Tổng Giám mục Desmond Tutu, người giúp lãnh đạo phong trào chấm dứt chế độ thống trị tàn bạo của người thiểu số da trắng ở Nam Phi, đã qua đời ở tuổi 90. “Trái tim của ông ấy đủ tốt để tìm kiếm sự hòa giải chứ không phải trả thù, để từ chối ma quỷ và nắm lấy khả năng kỳ lạ mang lại điều tốt nhất cho người khác. Ai trong chúng ta cũng xúc động trước món quà của cuộc sống mà ông ấy truyền lại”, cựu Tổng thống Bill Clinton xúc động nói.
Một người yêu nước không ai sánh bằng
Năm nay 90 tuổi, Tổng Giám mục Desmond Tutu là người có khiếu hài hước, luôn làm việc tận tâm vì nhân quyền và từng đoạt giải Nobel Hoà bình. Trong một tuyên bố xác nhận sự ra đi của ông hôm 26-12, Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa đã gọi ông là “một người yêu nước không ai sánh bằng”. “Một người có trí tuệ phi thường, chính trực và bất khả chiến bại trước các thế lực của chế độ phân biệt chủng tộc. Ông cũng mềm yếu và dễ bị tổn thương trước những người phải chịu áp bức, bất công và bạo lực dưới chế độ phân biệt chủng tộc, cũng như những người bị áp bức trên khắp thế giới… Desmond Tutu là một người yêu nước không ai sánh bằng; một nhà lãnh đạo của chủ nghĩa nguyên tắc và thực dụng, người đã mang lại ý nghĩa cho sự thấu hiểu trong Kinh thánh rằng đức tin không có việc làm là chết… Sự ra đi của Tổng Giám mục Desmond Tutu là một chương khác trong sự tiếc thương của chúng ta đối với một thế hệ những người Nam Phi xuất sắc – những người đã để lại cho chúng ta một Nam Phi được giải phóng”, Tổng thống Cyril Ramaphosa nói.
Theo thông tin từ hãng CNN, Tổng Giám mục Desmond Tutu đã bị ốm trong nhiều năm. Năm 2013, ông phải trải qua các cuộc kiểm tra vì nhiễm trùng dai dẳng và phải nhập viện nhiều lần trong những năm sau đó. 6 thập kỷ qua, Tổng Giám mục Desmond Tutu thường được gọi một cách trìu mến là “Cổng vòm”, mang ý nghĩa là một trong những tiếng nói chính trong việc kêu gọi chính phủ Nam Phi chấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc, chính sách phân biệt chủng tộc chính thức của đất nước. Tổ chức Nelson Mandela đã gọi mất mát này là “không thể đong đếm được”. “Ông ấy vĩ đại hơn cả cuộc sống và đối với rất nhiều người ở Nam Phi cũng như trên khắp thế giới, cuộc sống của anh ấy là một điều may mắn. Những đóng góp của ông ấy trong các cuộc đấu tranh chống lại bất công ở địa phương và trên toàn cầu phù hợp với chiều sâu trong suy nghĩ của ông ấy về việc tạo ra tương lai tự do cho xã hội loài người”, tuyên bố của tổ chức Nelson Mandela có đoạn viết.
Người truyền cảm hứng
Trên thực tế, các hoạt động về nhân quyền và dân sự của Tổng Giám mục Desmond Tutu thực sự nổi bật trên khắp thế giới. Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama từng trao tặng ông Huân chương Tự do vào năm 2009. Trong tuyên bố sau khi Tổng Giám mục qua đời, ông Barack Obama đã gọi Tổng Giám mục là “một người bạn và một la bàn đạo đức”. “Đức Tổng Giám mục Tutu là người đóng vai trò nền tảng trong cuộc đấu tranh cho giải phóng và công lý ở đất nước của mình, nhưng cũng quan tâm đến sự bất công ở khắp mọi nơi”, ông Barack Obama nói. Đương kim Tổng thống Mỹ Joe Biden trong tuyên bố chung với Đệ nhất phu nhân Jill Biden cũng nhấn mạnh: “Sự can đảm và đạo đức trong sáng của ông ấy đã giúp truyền cảm hứng cho cam kết của chúng tôi trong việc thay đổi chính sách của Mỹ đối với chế độ apartheid đàn áp ở Nam Phi. Di sản của ông ấy vượt qua biên giới và sẽ vang vọng qua các thời đại”. Tại Anh, Thủ tướng Boris Johnson và Tổng giám mục Canterbury Justin Welby cũng đã đưa ra các tuyên bố ca ngợi Tổng Giám mục Desmond Tutu: “Ông ấy sẽ được nhớ đến với khả năng lãnh đạo tinh thần và sự hài hước không thể chê vào đâu được”.
Năm 2012, Tổng Giám mục Desmond Tutu được Quỹ Mo Ibrahim trao tặng khoản tài trợ trị giá 1 triệu USD vì “cam kết suốt đời nói sự thật trước quyền lực”. Một năm sau, ông nhận được Giải thưởng Templeton cho “công trình lâu dài của mình trong việc thúc đẩy các nguyên tắc tinh thần như tình yêu và sự tha thứ, đã giúp giải phóng mọi người trên khắp thế giới”. Ông cũng từng được giải Nobel Hòa bình năm 1984, theo bước người đồng hương Albert Lutuli – người nhận giải năm 1960. Giải Nobel Hoà bình đã củng cố địa vị của Tổng Giám mục Desmond Tutu như một nhân vật quan trọng ở Nam Phi, một vị trí mà ông đạt được sau các cuộc biểu tình chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc. Tổng giám mục đương nhiệm của Cape Town và là thủ lĩnh của Giáo hội Anh giáo Nam Phi, Thabo Makgoba cho biết, nhà thờ sẽ lên kế hoạch cho lễ tang và lễ tưởng niệm của Tổng Giám mục Tutu.
