Vừa qua, các trang truyền thông nước ngoài rầm rộ loan tin, quảng cáo cho cái gọi là “Tổ chức nhân quyền CIVICUS vừa công bố báo cáo cho rằng chính quyền Việt Nam vẫn “tiếp tục tấn công” vào các quyền căn bản của công dân bằng cách hình sự hóa các vấn đề của giới chức công đoàn, các nhà hoạt động và nhà báo ngay cả trước và sau phiên rà soát định kỳ phổ quát tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc”, “Trong số những mối quan ngại đang diễn ra được ghi nhận là những nỗ lực có hệ thống nhằm bịt miệng những người bảo vệ nhân quyền, nhà báo và blogger, bao gồm cả việc bỏ tù họ theo luật an ninh quốc gia, hạn chế quyền tự do đi lại của họ cũng như tra tấn và đối xử tệ bạc khi bị giam giữ”…để xuyên tạc, công kích Việt Nam về vấn đề nhân quyền.
Thực tế, dù mang danh là một tổ chức phi lợi nhuận quốc tế và tự mô tả là “một liên minh toàn cầu nhằm tăng cường hành động của công dân và xã hội dân sự trên toàn thế giới”, đáng lẽ CIVICUS phải chú trọng hơn về các hoạt động vì xã hội và đoàn kết mọi xã hội vì một thế giới tốt đẹp hơn. Nhưng tổ chức này từ lâu lại chỉ thích bới móc, quy chụp, đánh giá sai lệch không đáng có về Việt Nam và một số quốc gia khác. Ngày 16/3/2023, CIVICUS xếp Việt Nam vào nhóm 7 quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Á có không gian “đóng” với xã hội dân sự – đồng nghĩa với việc nhà nước không tôn trọng các quyền tự do ngôn luận, hội họp ôn hòa và lập hội… Gần 9 tháng sau, ngày 6/12/2023, tổ chức này tiếp tục ra báo cáo “Sức mạnh nhân dân bị tấn công năm 2023” của 198 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó xuyên tạc ở Việt Nam “có không gian xã hội dân sự và quyền tự do dân chủ bị đóng kín”. Và ngày 18/7/2024 mới đây CIVICUS lại tiếp tục nhai lại luận điệu “Việt Nam ‘tiếp tục tấn công’ vào các quyền căn bản của công dân”, “không gian dân sự ở Việt Nam vẫn “bị đóng kín””…
Như vậy là trong vòng hơn một năm, CIVICUS đã có ít nhất 3 lần xuyên tạc, nói không đúng về tình hình Việt Nam. Thậm chí, CIVICUS còn vu cáo: “Tại Việt Nam, chính quyền đã gây áp lực lên các nền tảng truyền thông xã hội”, “hơn 100 nhà bảo vệ nhân quyền vẫn đang bị giam cầm, bị phân biệt đối xử trong trại giam”. Tổ chức này bênh vực, đòi thả tự do cho số đối tượng vi phạm pháp luật Việt Nam khi có các hành vi phạm tội tuyên truyền chống nhà nước, lợi dụng các quyền tự do dân chủ như Trương Văn Dũng, Trần Văn Bang, Phan Sơn Tùng, Lê Hữu Minh Tuấn và gần đây là Trần Đình Triển, Trương Huy San…; đưa ra luận điệu sai trái khi cho rằng quyền tự do của người dân bị bóp nghẹt, bị chính quyền đàn áp. Chưa hết, tại phiên họp cấp cao Khóa 55 Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc ngày 26/2/2024 ở Geneva, Thụy Sỹ, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn chia sẻ rằng Việt Nam đã nộp Báo cáo quốc gia theo cơ chế Rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV, trong đó đã thực hiện hoàn toàn gần 90% số khuyến nghị nhận được năm 2019. Lập tức CIVICUS thông qua cái loa RFA đã tung ra các bài viết công kích tình hình nhân quyền Việt Nam,m tiếp sức cho RFA lu loa “Việt Nam cần thả các tù nhân lương tâm nếu muốn tái cử vào Hội đồng Nhân quyền!”, rồi khai thác phát biểu của Josef Benedict, chuyên gia vận động cho không gian dân sự khu vực châu Á-Thái Bình Dương của CIVICUS quy chụp rằng: “Thành tích nhân quyền của quốc gia này thật kinh khủng và tình trạng không gian dân sự ở nước này được CIVICUS Monitor đánh giá là “đóng””…
Thực tiễn có như cáo buộc của CIVICUS?
