Ngày 22/10, tại hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội nghe Tờ trình, Báo cáo thẩm tra về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi); thảo luận về dự án Luật Thực hiện dân chủ cơ sở… Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành Phiên họp.
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV, chiều nay, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội nghe Tờ trình về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi); Báo cáo thẩm tra dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi); Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Đồng thời thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Cơ quan trình và cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
16h56: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận Phiên họp
Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, sau một buổi làm việc tích cực, khẩn trương, thẳng thắn, sôi nổi, trách nhiệm, đã có 18 ý kiến phát biểu và 1 ý kiến tranh luận; các ý kiến cơ bản tán thành nhiều nội dung lớn, góp ý điều chỉnh nhiều nội dung quan trọng trong dự thảo luật.
Các đại biểu đã cho ý kiến về nhiều nội dung quan trọng như, về phạm vi, đối tượng điều chỉnh, nội dung cụ thể về một số tư tưởng, chính sách thể hiện trong luật, cách thức thể chế hóa đảm bảo nội dung phù hợp với các văn bản pháp luật khác cũng như tình hình thực tiễn. Đồng thời, nhiều ý kiến góp ý cụ thể về việc hoàn thiện kỹ thuật văn bản nhằm đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, tính khả thi của luật này.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo đã phối hợp với cơ quan chủ trì thẩm tra đưa ra ý kiến giải trình về các nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm. Tổng Thư ký Quốc hội đã tổ chức tổng hợp, ghi âm đầy đủ ý kiến thảo luận, tranh luận của đại biểu, sẽ có báo cáo cụ thể tới các đại biểu Quốc hội, gửi tổng hợp ý kiến đến các cơ quan có liên quan để nghiên cứu tiếp thu.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phối hợp với Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra nghiêm túc nghiên cứu, rà soát thêm một cách kỹ lưỡng những ý kiến, vấn đề các đại biểu còn băn khoăn để tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện Dự thảo Luật trình Quốc hội xem xét thông qua tại cuối Kỳ họp thứ 4.
16h44: Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà tiếp thu, giải trình một số ý kiến của đại biểu
Thay mặt cơ quan soạn thảo Dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cảm ơn các đại biểu Quốc hội đã quan tâm và có những ý kiến đóng góp sâu sắc, toàn diện, thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm đối với dự thảo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, ý kiến của các đại biểu cơ bản là bày tỏ sự đồng tình, thống nhất rất cao, những ý kiến tham gia đóng góp của các đại biểu ban soạn thảo sẽ phối hợp với các cơ quan của Quốc hội để tổng hợp, báo cáo với Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, chỉnh lý dự thảo luật để trình Quốc hội quyết định.
Về những vấn đề cụ thể Đại biểu nêu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà giải trình làm rõ một số nội dung chủ yếu sau:
Về một số vấn đề chung: Ngay sau Kỳ họp thứ 3 của Quốc hội, thực hiện sự chỉ đạo của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đã phối hợp với cơ quan soạn thảo đã triển khai nhiều công việc hết sức chặt chẽ, khoa học, cụ thể với một tinh thần phát huy tối đa dân chủ và thực hiện tinh thần dân chủ, toàn diện, rộng rãi để lấy ý kiến của các cái tầng lớp nhân dân, các cái đối tượng tác động. Đến nay thì khi trình ra Kỳ họp lần này dự án Luật thực hiện dân chủ cơ sở đã có thay đổi rất nhiều, trước đây chỉ có 7 chương hả và 74 điều thì nay là 6 chương và 92 điều.
Thứ hai: Dự thảo luật được xây dựng trên một nguyên tắc cơ bản là thể chế hóa và thiết kế theo trình tự, phương châm: dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát và dân thụ hưởng, để bảo đảm tính bao quát, thụ hưởng của người dân trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, thành quả của dân chủ cơ sở, thành quả của sự nghiệp đổi mới.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, việc xây dựng luật đảm bảo được mối quan hệ giữa thực hành dân chủ với tăng cường pháp chế và đảm bảo kỷ cương xã hội. Dân chủ ở cơ sở phải gắn với mục tiêu nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và xây dựng cơ quan, đơn vị, địa phương trong sạch, vững mạnh, doanh nghiệp ổn định và phát triển bền vững.
