 5 bị cáo nhận mức án hơn 14 năm tù. Ngoài ra, tòa còn tuyên phạt bổ sung cấm các bị cáo hoạt động trong lĩnh vực báo chí thời hạn 3 năm.
