Bất chấp sự phản đối từ cả hai công ty, Quốc hội Australia dự kiến sẽ sớm thông qua Luật trả phí truyền thông mà họ cho là cần thiết để thúc đẩy lợi ích báo chí của công chúng Australia. Facebook ngay lập tức chặn các liên kết tin tức trong khi Google cố gắng đạt được một thoả thuận ôn hoà nhất.
Các loại thuế mới – trả “phần công bằng” đáng có
Trên thực tế, những năm qua, Facebook và Google đã đối xử với các nhà xuất bản tin tức ít nhiều giống nhau. Cả hai đều có ít động lực để trả tiền cho các nhà sản xuất tin tức và lập luận, rằng họ đã giúp thu hút rất nhiều độc giả đến những câu chuyện tin tức mà nếu không sẽ không được chú ý trên các trang web. Lần này mọi sự đã khác và Australia có phản ứng khá mạnh. “Facebook cần phải suy nghĩ rất kỹ về ý nghĩa của điều này đối với danh tiếng và vị thế của mình”, Bộ trưởng Truyền thông Australia Paul Fletcher nói trên đài truyền hình: “Họ đang nói một cách rõ ràng rằng” trên nền tảng của chúng tôi sẽ không có bất kỳ thông tin nào từ các tổ chức tuyển dụng nhà báo được trả tiền. Các loại thuế mới đối với Amazon, Facebook và Google là cố gắng buộc công nghệ phải trả “phần công bằng” đáng có”. Trong các cuộc phỏng vấn, Bộ trưởng Paul Fletcher cũng ca ngợi Google vì đã tham gia vào quá trình này và gợi ý rằng Facebook nên xem xét kỹ lưỡng về quyết định “xóa tất cả các nguồn tin tức có thẩm quyền và đáng tin cậy khỏi nền tảng” và rằng hành động vừa qua của công ty này “chắc chắn đặt ra các vấn đề về độ tin cậy của thông tin trên nền tảng”.
Hãng tin ABCNEWS cho hay, Hạ viện đã thông qua, Thượng viện Australia đã sẵn sàng thông qua dự luật này và việc tranh luận sẽ được thực hiện từ trung tuần tháng 2. Với Australia, điều này là cần thiết vì cần phải có quy định để đảm bảo báo chí được cấp vốn hợp lý sau khi những gã khổng lồ công nghệ lấy đi phần doanh thu quảng cáo của khỏi các phương tiện truyền thông truyền thống. Thống kê cho thấy, cứ 100 USD chi tiêu cho quảng cáo trực tuyến, 53 USD cho Google, 28 USD cho Facebook và 19 USD cho những đơn vị khác. Các công ty truyền thông đã lập luận rằng, Google kiếm tiền từ tin tức và phân tích do họ cung cấp và người dùng sẽ thấy các trang web ít hữu ích hơn nhiều nếu không có tin tức nào xuất hiện trên nguồn cấp dữ liệu hoặc trong kết quả tìm kiếm của họ. Do đó, Ủy ban Cạnh tranh và Người tiêu dùng Australia đã tổ chức một cuộc điều tra kéo dài 18 tháng với kết quả cho thấy có sự mất cân bằng quyền lực giữa các nền tảng và các công ty truyền thông, đe dọa khả năng tồn tại của các doanh nghiệp tin tức. Cuối cùng, Ủy ban Cạnh tranh và Người tiêu dùng Australia đề xuất một quy tắc thương lượng để đảm bảo rằng các doanh nghiệp truyền thông tin tức được trả thù lao công bằng cho nội dung mà họ tạo ra. Dự Luật trả phí truyền thông là công cụ, cung cấp cho họ một khuôn khổ để mặc cả và đạt được một thỏa thuận ràng buộc. Nếu các bên không thể thống nhất, một trọng tài viên sẽ triển khai mô hình “trọng tài cung cấp cuối cùng” để xác định mức thù lao. Vi phạm quy tắc, bao gồm cả việc không thương lượng một cách thiện chí, sẽ bị phạt 10 triệu USD hoặc tương đương 10% doanh thu hàng năm ở Australia.