Với những nguyên tắc này, cách thiết kế của dự thảo luật đã đảm bảo được tính kế thừa, đổi mới và phát triển những cái quy định hiện hành của các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến thực hiện dân chủ ở cơ sở hiện hành và đảm bảo không chồng chéo, không mâu thuẫn và xung đột với các văn bản luật liên quan. Việc thiết kế luật rất thận trọng, kỹ lưỡng để đảm bảo được cái sự liên thông nhưng đồng thời không có sự xung đột, không có sự chồng chéo với các luật hiện hành và đảm bảo được tính chính trị, tính pháp lý, tính khoa học, tính đại chúng, dễ tiếp cận, dễ tra cứu, dễ thực hiện.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng nêu rõ, đối với những nội dung cụ thể, chi tiết, những vấn đề liên quan đến kỹ thuật lập pháp, những vấn đề có liên quan đến điều khoản chuyển tiếp… được đại biểu góp ý, Ban soạn thảo trân trọng tiếp thu và phối hợp với Ủy ban Pháp luật để tổng hợp, báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục chỉnh lý, bổ sung để hoàn thiện dự thảo luận để trình Quốc hội xem xét, quyết định.
16h40: Đại biểu Thái Thị An Chung- Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An: Cân nhắc việc mở rộng phạm vi điều chỉnh
Phát biểu ý kiến tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Thái Thị An Chung tán thành với những nội dung giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Liên quan đến việc mở rộng phạm vi điều chỉnh, đại biểu Quốc hội Thái Thị An Chung cho rằng đây là vấn đề cần cân nhắc. Theo đại biểu, dân chủ trong các tổ chức có sử dụng lao động trong đó có doanh nghiệp là cần thiết. Tuy nhiên việc mở rộng phạm vi điều chỉnh của dự án luật sang các tổ chức có sử dụng lao động là chưa phù hợp.
Đại biểu cho rằng, phạm vi điều chỉnh của dự án Luật này chỉ nên điều chỉnh việc thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn và các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập để phát huy được vai trò làm chủ của nhân dân, phù hợp với các quy định của Hiến pháp 2013 và các chủ trương chính sách của Đảng.
Bên cạnh đó, về việc thành lập Ban thanh tra nhân dân ở các tổ chức có sử dụng lao động ngoài nhà nước, nữ đại biểu đề nghị nên cân nhắc kỹ về sự cần thiết vì đây là nội dung mới, chưa được đánh giá tác động một cách kỹ lưỡng. Trong khi đó, hoạt động của các tổ chức có sử dụng lao động như doanh nghiệp, hợp tác xã không những phải chịu sự điều chỉnh của hệ thống pháp luật mà còn có các điều lệ riêng của từng tổ chức. Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp là đối tượng thường xuyên chịu sự kiểm tra, thanh tra của các cơ quan thanh tra chuyên ngành, nội bộ các doanh nghiệp, hợp tác xã cũng phải thành lập Ban Kiểm soát nội bộ theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Hợp tác xã.
Mặt khác, do bản chất dân chủ trong doanh nghiệp khác với các cơ quan nhà nước, các đơn vị sự nghiệp công lập. Do vậy đại biểu cho rằng, việc quy định thành lập Ban thanh tra nhân dân trong doanh nghiệp là không phù hợp và có khả năng gây ảnh hưởng đến môi trường đầu tư kinh doanh của Việt nam.
16h35: Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà – Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh: Quy định cụ thể về quy trình, cách thức, thủ tục kiểm tra, giám sát của người dân
Về thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà đánh giá cao nội dung quy định về hình thức, nội dung giám sát; xử lý kết quả kiểm tra, giám sát của Nhân dân; trách nhiệm trong việc bảo đảm để Nhân dân thực hiện kiểm tra, giám sát tại cơ sở. Tuy nhiên, đề nhân dân kiểm tra được, cần có cơ chế cụ thể, cách thức tiến hành phù hợp, nếu không hướng dẫn quy trình, cách thức thì sẽ thiếu đi một khâu để thực hiện các nội dung luật quy định. Đại biểu đề nghị bổ sung điều quy định cụ thể về quy trình, cách thức, thủ tục để người dân thực hiện quyền kiểm tra, giám sát của mình.
Đại biểu đề nghị làm rõ khái niệm kiểm tra, giám sát của nhân dân, phân biệt rõ hoạt động kiểm tra, giám sát của nhân dân với hoạt động thanh tra của Đảng, Nhà nước, từ đó đi đến cách hiểu thống nhất, xác định rõ mức độ, phạm vi, thẩm quyền, đối tượng kiểm tra, giám sát cụ thể, tránh chồng chéo.
Về Ban Thanh tra nhân dân, đai biểu đề nghị bổ sung quy định giao Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hướng dẫn việc bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm, bầu bổ sung, công nhận, hướng dẫn hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân. Việc cụ thể hóa trách nhiệm sẽ nhấn mạnh vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong chủ động hướng dẫn triển khai, giám sát việc thực hiện dân chủ ở cơ sở…
