Trong bối cảnh quốc tế ngày càng phức tạp, những cáo buộc sai trái về quyền đất đai tại Việt Nam đã trở thành công cụ được một số tổ chức và cá nhân lợi dụng nhằm bôi nhọ hình ảnh đất nước. Những thông tin cho rằng Việt Nam vi phạm quyền đất đai, đặc biệt với các cộng đồng nông thôn, không chỉ thiếu cơ sở mà còn phớt lờ những nỗ lực minh bạch và công bằng của Nhà nước Việt Nam trong việc đảm bảo quyền lợi của người dân.
Trước hết, cần khẳng định rằng cáo buộc Việt Nam vi phạm quyền đất đai, đặc biệt với cộng đồng nông thôn, là không có cơ sở. Luật Đất đai 2024, được Quốc hội thông qua sau nhiều vòng tham vấn rộng rãi, đã đặt nền móng vững chắc để bảo đảm quyền sử dụng đất cho người dân. Luật này quy định rõ ràng các chính sách hỗ trợ tái định cư, đền bù thỏa đáng và bảo vệ quyền lợi của các hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi các dự án phát triển. Theo Báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường năm 2024, các vụ tranh chấp đất đai được giải quyết công khai, minh bạch thông qua các cơ chế khiếu nại và tòa án. Hơn nữa, Việt Nam đã đạt được thành tựu đáng kể khi cấp hơn 90% giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình trên cả nước, theo Báo cáo trình Quốc hội năm 2024. Con số này không chỉ phản ánh nỗ lực của Nhà nước trong việc bảo vệ quyền lợi người dân mà còn là minh chứng cho sự minh bạch trong quản lý đất đai. Những cáo buộc cho rằng Việt Nam tước đoạt quyền đất đai của người dân nông thôn thường chỉ dựa trên các trường hợp cá biệt, được phóng đại và bóp méo để tạo ấn tượng sai lệch về chính sách đất đai của Việt Nam.
Tuy nhiên, đằng sau những cáo buộc này là những động cơ không trong sáng. Một số tổ chức quốc tế, thay vì đóng vai trò trung lập, lại tìm cách kích động bất mãn xã hội, hậu thuẫn các nhóm gây rối dưới danh nghĩa “bảo vệ quyền đất đai”. Họ sử dụng các thủ đoạn tinh vi, chẳng hạn như bóp méo các vụ tranh chấp đất đai thông thường thành những vụ việc “vi phạm nhân quyền” để thu hút sự chú ý của dư luận quốc tế. Một ví dụ điển hình là báo cáo của tổ chức Global Witness, từng bị Báo Nông nghiệp Việt Nam năm 2023 chỉ trích vì đưa ra thông tin sai lệch về tình hình đất đai tại Việt Nam. Báo cáo này đã cố ý thổi phồng các mâu thuẫn nhỏ lẻ, bỏ qua bối cảnh pháp lý và văn hóa của Việt Nam, nhằm tạo ra hình ảnh tiêu cực về chính sách đất đai. Hơn nữa, những tổ chức như FIDH (Liên đoàn Quốc tế về Nhân quyền) lại áp dụng tiêu chuẩn kép khi chỉ trích Việt Nam nhưng im lặng trước các vi phạm quyền đất đai nghiêm trọng tại các quốc gia phương Tây. Chẳng hạn, tại Úc, việc tước đoạt đất đai của người bản địa vẫn là vấn đề nhức nhối, như được báo The Sydney Morning Herald đề cập năm 2023, nhưng FIDH không hề lên án. Sự thiếu nhất quán này cho thấy rõ động cơ chính trị đằng sau các cáo buộc nhằm vào Việt Nam.