Chính phủ tiếp tục thúc đẩy luật
Hãng tin Reuters thì cho biết, các công ty truyền thông đã được khuyến khích thực hiện các giao dịch thương mại với Facebook và Google. Chính phủ Australia chấp nhận ý tưởng và giành được sự ủng hộ của phe đối lập cũng như các đảng nhỏ. Tại cuộc điều tra của Quốc hội vào tháng trước, Mel Silva, Giám đốc điều hành của Google Australia, đã đe dọa xóa tìm kiếm khỏi Australia. Nhưng chính phủ nước này vẫn giữ vững lập trường và tiếp tục thúc đẩy luật thông qua một ủy ban và đưa vào Quốc hội. Có rất nhiều chuyện xảy ra ở hậu trường. Với mong muốn không thấy “tiền lệ nguy hiểm” này trở thành luật ở Australia và đe dọa mô hình kinh doanh của mình trên toàn cầu, Google đã hạ thấp lập trường và ra mắt sản phẩm News Showcase vào đầu tháng 2. Sản phẩm này ngay lập tức đăng ký một số nhà xuất bản nhỏ hơn vào chương trình và nói rằng những quảng cáo trên trang đó đã có 1 triệu lượt xem nội dung của trong 8 ngày. Tiếp đó, Google đã ký hợp đồng với một trong bốn công ty truyền thông lớn là Seven West Media với thỏa thuận trị giá 30 triệu USD một năm. Seven Seven West Media đã mô tả thỏa thuận là “thanh toán công bằng” cho báo chí gốc. Ngay lập tức, chính phủ Australia đã gặp gỡ lãnh đạo Google và khẳng định hoan nghênh, ủng hộ bất kỳ ý tưởng mới nào và tuyên bố sẵn sàng thỏa hiệp về cách thực có thể được áp dụng luật cho Google.
Và thỏa thuận của Google với News Corp đặc biệt được chú ý vì cách nhà xuất bản tin tức đã vận động chống lại gã khổng lồ công nghệ trong những năm gần đây. Tại Mỹ, News Corp cũng đã thúc đẩy các nhà quản lý liên bang và tiểu bang thực hiện những thay đổi trong ngành quảng cáo kỹ thuật số, ngành mà Google thống trị và là nguồn doanh thu chính của cả hai công ty. Google đã nêu quan ngại về việc một cựu cố vấn của News Corp giúp cố vấn cho bang Texas về vụ kiện chống độc quyền chống lại gã khổng lồ tìm kiếm. Còn Liên minh châu Âu (EU) THÌ đề xuất các quy tắc mới cho kinh doanh trực tuyến có thể tạo ra những thay đổi cơ bản cho những gã khổng lồ công nghệ. Trong một thông cáo báo chí, News Corp còn gọi thỏa thuận này là một thành công “lịch sử” dẫn đến các khoản thanh toán “đáng kể” cho công ty.
Tuy nhiên, News Showcase của Google vẫn chưa được nhiều hãng truyền thông khác của Australia chấp thuận và còn một con đường để thực hiện các giao dịch riêng biệt. Hiện Google vẫn tiếp tục phải đàm phán với Nine Entertainment (nhà xuất bản của Sydney Morning Herald and the Age, và là chủ sở hữu của mạng Nine TV), Australian Community Media và Guardian Australia. Facebook đã im lặng từ cuối năm 2020 nhưng được cho là đang đàm phán tích cực với ít nhất một công ty truyền thông về sản phẩm được cấp phép mang tên Facebook News – một phần tin tức bên trong ứng dụng di động sẽ được sử dụng để thực hiện các giao dịch thương mại với các công ty truyền thông. Sản phẩm này có ưu điểm là được các nhà báo tuyển chọn và ưu tiên những câu chuyện gốc. Nhưng động thái mới nhất của Facebook đang khiến tiến trình này chậm lại.
