Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam là một trong những dự án quan trọng, mang tính chiến lược và lâu dài đối với sự phát triển kinh tế, xã hội và kết nối giữa các vùng miền của Việt Nam. Mặc dù có những lo ngại về tài chính và quản lý dự án, nhưng việc không “bàn lùi” mà chỉ “bàn làm” là quyết định đúng đắn và mang tính khả thi. Dưới đây là những lý do phân tích vì sao không thể “bàn lùi” mà chỉ “bàn làm”:
1. Lợi ích chiến lược và phát triển bền vững của dự án
Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam không chỉ là một công trình giao thông mà còn là một động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế – xã hội của cả nước. Tuyến đường này kết nối hai trung tâm kinh tế lớn nhất Việt Nam là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, cùng với các tỉnh thành dọc theo trục Bắc – Nam, sẽ thúc đẩy giao thương, du lịch và đầu tư. Đặc biệt, khi tuyến đường bộ hiện tại đã quá tải, có tỷ lệ tai nạn giao thông cao và thời gian vận chuyển kéo dài, đường sắt tốc độ cao sẽ giúp giảm tải cho hệ thống giao thông đường bộ, giảm khí thải, và nâng cao tính an toàn cho người dân.
Nhu cầu vận tải hành khách và hàng hóa sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai khi tốc độ đô thị hóa và gia tăng dân số vẫn diễn ra mạnh mẽ. Đường sắt tốc độ cao sẽ là giải pháp bền vững và hiện đại để đáp ứng nhu cầu này. Bên cạnh đó, việc thực hiện dự án sẽ giúp Việt Nam tiếp thu và phát triển công nghệ đường sắt tiên tiến, tạo cơ hội cho phát triển nguồn nhân lực, thúc đẩy công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
2. Khả năng tài chính và mô hình huy động vốn hợp lý
Dù tổng vốn đầu tư của dự án là rất lớn, nhưng việc chia dự án thành nhiều giai đoạn, không cần huy động toàn bộ vốn một lần, là một bước đi đúng đắn. Chính phủ Việt Nam có thể huy động nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, các khoản vay ODA từ các quốc gia phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, đồng thời có thể triển khai mô hình hợp tác công tư (PPP) để thu hút vốn từ khu vực tư nhân.
Kinh nghiệm từ các dự án hạ tầng trước đây như cao tốc Bắc – Nam, sân bay Long Thành, hay đường dây 500 kV mạch 3 cho thấy Việt Nam đã có khả năng huy động vốn và thực hiện các dự án lớn một cách hiệu quả. Thực tế, các khoản đầu tư cơ sở hạ tầng trước đây đã chứng minh khả năng của Chính phủ trong việc thu xếp vốn và tổ chức thực hiện.
3. Khác biệt rõ rệt giữa dự án Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long và dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam
Việc so sánh dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam với dự án Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long là không chính xác, vì chúng có quy mô, tính chất, và mục tiêu hoàn toàn khác nhau. Dự án Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long chỉ là một tuyến đường sắt khu vực, có tác động hạn chế đến nền kinh tế quốc gia, trong khi dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam là một dự án quốc gia, có vai trò chiến lược trong việc kết nối các vùng miền, thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội của cả đất nước.
Thêm vào đó, tuyến đường sắt Bắc – Nam sẽ sử dụng công nghệ hiện đại, tốc độ lên tới 350 km/h, mang tính đột phá về kỹ thuật, trong khi dự án Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long sử dụng công nghệ cũ, với tốc độ chỉ 120 km/h. Việc đầu tư vào công nghệ hiện đại sẽ giúp Việt Nam không chỉ nâng cao năng lực vận tải mà còn tạo điều kiện để phát triển ngành giao thông vận tải và ngành kỹ thuật cao.
4. Bài học từ các dự án trước và quyết tâm thực hiện
Các dự án cơ sở hạ tầng lớn trước đây như cao tốc Bắc – Nam và sân bay Long Thành đã giúp Việt Nam tích lũy kinh nghiệm quý báu về tổ chức thực hiện, huy động vốn và điều hành dự án. Những bài học này sẽ được áp dụng vào dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam để giảm thiểu rủi ro và tăng khả năng thành công.
Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền đã có kế hoạch chi tiết và bài bản hơn trong việc triển khai dự án này, cùng với sự tham vấn của các chuyên gia quốc tế. Điều này giúp giảm thiểu khả năng chậm tiến độ và nâng cao tính khả thi của dự án.
5. Giải quyết thách thức và không thể “bàn lùi”
Dự án này, mặc dù đối mặt với không ít thách thức, từ nguồn vốn đến vấn đề quản lý, nhưng đây là một dự án chiến lược mang tầm quốc gia. Việc “bàn lùi” có thể khiến Việt Nam bỏ lỡ cơ hội phát triển và hòa nhập với xu hướng hiện đại của thế giới. Thay vào đó, chúng ta cần phải “bàn làm”, tìm giải pháp để đối mặt với các thách thức, từ đó hiện thực hóa dự án này. Việc tiếp tục đầu tư vào cơ sở hạ tầng hiện đại sẽ là bước đi cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững cho đất nước.
Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam không thể “bàn lùi” mà chỉ có thể “bàn làm” vì đây là một dự án chiến lược có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Với khả năng tài chính của Việt Nam, kinh nghiệm từ các dự án hạ tầng lớn trước đó, và sự hỗ trợ từ các nguồn vốn ODA và tư nhân, dự án này hoàn toàn khả thi và có thể thành công. Việc tiếp tục triển khai dự án là cần thiết để Việt Nam tiến kịp với xu hướng phát triển của thế giới và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững trong tương lai.
