Trung Quốc đã và đang xây dựng một loạt cơ sở giám sát trải dài các khu vực của Biển Đông. Một số cơ sở trong số này nằm trên vùng biển thuộc chủ quyền Trung Quốc nhưng phần nhiều lại trôi nổi trên các vùng biển quốc tế hoặc thậm chí trên những đảo đá mà nước này chiếm đóng và xây dựng trái phép ở Biển Đông.
Hành động này đang gây nhiều tranh cãi nhất là trong bối cảnh các quốc gia Đông Nam Á và cộng đồng quốc tế cực lực phản đối những hành động đơn phương của Trung Quốc, làm phức tạp thêm tình hình hiện nay trên Biển Đông.
Theo tin từ hãng Forbes của Mỹ, các cơ sở giám sát này được xây dựng dưới vỏ bọc là mục đích dân sự nhưng thực tế đây có thể được coi là một phần trong nỗ lực của hải quân Trung Quốc (PLAN) nhằm kiểm soát Biển Đông. Nhiều nhà phân tích còn chỉ rõ rằng, sẽ không thực tế nếu bao biện rằng Hải quân Trung Quốc không thể truy cập dữ liệu cảm biến nói trên và những cơ sở này có thể là một phần của mạng lưới cảm biến lớn hơn nhiều. “Điều này củng cố lợi thế chiến lược của Trung Quốc so với các nước khác trong khu vực và có thể được sử dụng để theo dõi các hoạt động của hải quân Mỹ”, bài báo trên hãng Frobes chỉ rõ.
Trong khi đó, một báo cáo của Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á của CSIS cho thấy, các cơ sở giám sát nói trên là một phần của cái mà Trung Quốc gọi là “Mạng thông tin đại dương Xanh”. Một số thông tin về mạng này từng được tiết lộ tại triển lãm Hàng hải và Hàng không quốc tế Langkawi vào năm 2019. Các cơ sở giám sát này có chứa một loạt các cảm biến và thông tin liên lạc. Chúng bao gồm tháp pháo cảm biến điện quang / hồng ngoại, vô tuyến tần số cao và cột buồm di động. Hầu hết đều có một vòm radar lớn, có thể là cảm biến chính. Điều đặc biệt là các cơ sở giám sát này tự hoạt động và hiếm khi cần bảo trì.
Tổ chức Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á khẳng định, với những nền tảng này, Trung Quốc đã tăng cường độ phủ sóng radar của mình trên Biển Đông. Giờ đây, họ có một chuỗi liên hoàn giữa Hải Nam và các căn cứ ở các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam mà Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép. Nhiều hòn đảo trong số này đã có trạm radar. Thậm chí đảo Woody ở Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam là nơi mà Trung Quốc gần đây đã triển khai máy bay chiến đấu Flanker đối phó với cuộc tập trận của tàu sân bay USS Ronald Reagan (CVN 76) của hải quân Hoa Kỳ.
Cũng theo tổ chức Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á, phần không thể nhìn thấy bên dưới những con sóng được gọi là “Vạn lý trường thành dưới nước”. Đó là một mạng lưới các mảng sonar được đặt dưới đáy biển. Ở một số khía cạnh, nó tương tự như hệ thống SOSUS nổi tiếng được hải quân Mỹ triển khai trong chiến tranh lạnh. Nhưng công nghệ liên quan sẽ mới hơn nhiều và phù hợp với môi trường địa phương. Việc Trung Quốc lên kế hoạch cho mạng lưới cảm biến đáy biển này không phải không được công khai nhưng công nghệ, vị trí và tình trạng của mạng lưới này lại là bí mật quân sự. Và không giống như các bệ cảm biến khác, chúng không thể được nhìn thấy từ một con tàu đi qua.
Sông Thương
