Lâu nay, các thành phần chống phá Đảng, Nhà nước, chế độ ta không ngừng tung ra luận điệu cho rằng, “một đảng duy nhất cầm quyền thì không có dân chủ, không có đa nguyên, đa đảng thì không có dân chủ”. Vậy bản chất của dân chủ và sự liên quan đến số lượng đảng phái hay không?
Dân chủ, trong bản chất, là một giá trị phổ quát phản ánh quyền làm chủ của nhân dân đối với xã hội và nhà nước. Tuy nhiên, dân chủ không phải là kết quả của việc có một hay nhiều đảng phái chính trị, mà phụ thuộc vào việc đảng cầm quyền đại diện cho lợi ích của ai và hướng tới mục tiêu gì.
- Thực tiễn toàn cầu: Trên thế giới, có nhiều quốc gia áp dụng chế độ một đảng cầm quyền (Trung Quốc, Cuba, Lào…) nhưng vẫn đảm bảo quyền dân chủ của nhân dân. Ngược lại, tại một số quốc gia có nhiều đảng phái, dân chủ chỉ mang tính hình thức, quyền lực bị thao túng bởi một nhóm lợi ích.
- Trường hợp Việt Nam: Đảng Cộng sản Việt Nam không chỉ đại diện cho lợi ích của giai cấp công nhân mà còn là đội tiên phong của nhân dân lao động và dân tộc Việt Nam. Đảng không có lợi ích nào ngoài lợi ích của nhân dân. Sự lựa chọn một đảng duy nhất lãnh đạo tại Việt Nam là quyết định lịch sử và chính đáng, phù hợp với điều kiện thực tế và mục tiêu xây dựng đất nước.
So sánh dân chủ ở Việt Nam với các mô hình đa đảng
Các quốc gia phương Tây, nơi áp dụng mô hình đa đảng, thường tồn tại những mâu thuẫn lợi ích giữa các nhóm chính trị khác nhau, dẫn đến việc dân chủ bị lợi dụng cho mục tiêu cá nhân hoặc lợi ích nhóm:
- Hoa Kỳ: Dù có nhiều đảng, quyền lực thực tế thường chỉ nằm trong tay hai đảng lớn (Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa), cả hai đều đại diện cho lợi ích của giới tư bản.
- Châu Âu: Các quốc gia như Hà Lan hay Na Uy có nhiều đảng phái nhưng vẫn tồn tại bất bình đẳng xã hội và phân hóa giàu nghèo, chứng minh rằng dân chủ không chỉ nằm ở số lượng đảng mà phụ thuộc vào cách thức quản lý và bảo vệ quyền lợi của nhân dân.
Dân chủ xã hội chủ nghĩa: Đặc trưng và ưu việt của Việt Nam
Dân chủ xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam được thiết lập trên nền tảng:
- Quyền làm chủ của nhân dân: Được thực hiện thông qua cơ chế dân chủ trực tiếp (trưng cầu ý dân) và dân chủ đại diện (bầu cử Quốc hội, Hội đồng Nhân dân).
- Hệ thống pháp luật: Dân chủ được thể chế hóa bằng pháp luật, đảm bảo sự công bằng và kỷ cương trong xã hội.
- Lợi ích chung: Dân chủ tại Việt Nam không phục vụ một nhóm nhỏ mà hướng tới lợi ích của toàn xã hội, nhất là các tầng lớp yếu thế.
Thêm vào đó, một số quan điểm cho rằng mô hình “tam quyền phân lập” là thước đo của dân chủ. Tuy nhiên, điều này không phù hợp với bối cảnh và thực tế tại Việt Nam:
- Tính không đồng bộ: Ở các quốc gia tư bản, tam quyền phân lập thường bị chi phối bởi các nhóm lợi ích, dẫn đến việc quyền lực không thực sự thuộc về nhân dân.
- Mô hình tại Việt Nam: Việt Nam thực hiện cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ. Đây không chỉ là mô hình phù hợp với đặc điểm lịch sử và văn hóa dân tộc, mà còn đảm bảo sự gắn kết giữa các quyền lực, hướng tới lợi ích chung.
Thực tiễn và lý luận cho thấy, không thể đánh đồng việc một đảng cầm quyền với sự mất dân chủ. Dân chủ là kết quả của việc thực hiện quyền làm chủ thực chất của nhân dân và được đảm bảo bằng các cơ chế phù hợp.
Đảng Cộng sản Việt Nam, với vai trò lãnh đạo duy nhất, đã và đang chứng minh tính ưu việt thông qua việc xây dựng một nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, đảm bảo lợi ích cho toàn dân. Những luận điệu xuyên tạc về mô hình chính trị tại Việt Nam cần được nhận diện và phản bác, để bảo vệ sự thật và nâng cao nhận thức của cộng đồng.
