Bà Nguyễn Thị Minh Hương, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam chia sẻ, vai trò ngày càng tăng của phụ nữ Việt Nam trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội như những ánh dương đầy màu sắc tỏa sáng cho phồn vinh, thịnh vượng của đất nước.
 |
| Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Hà Thị Nga thăm hỏi, động viên các nữ cán bộ, chiến sĩ Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 3 trước khi lên đường làm nhiệm vụ tại Phái bộ Liên hợp quốc ở Bentiu, ngày 21/4/2021. |
Xin bà đánh giá kết quả, thành tích mà Việt Nam đạt được trong việc thúc đẩy bình đẳng giới và vai trò của phụ nữ thời gian qua?
Việt Nam là một trong những quốc gia thực hiện tốt các cam kết quốc tế về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ, hoàn thành sớm Mục tiêu thiên niên kỷ về bình đẳng giới và quyền năng phụ nữ. Những năm qua, Đảng và Nhà nước có nhiều chủ trương, chính sách quan tâm thúc đẩy bình đẳng giới và tạo điều kiện để phụ nữ phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh và tinh thần làm chủ, khát vọng vươn lên của các tầng lớp phụ nữ mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Trong lĩnh vực chính trị, Việt Nam nằm trong nhóm một phần ba các nước đứng đầu về tỷ lệ nữ đại biểu Quốc hội (đạt tỷ lệ 30,26% nữ đại biểu). Tỷ lệ các bộ, cơ quan ngang bộ có lãnh đạo chủ chốt là nữ đạt trên 50%. Việt Nam đứng thứ ba trong khu vực ASEAN và thứ 47/187 quốc gia trên thế giới tham gia xếp hạng về bình đẳng giới trong tham chính.
Trong lĩnh vực kinh tế, tỷ lệ doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ đạt 29,8%, xếp thứ 6 trong số các quốc gia có tỷ lệ nữ doanh nhân cao nhất. Trước những tác động nặng nề của đại dịch Covid-19, Chính phủ đã ban hành các chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp và người lao động. Ngoài ra, hỗ trợ thêm đối với người lao động đang mang thai hoặc nuôi con dưới sáu tuổi; hỗ trợ trẻ em mồ côi do đại dịch Covid-19… góp phần ổn định cuộc sống của người dân, đảm bảo an sinh xã hội.
Trong lĩnh vực văn hóa – xã hội, hàng nghìn nữ trí thức có nhiều thành công về nghiên cứu khoa học mang lại giá trị kinh tế cao và tính nhân văn cao cả, sâu sắc; các vận động viên nữ của Việt Nam đoạt nhiều huy chương và giải thưởng trên các đấu trường trong nước và quốc tế. Tính đến năm 2022, số quân nhân nữ tham gia vào lực lượng gìn giữ hòa bình của Việt Nam chiếm khoảng 16,7% và đang ngày đêm cống hiến cho sứ mệnh cao cả của Liên hợp quốc.
Hiện nay, Việt Nam cũng đang nỗ lực thực hiện Chương trình nghị sự về Phát triển bền vững 2030, trong đó có các mục tiêu về thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái. Theo Báo cáo khoảng cách giới toàn cầu năm 2022 do Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) công bố vào tháng 7/2022, chỉ số xếp hạng về bình đẳng giới của Việt Nam năm 2022 là 83/146 quốc gia, tăng bốn bậc so với năm 2021, trong đó các chỉ số về lĩnh vực kinh tế và giáo dục có những bước tiến bộ rõ rệt.
 |
| Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương. |
Hội LHPN Việt Nam đã có những nỗ lực, đóng góp gì vào những thành tích đó?
Thời gian qua, với chức năng chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp và chính đáng của phụ nữ, Hội LHPN Việt Nam đã có nhiều hoạt động thúc đẩy bình đẳng giới và hỗ trợ phụ nữ phát triển toàn diện.
Một là, Hội đã chủ động tham gia xây dựng, phản biện xã hội, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật liên quan tới bình đẳng giới; kiến nghị đưa vấn đề liên quan đến phụ nữ, trẻ em và thực hiện lồng ghép vấn đề bình đẳng giới vào quá trình xây dựng luật pháp, chính sách; nhiều đề xuất chính sách đã được các cơ quan có thẩm quyền tiếp thu, ghi nhận. Hội LHPN các cấp cũng đã kiên trì kiến nghị, đề xuất các chính sách, chương trình, đề án thể chế hóa quy định pháp luật về bình đẳng giới.
Từ 2017 đến nay, Trung ương Hội đã tham mưu đề xuất thành công bốn Đề án của Chính phủ, một số nội dung trong ba Chương trình mục tiêu quốc gia. Hội thực hiện tốt vai trò trong việc lên tiếng, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ và trẻ em thông qua việc thành lập và vận hành các mạng lưới, Tổ tư vấn pháp luật và tâm lý, Tổ công tác tham mưu giải quyết các vụ việc, điểm nóng liên quan đến phụ nữ, trẻ em…
Hai là, Hội LHPN Việt Nam đã và đang thực hiện nhiều hoạt động, chương trình nhằm nâng cao năng lực cho phụ nữ; chăm lo, hỗ trợ phụ nữ. Cụ thể, Hội chủ động, tích cực phát hiện, giới thiệu nhân sự đủ tiêu chuẩn vào quy hoạch, tham gia bộ máy lãnh đạo các cấp. Hội đã hỗ trợ phụ nữ tiếp cận tín dụng, đào tạo nghề, hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh; hỗ trợ nâng cao năng lực cho phụ nữ tham gia giải quyết một số vấn đề xã hội liên quan đến phụ nữ.
