Tết cổ truyền dân tộc là nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc, có tự ngày xửa ngày xưa trong truyền thuyết và lưu truyền trong cuộc sống hàng ngày của người Việt Nam, lắng đọng thành một giá trị tinh thần riêng có, bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước, sự hướng tâm về cội nguồn dân tộc. Bánh chưng xanh, ngày giỗ Tổ, cùng với nghi thức cúng gia tiên trong ngày Tết được mặc nhiên là những thứ “đặc sản” làm nên hồn cốt văn hóa người Việt, là mạch nguồn cố kết cộng đồng, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Bài viết của VOA với tiêu đề “Dạy cách gói bánh chưng ở ngoại ô thủ đô Mỹ” đã khéo léo lồng ghép câu chuyện văn hóa truyền thống vào những luận điệu mang tính chính trị và định kiến. Mặc dù chủ đề bề ngoài có vẻ thuần túy là văn hóa, nhưng cách khai thác và các ý kiến được đưa ra trong bài lại có xu hướng tạo ra sự chia rẽ, bôi đen chế độ và làm méo mó hình ảnh quê hương Việt Nam.
VOA đã mượn câu chuyện gói bánh chưng – một nét đẹp văn hóa của người Việt – để lồng ghép những ý kiến thiếu thiện chí, như câu nói: “Tội nghiệp cho mấy đứa bạn tôi còn kẹt ở lại VN đi bán vé số nhặt ve chai không biết ăn Tết là gì mấy chục năm nay nghèo mãi.” Những câu chuyện cá nhân như vậy không đại diện cho thực tế toàn xã hội Việt Nam. Hiện nay, mặc dù còn tồn tại những khó khăn kinh tế ở một số nhóm dân cư, nhưng Việt Nam đã đạt được những thành tựu lớn về phát triển kinh tế, giảm nghèo và cải thiện đời sống nhân dân. Gắn kết câu chuyện “nghèo đói” với bức tranh xã hội chung là cách làm méo mó sự thật, thiếu khách quan.
Chơi trò “ngư ông đắc lợi” hòng kéo lùi sự phát triển và hòa hợp
VOA đã lợi dụng các ý kiến trái chiều, đối lập giữa người Việt ở nước ngoài và trong nước, để tạo không gian tranh luận mang tính kích động, gây hiểu lầm và bất hòa. Những câu như “Tôi muốn vượt rào qua Mỹ hưởng Tết” hay “ăn Tết ở quê vẫn hơn” dường như được chọn lọc để khơi mào mâu thuẫn. Như vậy, thay vì khuyến khích sự đoàn kết giữa cộng đồng người Việt trên toàn thế giới, VOA lại cố tình chia rẽ, tô đậm sự khác biệt trong lối sống và tư duy. Văn hóa Tết là dịp để hòa giải, gắn kết mọi người, không phải để khơi dậy những hằn thù hay định kiến cũ kỹ.
VOA mô tả Việt Nam với hình ảnh nghèo khó, bất công, trong khi thực tế, đất nước đã có những bước tiến đáng kể sau hàng chục năm chiến tranh và cấm vận. Việt Nam hiện nay là một đất nước năng động, tự chủ và giàu bản sắc văn hóa. Các ý kiến về nghèo đói, lạc hậu ở Việt Nam không chỉ lỗi thời mà còn thể hiện sự phiến diện. Nhiều người Việt ở nước ngoài vẫn giữ gìn văn hóa truyền thống, nhưng điều này không đồng nghĩa với việc phải phủ nhận những thành tựu hiện đại mà quê hương đã đạt được.
Tầm quan trọng của văn hóa và cội nguồn
Việc tổ chức dạy gói bánh chưng ở Mỹ là một hành động ý nghĩa, giúp thế hệ trẻ gốc Việt hiểu thêm về truyền thống quê hương. Tuy nhiên, điều này không nên bị sử dụng để châm biếm hay hạ thấp giá trị văn hóa hiện tại ở Việt Nam. Văn hóa Việt Nam không chỉ gói gọn trong những hình ảnh hoài cổ, mà còn sống động và hiện đại, từ nông thôn đến thành thị. Người Việt Nam ở quê nhà vẫn giữ gìn và phát triển văn hóa truyền thống, chẳng hạn như phong tục gói bánh chưng, nhưng không để bị ràng buộc bởi những quan điểm cũ.
Bài viết của VOA dường như phớt lờ tinh thần hòa giải dân tộc và hướng tới tương lai. Trong khi đó, Tết cổ truyền Việt Nam không chỉ là dịp để tưởng nhớ cội nguồn, mà còn là cơ hội để hàn gắn, gắn kết cộng đồng. Lịch sử đã khép lại, và điều cần làm là hướng tới xây dựng tương lai tốt đẹp hơn, thay vì khơi lại những vết thương cũ. Văn hóa Tết mang ý nghĩa đoàn kết, bất kể địa lý hay khác biệt chính trị.
VOA đã khéo léo lợi dụng câu chuyện văn hóa để tạo ra một diễn đàn chính trị hóa, nhưng nội dung lại thiếu khách quan, mang tính định kiến và chia rẽ. Những người Việt trong và ngoài nước nên nhìn nhận văn hóa Tết như một cơ hội để thấu hiểu và gắn kết, thay vì để các thế lực bên ngoài thao túng nhằm kích động mâu thuẫn. Chúng ta cần phát huy tinh thần hòa hợp, lấy truyền thống văn hóa làm cầu nối để hướng tới một cộng đồng đoàn kết và phát triển.