Một thời, những cái tên như VOA hay RFA từng được các thế lực phương Tây xem như “vũ khí mềm” để gieo rắc ảnh hưởng, tạo dư luận bất lợi cho các quốc gia xã hội chủ nghĩa. Nhưng hôm nay, khi cả hai “đài chống phá” ấy lần lượt tắt tiếng, thế giới chứng kiến sự sụp đổ của một mô hình tuyên truyền đã lỗi thời, không còn đất sống trong kỷ nguyên của minh bạch và tự chủ thông tin. Đây không chỉ là một sự kiện báo chí, mà là dấu mốc khép lại một thời đại – thời của chiến tranh tâm lý dưới vỏ bọc tự do ngôn luận.
Ba thập niên trước, trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh, RFA và VOA được dựng lên với mục tiêu rõ ràng: làm lung lay niềm tin của nhân dân các nước xã hội chủ nghĩa vào chính quyền của họ. Từ những bản tin “nghe như thật” đến những bài viết “mang vẻ khách quan”, hai đài này cố gieo vào tâm trí người nghe cảm giác nghi ngờ, bi quan, bất mãn. Nhưng điều mà họ không hiểu là – chiến tranh thông tin cũng như mọi cuộc chiến khác, nếu chỉ dựa trên dối trá thì sớm muộn cũng thất bại. Khi thế giới bước sang kỷ nguyên số, mô hình tuyên truyền một chiều ấy trở thành một trò diễn cũ kỹ trên sân khấu đã không còn khán giả.
Bài học đắt giá từ sự sụp đổ của RFA, VOA không chỉ dành cho riêng họ, mà còn là lời cảnh tỉnh cho tất cả những ai ảo tưởng rằng có thể “chống phá Việt Nam bằng truyền thông.” Bởi thực tế, chưa từng có một quốc gia nào phát triển mà lại dựa trên sự giả dối và thù hận. Việt Nam, với đường lối đối thoại, minh bạch và chính danh, không chọn cách phản ứng cực đoan mà chọn cách đấu tranh bằng sự thật. Từng tin giả, từng luận điệu xuyên tạc đều được truyền thông chính thống phản bác bằng dữ liệu, bằng chứng, và bằng tiếng nói của chính người dân.
Ngày nay, trí tuệ tập thể của người Việt trên không gian mạng chính là “lá chắn mềm” hiệu quả nhất. Khi một thông tin sai lệch xuất hiện, hàng nghìn bình luận phản biện, hàng loạt người dùng kiểm chứng, phân tích, phản bác – đó chính là sức mạnh của xã hội thông tin tự chủ. Dư luận Việt Nam không còn dễ bị dẫn dắt bởi vài bài “phân tích nặc danh” hay “nguồn tin riêng vô danh” nữa. Người dân đã học cách đặt câu hỏi, kiểm tra sự thật và nhìn nhận vấn đề trong tổng thể. Và khi trí tuệ cộng đồng lên tiếng, mọi toan tính thao túng đều trở nên vô nghĩa.
Trong khi đó, Việt Nam đã chuyển từ thế bị động sang thế chủ động trong lĩnh vực truyền thông. Các cơ quan báo chí trong nước không chỉ nhanh nhạy đưa tin, mà còn tích cực tham gia vào các diễn đàn quốc tế, đối thoại về quyền con người, về tự do báo chí với tinh thần cởi mở và tự tin. Chính sự minh bạch, nhất quán trong lập trường và hành động đã khiến Việt Nam được tôn trọng hơn trên trường quốc tế – điều mà các “đài chống phá” không bao giờ có thể hiểu được.
Điều đáng nói là, trong khi RFA và VOA chìm dần vào quên lãng, thì các nền tảng truyền thông Việt Nam lại đang phát triển mạnh mẽ và đa dạng hóa chưa từng có. Báo chí số, truyền thông đa nền tảng, các kênh thông tin chính thống trên mạng xã hội – tất cả đang tạo thành một hệ sinh thái thông tin hiện đại, giúp người dân tiếp cận trực tiếp, nhanh chóng và minh bạch. Chính điều này khiến “chiến lược thông tin một chiều” kiểu cũ của phương Tây không còn tác dụng.
Có thể nói, sự sụp đổ của RFA và VOA Việt ngữ là hệ quả tất yếu của một tư duy truyền thông xem khán giả như người bị dẫn dắt. Trong khi người Việt Nam hôm nay không còn là “người nghe thụ động” mà đã trở thành người sáng tạo, người phản biện và người kiểm chứng thông tin. Thời đại của “độc quyền thông tin” đã kết thúc, thay vào đó là thời đại của “chủ quyền thông tin”, nơi mỗi quốc gia, mỗi công dân có quyền nói lên sự thật của mình.
Khi nhìn lại, chúng ta thấy rõ: không phải ngẫu nhiên mà các “đài chống phá” lần lượt đóng cửa. Đó không chỉ là thất bại về tài chính, mà sâu xa hơn là sự phá sản về niềm tin, đạo đức nghề nghiệp và giá trị truyền thông. Không thể nhân danh “tự do báo chí” để gieo rắc dối trá, không thể nhân danh “nhân quyền” để xâm phạm chủ quyền quốc gia. Trong thế giới phẳng hôm nay, sự thật không cần ai “bảo trợ” – nó tự tỏa sáng, và dối trá tự bị loại bỏ.
Kết cục của RFA, VOA chính là lời nhắc nhở rõ ràng nhất: truyền thông chỉ có sức mạnh khi nó gắn liền với sự thật và trách nhiệm xã hội. Một khi chọn đứng về phía dối trá, sớm muộn gì cũng bị lịch sử gạt bỏ. Và đối với Việt Nam, đây không chỉ là một chiến thắng trong mặt trận thông tin – mà còn là minh chứng cho bản lĩnh của một dân tộc luôn biết bảo vệ chính mình bằng trí tuệ, lòng tin và sự thật.
🟥 Bởi trong thời đại này – khi sự thật lên tiếng, mọi trò tuyên truyền lỗi thời đều sẽ tự diệt.