Từ năm 2022, Hội LHPN Việt Nam lần đầu tiên chủ trì và thực hiện Dự án tám trong Chương trình Mục tiêu quốc gia hướng tới việc thay đổi tư duy, nhận thức và thực hiện bình đẳng giới cho đối tượng phụ nữ và trẻ em dân tộc thiểu số.
Ba là, Hội phát động các cuộc vận động, phong trào thi đua hướng tới thúc đẩy phụ nữ phát triển toàn diện. Đặc biệt, trong nhiệm kỳ 2022-2027, Hội phát động phong trào thi đua “Xây dựng người phụ nữ Việt Nam thời đại mới” có tri thức, có đạo đức, có sức khỏe, có trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội và đất nước nhằm khích lệ, động viên phụ nữ phát huy tinh thần, khát vọng vươn lên, cống hiến tài năng, trí tuệ của mình, đóng góp vào công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước.
 |
| Hội LHPN Việt Nam tổ chức cuộc Gặp mặt đối tác quốc tế “Chung tay vì sự tiến bộ của phụ nữ và phát triển bền vững” ngày 1/4/2022. |
Trong bối cảnh hiện nay, những thách thức mà phụ nữ Việt Nam đang phải đối mặt là gì?
Bên cạnh những thành tích đã đạt được, phụ nữ đang đối mặt với nhiều thách thức.
Tỷ lệ lao động nữ bị thất nghiệp cao hơn so với lao động nam. Công việc chăm sóc không được trả công của phụ nữ nhiều gần gấp đôi nam giới. Việc phải dành thời gian cho những công việc không được trả lương đang hạn chế cơ hội của người phụ nữ trong việc nâng cao kiến thức, kỹ năng, tham gia các hoạt động cộng đồng hay dành thời gian chăm sóc sức khỏe bản thân để hướng tới việc phát triển toàn diện.
Bên cạnh đó, tuy số doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ tăng lên nhanh chóng những năm gần đây, hiện chiếm tỷ lệ 26,5% tổng số doanh nghiệp, nhưng khả năng vay vốn của các doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ thấp hơn 10% so với doanh nghiệp tương tự do nam giới điều hành. Thậm chí, khi đạt được khoản vay, số tiền cho vay thường nhỏ hơn và có kỳ hạn ngắn hơn.
Theo kết quả nghiên cứu công bố năm 2022 của UNDP, mặc dù tỷ lệ phụ nữ Việt Nam trong lĩnh vực chính trị cao hơn trung bình thế giới nhưng phụ nữ chỉ nắm giữ khoảng 21% các vị trí lãnh đạo chủ chốt.
Còn nhiều vấn đề xã hội tiếp diễn ảnh hưởng tiêu cực đến phụ nữ: Đói nghèo, biến đổi khí hậu, thay đổi chức năng gia đình; bạo lực gia đình, ma túy, mại dâm, lây nhiễm HIV/AIDS, đặc biệt là các vụ việc xâm hại, bạo lực với phụ nữ, trẻ em ngày càng tinh vi, phức tạp, nghiêm trọng đang đe dọa đến sự an toàn của phụ nữ và trẻ em. Bên cạnh đó, một bộ phận không nhỏ phụ nữ đã và đang phải đối mặt với những bất ổn chưa từng có do tác động kép từ đại dịch Covid-19 như bị ảnh hưởng sức khỏe, rơi vào cảnh đói nghèo, tụt hậu về kiến thức, kỹ năng và cơ hội hòa nhập.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn là các định kiến và khuôn mẫu giới đang hạn chế các vai trò và năng lực của phụ nữ. Các định kiến và khuôn mẫu ấy tồn tại ngay cả chính trong phụ nữ, khiến họ thiếu tự tin trong lựa chọn công việc, phát triển bản thân và định hướng nghề nghiệp cho con cái họ.
Nhân dịp này, bà muốn nhắn gửi điều gì tới những người phụ nữ Việt con cháu Bà Trưng, Bà Triệu trong xã hội hiện đại?
Nhân dịp kỷ niệm 1983 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng và 113 năm Ngày quốc tế Phụ nữ 8/3, tôi xin trân trọng gửi những lời chúc mừng tốt đẹp nhất đến các bà mẹ Việt Nam anh hùng, các bà, các mẹ, các chị em phụ nữ ở trong nước và ngoài nước. Chúc chị em luôn vui vẻ, khỏe mạnh, hạnh phúc và thành công.
Tôi tin tưởng rằng, kế thừa truyền thống anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang mà bao thế hệ phụ nữ Việt Nam đã tạo dựng và gìn giữ, mỗi người phụ nữ sẽ phát huy tính chủ động, sáng tạo, bản lĩnh vượt lên mọi khó khăn, tiếp tục đóng góp xứng đáng vào công cuộc xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Xin cảm ơn bà!