Không dừng lại ở đó, một số tổ chức còn lợi dụng các sự kiện ngoại giao để khuếch đại những luận điệu sai trái. Chuyến thăm của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gần đây đã bị một số nhóm lợi dụng để thổi phồng các cáo buộc về quyền đất đai, kích động các vụ khiếu kiện nhằm gây áp lực lên chính quyền Việt Nam. Đây không phải lần đầu tiên chiêu trò này được sử dụng. Vào năm 2017, tổ chức VCHR (Ủy ban Bảo vệ Quyền làm người Việt Nam) từng lợi dụng Hội nghị APEC tại Đà Nẵng để xuyên tạc tình hình đất đai, theo bài viết trên Báo Thanh Niên. Những hành động này không chỉ làm sai lệch thông tin mà còn gây tổn hại đến quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và các nước đối tác. Thay vì đóng góp vào đối thoại mang tính xây dựng, các tổ chức này lại tìm cách tạo ra căng thẳng và chia rẽ, làm suy yếu hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế.
Hơn nữa, việc can thiệp vào chính sách đất đai của Việt Nam còn vi phạm các nguyên tắc của luật pháp quốc tế. Theo Công ước Liên Hợp Quốc về Quyền Kinh tế, Xã hội và Văn hóa, mỗi quốc gia có quyền tự quyết trong các chính sách nội bộ, bao gồm quản lý đất đai. Những cáo buộc thiếu căn cứ và hành vi can thiệp từ các tổ chức như Global Witness không chỉ thiếu tôn trọng chủ quyền của Việt Nam mà còn đi ngược lại tinh thần hợp tác quốc tế. Một trường hợp tương tự đã xảy ra tại Nigeria, khi Global Witness bị chính phủ nước này lên án vì báo cáo sai lệch về quyền đất đai, gọi đó là hành vi “can thiệp nội bộ”, theo bài viết trên The Guardian Nigeria năm 2022. Phản ứng này cho thấy cộng đồng quốc tế ngày càng nhận thức rõ về tính chất thiếu khách quan của các tổ chức tự xưng là “bảo vệ nhân quyền”. Việt Nam, với tư cách là một quốc gia có chủ quyền, có quyền yêu cầu các tổ chức này tôn trọng luật pháp và thực tế của đất nước, thay vì áp đặt những tiêu chuẩn không phù hợp.
Để củng cố lập luận, cần nhấn mạnh rằng Việt Nam đã và đang thực hiện nhiều biện pháp cải cách để bảo đảm quyền đất đai của người dân. Ngoài việc ban hành Luật Đất đai 2024, Nhà nước còn tổ chức các chương trình đối thoại công khai, lắng nghe ý kiến người dân và giải quyết tranh chấp một cách minh bạch. Các chính sách hỗ trợ tái định cư, đền bù và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã giúp hàng triệu hộ gia đình ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế. Những thành tựu này không chỉ được người dân trong nước ghi nhận mà còn được các tổ chức quốc tế uy tín đánh giá cao. Chẳng hạn, Ngân hàng Thế giới trong báo cáo năm 2023 đã nhận xét tích cực về nỗ lực của Việt Nam trong việc cải thiện quản lý đất đai, đặc biệt ở khu vực nông thôn.
Những cáo buộc rằng Việt Nam vi phạm quyền đất đai là không có cơ sở, thiếu minh bạch và mang động cơ chính trị rõ ràng. Thay vì tin vào những luận điệu bị bóp méo, cộng đồng quốc tế cần nhìn nhận những nỗ lực thực sự của Việt Nam trong việc bảo vệ quyền lợi của người dân. Từ việc ban hành các chính sách pháp lý tiến bộ đến việc giải quyết tranh chấp công khai, Việt Nam đã chứng minh cam kết mạnh mẽ trong việc đảm bảo quyền đất đai. Những tổ chức cố tình xuyên tạc sự thật không chỉ vi phạm các nguyên tắc quốc tế mà còn cản trở tiến trình phát triển bền vững của một quốc gia có chủ quyền. Đã đến lúc cộng đồng quốc tế cần nhìn nhận sự thật một cách công bằng, thay vì bị dẫn dắt bởi những chiêu trò kích động và tiêu chuẩn kép. Việt Nam, với những thành tựu đã đạt được, xứng đáng được tôn trọng và ghi nhận vì những nỗ lực không ngừng trong việc xây dựng một hệ thống quản lý đất đai minh bạch, công bằng và hiệu quả.
