Việc thực hiện thu phí điện tử không dừng (ETC) trên toàn bộ các tuyến cao tốc đã được thực hiện suôn sẻ từ ngày 1/8. Như vậy, chủ trương hiện đại hóa công tác thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ đã đi vào cuộc sống sau nhiều năm lỗi hẹn.
Vào nghị trường
Cách đây hơn 2 năm, ngày 17/6/2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định về việc thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử không dừng.
Quyết định nêu rõ, các trạm đã lắp đặt hệ thống thu phí điện tử không dừng phải vận hành ngay. Các trạm chưa lắp đặt hệ thống thu phí điện tử không dừng chậm nhất đến ngày 31/12/2020 phải chuyển sang thu phí điện tử không dừng.
Việc này nhằm tăng cường hiệu quả, minh bạch và hiện đại hóa công tác thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ; đảm bảo quyền thu phí của nhà đầu tư theo hợp đồng.
Ngoài ra còn bảo đảm yêu cầu về kết nối liên thông giữa các hệ thống thu phí; bảo đảm việc tích hợp, cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời để phục vụ các mục tiêu quản lý nhà nước; tăng tốc độ lưu thông qua trạm thu phí, giảm ô nhiễm môi trường, tiết kiệm chi phí xã hội, hạn chế sử dụng tiền mặt và tạo điều kiện thuận lợi cho người sử dụng.
Thế nhưng, việc triển khai lại không mấy suôn sẻ và đã nhiều lần lỡ hẹn. Lý giải về sự chậm trễ này, tại phiên chất vấn của Quốc hội ngày 9/6, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể nhìn nhận, Bộ đã nỗ lực nhưng không đáp ứng theo đúng thời hạn Chính phủ yêu cầu.
Lý do chậm triển khai theo tư lệnh ngành giao thông vận tải là vì công nghệ mới nên trong quá trình triển khai có sai sót về kỹ thuật. Thêm vào đó một phần do thói quen người dân.
Ngoài ra, có 28 trạm thu phí của Tổng công ty Đường cao tốc Việt Nam, trực thuộc Ủy ban Quản lý vốn, do vướng mắc về tái cơ cấu nên không có kinh phí triển khai.
Chính phủ đã họp rất nhiều phiên để tháo gỡ vướng mắc này và đến tháng 6 vừa qua mới giải quyết xong vấn đề này. Tổng công ty Đường cao tốc đã ký hợp đồng với các tổ chức tín dụng để triển khai thu phí không dừng.
Thời điểm đó, Thủ tướng yêu cầu toàn bộ trạm BOT (trừ các dự án của Tổng công ty Đường cao tốc Việt Nam), phải hoàn thành lắp đầy đủ công nghệ thu phí không dừng ở các làn, trừ 2 làn ở hai bên để giải quyết tình huống phức tạp đột xuất.
Ngày 16/6, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 62/2022 về hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV. Nghị quyết nêu rõ: “Trong năm 2022, giải quyết dứt điểm những vướng mắc, bất cập về trạm thu phí, dự án BOT, hoàn thành triển khai hệ thống thu phí điện tử không dừng trên cả nước…”.
Ra cuộc sống
Tiếp theo đó, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành chủ trì họp về triển khai hệ thống thu phí điện tử không dừng. Phó Thủ tướng một lần nữa khẳng định: Việc triển khai thu phí theo hình thức điện tử không dừng là yêu cầu bắt buộc đã được Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt quan tâm chỉ đạo.
Từ Nghị quyết số 437 ngày 21/10/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đến Quyết định số 19 ngày 17/6/2020, Chỉ thị số 06 ngày 27/2/2018, Chỉ thị số 39 ngày 17/10/2020 của Thủ tướng Chính phủ và rất nhiều văn bản khác đều nêu đầy đủ yêu cầu, mục tiêu, nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị, địa phương trong việc triển khai hệ thống thu phí điện tử không dừng.
Phó Thủ tướng giao Bộ Giao thông vận tải và các địa phương tập trung chỉ đạo các nhà đầu tư hoàn thành lắp đặt các làn thu phí còn lại trước ngày 31/7 để triển khai thu phí điện tử đồng bộ trên toàn quốc kể từ ngày 1/8.
Ngày 19/7, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành ký Chỉ thị số 11 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy nhanh tiến độ dán thẻ định danh đối với xe ô tô để sử dụng dịch vụ thu phí theo hình thức điện tử không dừng.
Chỉ thị một lần nữa yêu cầu tiếp tục chỉ đạo dán thẻ định danh đối với toàn bộ phương tiện xe ô tô thuộc phạm vi quản lý của cơ quan, đơn vị; không sử dụng hình thức thu phí dùng tiền mặt kể từ ngày 1/8.
Chỉ thị cũng nêu rõ, xử phạt nghiêm theo đúng quy định của pháp luật đối với phương tiện cố tình vi phạm hoạt động thu phí ETC, gây mất trật tự an toàn giao thông, đặc biệt trong giai đoạn sau ngày 1/8.
Với sự giám sát sát sao của Quốc hội, sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng, Chính phủ, ngày 1/8/2022, cả nước đồng loạt thực hiện thu phí điện tử không dừng tại các trạm BOT trên toàn bộ các tuyến cao tốc.
Tuy trong ngày đầu tiên áp dụng thu phí ETC vẫn còn tồn tại một số hạn chế làm phát sinh ùn tắc cục bộ tại các trạm thu phí nhưng về cơ bản các tuyến cao tốc đều lưu thông thuận lợi, không có vướng mắc gì lớn xảy ra.
Việc thu phí theo hình thức điện tử không dừng để thay thế cho hình thức thu phí thủ công là văn minh, hiện đại, giảm chi phí xã hội, góp phần bảo vệ môi trường, đảm bảo công khai, minh bạch trong hoạt động thu phí.
Mặc dù quá trình triển khai có chậm trễ so với yêu cầu đề ra nhưng với một chủ trương đúng đắn, có lợi cho dân, cho đất nước thì việc có khó cũng phải làm và làm đến cùng đúng như tinh thần Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều lần nhấn mạnh: “Đã nói phải làm, làm thực chất, không hình thức”.
