Sử dụng MXH không tuân thủ pháp luật không chỉ gây hại cho chúng ta mà còn có thể gây hại cho người khác, xa hơn là gây hại cho cộng đồng, quốc gia, dân tộc. Vụ ông Võ Đình Quốc, bà Nguyễn Phương Hằng và một số vụ việc khác gần đây là một lời cảnh tỉnh cho cộng đồng mạng.
- Ông Võ Đình Quốc, một đầu bếp nổi tiếng đã tham gia nhiều chương trình trên đài truyền hình, chủ tài khoản mạng xã hội facebook “Vo Quoc” có hàng trăm nghìn người theo dõi, vừa bị cơ quan chức năng của TP Hồ Chí Minh xử phạt hành chính 7.5 triệu đồng vì có những phát ngôn xúc phạm các cơ quan báo chí trong bài đăng trên tài khoản facebook cá nhân ngày 21/9/2023. Tài khoản “Vo Quoc” của ông này đang bị xem xét đưa tài khoản này vào danh sách đen của Bộ Thông tin & Truyền thông.
Nếu bị đưa vào danh sách đen thì chắc chắn là uy tín và công việc kinh doanh của ông Quốc sẽ bị ảnh hưởng không nhỏ. Các nhãn hàng, đại lý quảng cáo, doanh nghiệp được khuyến cáo không nên hợp tác với các kênh nằm trong “danh sách đen” vì điều đó sẽ gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của thương hiệu.
Trường hợp ông Quốc nối dài thêm danh sách những nhân vật có ảnh hưởng trên MXH đã bị pháp luật sờ gáy vì những vi phạm trên không gian mạng.
- Một trường hợp nổi tiếng trước đó chính là bà Nguyễn Phương Hằng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam, người vừa bị Tòa án nhân dân TP. Hồ Chí Minh tuyên án 3 năm tù về tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo khoản 2 điều 331 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.
Cách đây một vài năm, bà Hằng được coi là một hiện tượng trên MXH. 57 buổi livestream của bà Hằng trên MXH khi đó thu hút hàng triệu người xem trực tiếp, một hiện tượng hiếm có trên không gian mạng ở Việt Nam. Bà Hằng đã tạo ra những ảnh hưởng lớn trong dư luận, nhưng tiếc rằng không ít trong số đó là những ảnh hưởng tiêu cực, thậm chí rất có hại cho xã hội.
- Ở Việt Nam hiện nay có khá nhiều người nổi tiếng trên MXH, trong đó có những người như bà Hằng, ông Quốc… Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ, Việt Nam có khoảng trên 500 kênh Youtube có trên 1 triệu lượt theo dõi. Trong đó, có 100 kênh Youtube có trên 3 triệu lượt theo dõi, trung bình thu hút hơn 1 tỷ lượt xem/ kênh. Họ có ảnh hưởng lớn, có sức mạnh truyền thông, họ là một “thế lực thứ năm” có thể chi phối, điều hướng dư luận trên không gian mạng…, từ đó tạo ra các tác động lớn đối với xã hội. Một số bài viết, phát ngôn của họ trên các nền tảng MXH có thể tiềm ẩn nguy cơ đối với an ninh, trật tự xã hội.
Có một thực tế là tuy số người sử dụng MXH ở Việt Nam rất cao (trong số 10 quốc gia có lượng người dùng Facebook, TikTok và Youtube nhiều nhất thế giới Việt Nam lần lượt xếp vị trí thứ 6, 7 và 9), số lượng thời gian sử dụng mạng cũng nhiều (trung bình, người Việt Nam “lang thang” trên mạng khoảng 6-7 tiếng mỗi ngày), nhưng ý thức của rất nhiều cư dân mạng trong nước còn khá thấp. Mặc dù Việt Nam đã ban hành Luật An ninh mạng và một số văn bản, nghị định liên quan đến MXH, mặc dù đã không ít người bị xử phạt hành chính, lĩnh án tù vì những vi phạm pháp luật khi sử dụng MXH, nhưng số lượng người vi phạm trong thời gian qua dường như vẫn chưa có dấu hiệu giảm xuống.
Những lỗ hổng trong kiến thức pháp luật, trong ý thức trách nhiệm khi tham gia MXH của cư dân mạng, kể cả một số người nổi tiếng, chính là điểm yếu để các thế lực xấu lợi dụng chống phá Việt Nam. Chúng tìm cách khai thác mặt trái của tâm lý đám đông để tạo ra hiệu ứng dây chuyền, tạo ra những đánh giá sai lệch, hình ảnh tiêu cực về cá nhân, cơ quan, tổ chức công quyền, từ đó dần dần tạo nên nhận thức, quan điểm, tư tưởng chống đối trong xã hội, kích động dư luận, tập hợp lực lượng chống lại Đảng và Nhà nước. Thực tế ở nhiều nước trên thế giới cho thấy có những sự việc nhỏ khởi đầu trên MXH, được những người có ảnh hưởng trên MXH tiếp sức, thổi phồng và bị các thế lực xấu xuyên tạc, kích động hoàn toàn có thể châm ngòi cho các hoạt động chống phá, gây bất ổn chính trị và trật tự an toàn xã hội trên quy mô lớn.
Nhận thức là một quá trình. Không dễ để trở thành những người sử dụng MXH thông thái trong ngày một, ngày hai, nhưng có một điều mà bất cứ ai đều nên biết khi bước vào không gian mạng là họ phải có ý thức trách nhiệm công dân rõ ràng và phải tự trang bị cho mình những hiểu biết nhất định về pháp luật.
