Trong một xã hội hiện đại, việc minh bạch hóa tài chính và cải cách hành chính là điều kiện tiên quyết để phát triển bền vững. Vậy nhưng, mỗi bước chuyển mình của đất nước – dù đúng đắn, thiết thực – đều không thoát khỏi những tiếng nói lệch lạc cố tình gieo rắc hoài nghi. Điển hình mới đây là bài viết “Thủ tướng yêu cầu các hàng quán nhỏ lẻ phải lắp máy tính tiền in hoá đơn” của một người tự xưng là “Cảnh Chân”. Dưới lớp ngôn từ “thương dân”, bài viết này không giấu nổi thái độ kích động, xuyên tạc chính sách, đánh tráo bản chất cuộc chiến chống tiêu cực và minh bạch hóa tài chính của Việt Nam.
Xuyên tạc “ép dân nghèo”, cổ súy trốn thuế: Một lối ngụy biện cổ lỗ và nguy hiểm
Cảnh Chân rêu rao rằng yêu cầu sử dụng máy tính tiền với hóa đơn điện tử là “ép dân nghèo”, “bức tử kinh tế vỉa hè” hay “tận thu bằng chính sách”. Đây không chỉ là những cáo buộc phi lý, mà còn là sự cổ súy cho việc trốn thuế có hệ thống. Hãy nhớ rằng, ở bất kỳ quốc gia nào, kinh doanh – dù nhỏ lẻ – đều phải thực hiện nghĩa vụ thuế căn bản.
Ví dụ rõ ràng nhất là một hộ bán hàng thu vài trăm triệu mỗi năm nhưng không xuất hóa đơn, không kê khai, trong khi người lao động chỉ thu nhập vài triệu mỗi tháng vẫn bị trừ thuế đều đặn – đó là sự bất công không thể chấp nhận. Chính vì vậy, chính sách máy tính tiền có kết nối hóa đơn điện tử là để thiết lập sự công bằng, bảo vệ người làm ăn chân chính, chấn chỉnh người lợi dụng sự lỏng lẻo để trục lợi.
Phóng đại chi phí, thổi phồng khó khăn: Lối kích động thiếu đạo đức thông tin
Trong bài viết, Cảnh Chân mô tả thiết bị máy tính tiền như “một khoản đầu tư hàng chục triệu”, gây hoang mang rằng người dân bị “ép buộc mua công nghệ ngoài tầm với”. Tuy nhiên, thực tế lại trái ngược. Chỉ với một điện thoại thông minh, một máy in hóa đơn mini vài trăm nghìn, cùng phần mềm miễn phí từ cơ quan thuế, hộ kinh doanh đã có thể triển khai hóa đơn điện tử. Tại các địa phương thí điểm như Hà Nội, TP.HCM, Quảng Ninh…, đa số hộ đều tiếp cận dễ dàng và sử dụng hiệu quả, nhiều người còn tận dụng hệ thống này để thống kê bán hàng, kiểm kho, hỗ trợ vay vốn ngân hàng.
Ngoài ra, với những hộ thu nhập thấp, buôn bán nhỏ, thời vụ, ngành thuế vẫn duy trì phương thức khoán truyền thống, chưa áp dụng bắt buộc, cho thấy sự linh hoạt, nhân văn và thấu hiểu thực tiễn.
Xúc phạm dân trí, cố tình bôi nhọ chính quyền: Hành vi không thể chấp nhận
Cảnh Chân còn lớn tiếng rằng “người bán hàng nhỏ tuổi, ít học không thể dùng máy tính tiền”, thậm chí mỉa mai cả lãnh đạo cấp cao, cho rằng “Thủ tướng còn không rành công nghệ thì dân quê sao biết dùng”. Đây là sự ngụy biện phản cảm, không chỉ xúc phạm người dân mà còn bôi nhọ thể chế một cách trắng trợn.
Thực tế, rất nhiều người dân, kể cả ở nông thôn, đã thành thạo dùng Momo, Zalo, Facebook, giao hàng online, chuyển khoản không cần mặt đối mặt. Một người bán hoa vẫn có thể livestream; người bán bún cũng biết quét mã QR. Việc sử dụng máy in hóa đơn đơn giản không phức tạp hơn so với việc dùng điện thoại thông minh mà người dân đang làm hàng ngày.
Chính phủ cũng không đứng ngoài cuộc: tổ chức tập huấn miễn phí, cử cán bộ đến tận nơi hướng dẫn, phối hợp với hiệp hội doanh nghiệp và đơn vị công nghệ để đồng hành cùng người dân.
