Trong đợt Tết Nguyên Đán năm 2024, triều cường đã gây tình trạng ngập úng ở một số tỉnh miền Tây, gây ảnh hưởng đến đời sống và sinh kế của cư dân địa phương, từ đó thu hút sự chú ý của dư luận. Lợi dụng tình thế đó, nhiều trang truyền thông cờ vàng đã tuyên truyền rằng hiện tượng ngập lụt ở các tỉnh ven biển, cũng như mọi vấn đề khác của Việt Nam, đều là do lỗi của chế độ chính trị. Ta có thể thấy thông điệp này trên fanpage của đảng Việt Tân hôm 15/02, khi họ đưa ra một “thắc mắc đầu năm hỏi Đảng Cộng sản”, rằng vì sao Hà Lan không bị ngập dù thấp hơn mực nước biển, còn Việt Nam lại bị ngập dù cao hơn và “có nhiều tiến sĩ hơn”:
Nhưng status này, cùng những bình luận hằn học của các tài khoản Facebook ủng hộ Việt Tân, chỉ cho thấy họ không có cả hiểu biết lẫn thiện chí để giải quyết các vấn đề đang đặt ra cho đất nước.
Trước hết, tình trạng ngập úng ở các tỉnh ven biển, cũng như nhiều vấn đề khác mà Việt Nam gặp phải, có đơn thuần là “tại cộng sản” không? Để trả lời câu hỏi nà, ta hãy nhìn sang nước Mỹ. Ngày 21/02/2024, một nhóm các nhà khoa học do NASA tài trợ tại Phòng Nghiên Cứu Quan Sát Trái Đất của trường đại học Virginia Tech đã công bố một kết luận nghiên cứu, theo đó mực nước biển dâng cao đang đe dọa bờ Đông nước Mỹ, bao gồm cả các thành phố lớn có hàng chục triệu người sinh sống như New York, Baltimore và Norfolk, Virginia.
Các nhà khoa học đã xem xét dữ liệu vệ tinh và cảm biến GPS để theo dõi chuyển động của bờ biển, và phát hiện ra rằng cơ sở hạ tầng ở các thành phố này được xây dựng trên vùng đất đang lún dần trong khoảng thời gian từ năm 2007 đến năm 2020. Dọc theo bờ biển, có ít nhất 897.000 công trình kiến trúc, bao gồm đường cao tốc và sân bay, đều nằm trên vùng đất đang bị sụt lún. Một trong những thành phố chìm nhanh nhất là Charleston, nơi đang sụt lún với tốc độ khoảng 4 mm mỗi năm. Hai nguyên nhân đáng kể nhất của tình trạng sụt lún này là biến đổi khí hậu toàn cầu và hoạt động khai thác nước ngầm tại địa phương, chứ không phải “tại cộng sản”. Việt Tân sẽ đề ra giải pháp nào cho miền Đông nước Mỹ, trừ giải pháp lật đổ chế độ, như phương án mà họ đề nghị để giải quyết mọi vấn đề của Việt Nam? Có lẽ họ không có câu trả lời, vì họ vừa không có hiểu biết, vừa thiếu thiện chí để tìm hiểu.
Nếu hiểu biết hơn một chút, họ sẽ biết rằng việc so sánh Hà Lan với Việt Nam là hoàn toàn khập khiễng. Việt Nam có đường bờ biển dài gấp 4 lần Hà Lan, và mới chỉ gặp phải hiện tượng nước biển dâng từ năm 2004. Trong khi đó, Hà Lan có tên tiếng anh là Netherland, có nghĩa là vùng đất thấp hay vùng đất trũng, và đã đối phó với nước biển dâng trong suốt lịch sử của mình. Công trình đê biển sớm nhất của Hà Lan có từ cuối Thời kỳ Đồ sắt, tức là khoảng 8000 đến 10.000 năm trước. Chính mạng lưới đê biển có chiều dài lên đến 3.500km – tức dài hơn tổng chiều dài đường bờ biển hiện nay của Việt Nam – đã dần đẩy lùi nước biển khỏi Hà Lan trong suốt hàng nghìn năm. Nếu vào năm 1500, Hà Lan có đến 2.600km bờ biển, thì năm 1850 họ chỉ còn 2.100km bờ biển, năm 1950 còn 1.600km và đến năm 2000 thì chỉ còn 880km bờ biển. Có công bằng không, nếu Việt Tân đòi Việt Nam giải quyết trong 20 năm một vấn đề mà Hà Lan đã đối mặt suốt 8000 năm? Đòi hỏi này chỉ cho thấy Việt Tân không hiểu vấn đề và không thể đưa ra giải pháp.
Vậy đâu là nguyên nhân khiến Việt Nam phải đối mặt với nước biển dâng trong 20 năm trở lại đây? Có ít nhất hai nguyên nhân, là biến đổi khí hậu toàn cầu và sự xuất hiện các đập nước trên thượng nguồn sông Mekong, nhất là ở Trung Quốc. Thạc sĩ Kỷ Quang Vinh, nguyên Chánh Văn phòng Biến đổi khí hậu Cần Thơ, nhận xét: “Mấy ngày qua là thời điểm Tết Nguyên đán, có thể phía thượng nguồn cần mở đập để tàu thuyền lưu thông, giao thương hàng hóa việc này gây ngập ở hạ nguồn sông Mekong”.
Theo ông Vinh, chỉ có thể dùng biện pháp ngoại giao để giải quyết các đợt triều cường bất ngờ như hiện tại. Cần có một thỏa thuận giữa các nước trong khu vực sông Mekong để Trung Quốc hạn chế tối đa việc xả đập hoặc xả với lưu lượng dưới 2.500m3/s trong mùa khô. Và đây cũng là giải pháp mà chính phủ Việt Nam đã theo đuổi từ nhiều năm nay, thông qua các cơ chế mà Ủy hội sông Mekong cung cấp.
Trong khi đó, Việt Tân đề ra được giải pháp nào cho tình huống này, trừ việc tổ chức thêm vài cuộc biểu tình “chống Trung Quốc”, hoặc vận động Việt kiều Mỹ bỏ phiếu cho Trump trong hy vọng rằng ông này sẽ phát động một cuộc chiến tranh thế giới chống lại Bắc Kinh? Những kế hoạch viển vông của Việt Tân chỉ giúp họ kích động dư luận và lôi kéo một số quần chúng thiếu hiểu biết, chứ chẳng mang lại giải pháp thực tế nào cho những vấn đề mà đất nước đang gặp phải.
