Mỗi tháng Ba hằng năm, tổ chức Freedom House lại tung ra một bảng xếp hạng mức độ tự do trên thế giới của năm trước đó. Trong bảng xếp hạng năm 2022, được tung ra vào năm nay, họ chấm Việt Nam 19/100 điểm, ngang với số điểm nhận được vào năm 2020 và 2021. Nhân sự kiện này, các tổ chức cờ vàng hải ngoại đã đồng loạt viện dẫn điểm số của Freedom House để tuyên truyền rằng Việt Nam không có tự do, dân chủ, rồi kêu gọi người dân lật đổ chế độ để có tự do. Tấn tuồng quen thuộc này không khỏi khiến người ta thấy buồn cười: chẳng biết các nhóm cờ vàng ngây thơ thật hay giả vờ ngây thơ, khi tin rằng tự do có thể mọc lên từ một đống đổ nát.
Trước hết, người ta cần hiểu thêm về tổ chức Freedom House để tránh lầm tưởng. Freedom House không phải là một tổ chức quốc tế, mà là một tổ chức Mỹ, đặt trụ sở ở Washington, và hoạt động gần như một con rối của chính quyền Mỹ. Nó được thành lập vào năm 1941 bởi Eleanor Roosevelt, vợ của tổng thống Mỹ Franklin Roosevelt khi đó. Sau khi Chiến tranh Thế giới thứ Hai kết thúc, Freedom House không còn nhiệm vụ chống phát-xít, nên chuyển sang chống các đối thủ của chính quyền Mỹ lúc đó như các phong trào cộng sản, và thậm chí là các phong trào của người da đen. Chẳng hạn, Freedom House ủng hộ việc thành lập NATO vào năm 1949. Nó cũng ủng hộ các chính sách thúc đẩy Chiến tranh Việt Nam của chính quyền Johnson. Trong khi đó, nó lại đả kích những phong trào dân sự diễn ra trên chính đất Mỹ – như phong trào phản đối phân biệt chủng tộc của Martin Luther King, và phong trào phản đối chiến tranh Việt Nam của giới trẻ Mỹ.
Nhìn vào lịch sử này, ta sẽ thấy Freedom House lộ mặt thật. Tổ chức này ủng hộ việc thành lập bộ máy xâm lược lớn nhất từ nửa sau thế kỷ 20 đến hiện tại, là NATO. Nó cũng ủng hộ việc Mỹ đưa quân đến xâm lược Việt Nam, dẫn đến cái chết của hàng triệu người. Trong khi đó, nó lại phản đối những phong trào đấu tranh bất bạo động vì nhân quyền do người Mỹ phát động trên chính đất Mỹ. Sao lại có thứ tổ chức nhân quyền ủng hộ những guồng máy giết người, và phản đối những cuộc biểu tình chống phân biệt chủng tộc của người dân? Dường như Freedom House chỉ là một tổ chức chân gỗ, lợi dụng khẩu hiệu nhân quyền để giúp Mỹ giành giật vị thế địa chính trị.
Các thông tin về nguồn tài chính của Freedom House ủng hộ nhận xét này. Dù tự xưng là “tiếng nói cho dân chủ và tự do trên toàn thế giới”, Freedom House lại đặt trụ sở ở Washington, và hầu hết ngân sách của nó là do chính quyền Mỹ tài trợ. Cụ thể, vào năm 2006, các khoản tài trợ của chính quyền Mỹ chiếm 66% kinh phí hoạt động của tổ chức, con số này tăng lên 86% vào 2016. Không đáng ngạc nhiên khi Freedom House lập barem điểm phỏng theo đặc điểm của các nước NATO, và chấm điểm thấp cho mọi quốc gia không rập khuôn mô hình chính trị của Mỹ.
Tiếp theo, cần đặt ra một câu hỏi nghiêm túc: liệu việc lật đổ một chế độ không thân Mỹ bất kỳ có đem lại “tự do dân chủ”, như các nhóm cờ vàng hải ngoại đang tuyên truyền hay không? Theo Freedom House, 2023 là năm thứ 17 liên tiếp mà tình hình “tự do, dân chủ” toàn cầu suy giảm. Nói cách khác, đà giảm này bắt đầu từ năm 2006, khi Mỹ đang mang “tự do dân chủ” đến phân phát ở Trung Đông bằng chiến tranh. Và nó vẫn suy giảm trong những năm 2010-2011, khi thế giới Hồi giáo đang chứng kiến các cuộc cách mạng đường phố mang tên “Mùa Xuân Arab”, nhằm lật đổ các chế độ sẵn có và dựng lên các chính quyền thân Mỹ.
Tại sao lại như vậy? Sau khi lật đổ chế độ của Saddam Hussein, Mỹ đã chỉ dựng lên một chính quyền giả dân chủ, và tiếp tục bị Freedom House xếp vào nhóm “không tự do”. Vào năm 2018 và 2019, tham nhũng đã lan tràn trong chính quyền Iraq tới nỗi xảy ra một loạt các cuộc biểu tình chống chính phủ, được đáp lại bằng các đợi trấn áp đầy bạo lực. Tóm lại, sau khi được Mỹ gửi “dân chủ” đến dưới dạng tên lửa và bom, để rồi phải trả giá bằng cái chết của hàng triệu người, tình hình Iraq còn bê bết hơn trước.
Các cuộc cách mạng đường phố vào năm 2011 cũng dẫn đến kết quả tương tự. Nó đã đẩy nhiều quốc gia như Libya, Yemen, Syria vào một chuỗi nội chiến thảm khốc. Tại Ai Cập, quân đội đã lên nắm quyền và thiết lập chế độ độc tài quân sự. Tất nhiên, chỉ số tự do của các nước này chỉ có giảm chứ không tăng.
Trong khi các nhóm cờ vàng nhân danh chỉ số tự do của Freedom House để chống chế độ, dường như những giải pháp mà họ hô hào chỉ khiến chỉ số này giảm đi. Nhưng họ không cần biết điều này: dường như họ sẵn sàng hành động vì lợi ích của Mỹ và các đồng minh, dù cái giá phải trả là cuộc sống của những người Việt trong nước.