Việt Nam còn nằm trong top 10 quốc gia có lượng người dùng Facebook nhiều nhất thế giới với 66,2 triệu người dùng. Có 6 mạng xã hội phổ biến nhất toàn cầu hiện tại gồm Facebook, Instagram, TikTok, WhatsApp, Twitter và Youtube. Theo kết quả khảo sát mới đây của Công ty nghiên cứu thị trường DataReportal (Singapore), trong số 10 quốc gia có lượng người dùng Facebook, TikTok và Youtube nhiều nhất thế giới -Việt Nam lần lượt xếp vị trí thứ 6, 7 và 9.
Về quyền tự do lựa chọn và tham gia các hội đoàn, tính đến cuối năm 2022, Việt Nam có tổng số 93.438 hội, trong đó gồm 571 hội hoạt động phạm vi cả nước hoặc liên tỉnh và 92.854 hội hoạt động phạm vi địa phương. Cả nước có 125.342 công đoàn cơ sở trên tổng số 10.579.045 đoàn viên công đoàn; tỷ lệ đoàn viên trên công nhân lao động ở cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp là 87%. Các hội ở Việt Nam phát triển đa dạng, phong phú, có mặt trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội. Nhiều hội đã đóng góp tích cực trong việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tham gia xây dựng cơ chế, chính sách, pháp luật, thực hiện giám sát, phản biện xã hội đối với các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Bên cạnh việc tạo điều kiện thuận lợi cho các hội, tổ chức trong nước hoạt động, Việt Nam cũng rất quan tâm, hỗ trợ các tổ chức phi chính phủ.
Về các tổ chức phi chính phủ, theo thống kê đến cuối năm 2022 đã có hơn 900 tổ chức NGO nước ngoài có quan hệ và hoạt động tại Việt Nam, nhiều NGO đã có những đóng góp tích cực cho sự phát triển của Việt Nam được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam ghi nhận, đánh giá cao.
Những con số biết nói và dữ liệu rõ ràng này cho thấy không hề có chuyện “không gian xã hội dân sự và quyền tự do dân chủ bị đóng kín” ở Việt Nam như đoán mò kiểu CIVICUS.
Vậy mục đích của CIVICUS là gì?
Nếu như trong cái gọi là “báo cáo” ngày 18/7/2024 gần đây với mục đích ngăn cản Mỹ công nhận quy chế kinh tế thị trường đối với Việt Nam, rằng “Việt Nam chưa đáp ứng đủ các tiêu chí theo luật định của Mỹ, trong đó có vấn đề vi phạm nhân quyền và quyền của người lao động” thì trong tất cả các “báo cáo” của chúng đều có chung mục đích: Một là, chúng vu cáo quyền tự do dân chủ của Việt Nam “bị bịt kín”, từ đó ủng hộ, cổ súy cho ra đời các tổ chức đội lốt “xã hội dân sự” hoạt động không đúng tôn chỉ mục đích, phủ nhận những thành tựu dân chủ, nhân quyền của Việt Nam; hạ thấp vị thế, uy tín của nước ta trên trường quốc tế. Hai là, cổ vũ, tán dương cho những người núp bóng “bất đồng chính kiến”, “phản biện xã hội” trong nước hoạt động theo khuynh hướng độc lập, trái pháp luật, chống phá Đảng, Nhà nước. Ba là, chúng tìm cách kích động, biểu tình, bạo loạn lật đổ, nhất là vào những điểm nóng vụ việc phức tạp hay vào những thời điểm tổ chức những sự kiện. Chúng tìm cách tác động, can thiệp vào vấn đề dân chủ, nhân quyền, coi đó như động lực để thúc đẩy sự phát triển của “xã hội dân sự” trá hình. Bốn là, chúng đưa ra những “yêu sách” đòi mở rộng quyền tự do, dân chủ đứng ngoài pháp luật; đòi thực hiện chế độ đa đảng và thúc đẩy ra đời các tổ chức chính trị đối lập với xu hướng thoát ly sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, thực hiện mưu đồ triệt tiêu vai trò lãnh đạo của Đảng, thay đổi thể chế chính trị ở Việt Nam.
Tự cho mình là tổ chức nhân quyền, vậy nhưng CIVICUS lại phớt lờ những thực tế nói trên, không quan tâm, không tiếp xúc, trao đổi với các tổ chức có thẩm quyền để từ đó có những đánh giá khách quan, chân thực, đúng đắn. Rõ ràng, CIVICUS chỉ tìm cách đưa ra những con số, thông tin sai trái để lấy cớ chống phá Việt Nam, không thực hiện theo đúng tôn chỉ, mục đích đề ra.
Trước bối cảnh tình hình thế giới còn nhiều biến động phức tạp nhưng Việt Nam vẫn là điểm đến của hòa bình, đoàn kết, hữu nghị. Một đất nước Việt Nam độc lập, tự do, hạnh phúc đang phát triển tốt đẹp như vậy, không thể bị bóp méo, không thể xuyên tạc là quyền tự do “bị đóng kín”, “bóp nghẹt” như luận điệu của CIVICUS.