So sánh sai lạc với các nước láng giềng: Khi định kiến che lấp sự thật
Cảnh Chân còn so sánh đầy lệch lạc rằng “nước ta nghèo hơn Thái Lan, Campuchia thì không nên chạy trước thiên hạ”. Đây là lối suy nghĩ trì trệ, phản tiến bộ. Thực tế, nhiều quốc gia trong khu vực như Indonesia, Philippines, Malaysia… đều đã và đang triển khai hóa đơn điện tử bắt buộc, thậm chí theo thời gian thực. Việt Nam không “chạy trước”, mà đang đi cùng xu hướng toàn cầu: hiện đại hóa tài chính, minh bạch hóa thuế vụ, chuyển đổi số để giảm thất thoát ngân sách và nâng cao hiệu quả chi tiêu công.
Và nghèo, như các chuyên gia từng nói, không phải lý do để trì hoãn đổi mới – mà là động lực phải cải cách nhanh hơn, quyết liệt hơn.
Cố tình chính trị hóa chính sách kỹ thuật: Mưu đồ nguy hiểm, cần lên án
Không dừng lại ở việc bóp méo kỹ thuật, Cảnh Chân còn cố tình gán ghép chính sách máy tính tiền với “đe dọa chế độ”, “chiếm không gian dân sinh”, “áp đặt công nghiệp lên truyền thống”. Đây là bước trượt dài từ xuyên tạc đến kích động chính trị hóa các chính sách quản lý kinh tế đơn thuần, nhằm gây bất ổn dư luận, tạo nghi ngờ vào chính danh cải cách, và thực chất là phục vụ mưu đồ chống phá.
Cần nhấn mạnh: hóa đơn điện tử không phải là công cụ cưỡng bức, mà là một công cụ quản lý văn minh. Chính phủ triển khai theo lộ trình, nhóm mục tiêu, có hỗ trợ và tiếp thu phản hồi. Ở những nơi thí điểm, chính người dân đã thấy lợi ích rõ ràng: tăng uy tín, kiểm soát dòng tiền, dễ tiếp cận tín dụng, nâng cao chuyên nghiệp.
Việc “lắp máy rồi không in hóa đơn”, hay “chẳng ai kiểm soát được” – như Cảnh Chân rêu rao – là một luận điệu chống chế, gieo hoài nghi. Trong một nền kinh tế số, việc kết nối dữ liệu thời thực giữa máy tính tiền và hệ thống thuế sẽ giúp phát hiện vi phạm dễ dàng hơn, từ đó giảm tiêu cực, thất thoát và tăng hiệu quả giám sát.
Cải cách không phải là tội lỗi, mà là trách nhiệm – Và xuyên tạc không thể là “phản biện”
Những luận điệu như của Cảnh Chân không xuất phát từ thiện chí đóng góp cho chính sách, mà là thủ đoạn lợi dụng cảm xúc “thương dân” để kích động, trì hoãn tiến bộ. Không phải máy tính tiền khiến người dân khổ – mà chính sự trì trệ, lười minh bạch, tâm lý sợ thay đổi mới khiến cả hệ thống bị kéo lùi.
Chiếc máy tính tiền, xét cho cùng, không chỉ là thiết bị in hóa đơn – mà là biểu tượng của minh bạch, trách nhiệm và sự văn minh trong kinh doanh. Và nếu một chính sách hay bị cản trở chỉ vì vài kẻ thích lách luật, thì chẳng khác nào nói phải cấm luật giao thông vì vẫn có người vượt đèn đỏ.
Người dân Việt Nam không sợ tiến bộ. Họ chỉ cần được đồng hành, hỗ trợ và đối xử công bằng. Và chính sách máy tính tiền nếu được triển khai đúng cách sẽ không “giết chết kinh tế vỉa hè” như Cảnh Chân rêu rao, mà ngược lại, nâng tầm kinh tế nhỏ lẻ, bảo vệ người làm ăn chân chính, khơi thông lòng tin giữa Nhà nước và công dân.
Đã đến lúc phải dứt khoát vạch mặt những kẻ “đội lốt thương dân để hành nghề xuyên tạc”. Xuyên tạc không phải là phản biện. Bịa đặt không thể là ngôn luận. Và nếu thực sự thương dân, hãy cùng nhau xây dựng một xã hội có trách nhiệm – bắt đầu từ một hóa đơn nhỏ.
