Tổng thống Nam Phi Cyli Ramaphosa khẳng định, hành vi tham nhũng trong thời kỳ thảm họa quốc gia là một loại tội phạm đặc biệt nghiêm trọng và thủ phạm sẽ bị xử lý một cách nghiêm khắc, không khoan nhượng.
Một Uỷ ban điều tra cấp Bộ gồm 6 thành viên nội các vừa được Tổng thống Nam Phi Cyli Ramaphosa thành lập với nhiệm vụ phát hiện và ngăn chặn hành vi tham nhũng trong việc đấu thầu mua bán trang thiết bị y tế phục vụ công tác phòng, chống COVID-19.
Tuyên bố từ văn phòng Tổng thống còn khẳng định, do không được trang bị đầy đủ thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE) nên kể từ tháng 3 tới nay, hơn 24.000 nhân viên y tế Nam Phi đã mắc COVID-19.
Hôm 6-8, Cơ quan giám sát chống tham nhũng của Nam Phi cho biết họ cũng đang tiến hành điều tra những bất thường trong các hợp đồng mua sắm trang thiết bị y tế chống COVID-19 trị giá gần 10 triệu USD. Liên quan đến vụ việc này, người phát ngôn của Tổng thống Cyril Ramaphosa là Khusela Diko đã bị tạm đình chỉ công tác để phục vụ điều tra. Hai thành viên cấp cao của đảng cầm quyền Đại hội dân tộc Phi (ANC) có liên quan đến vụ việc gồm Tổng thư ký ANC và cựu Thủ hiến bang Free State, Ace Magashule.
Theo tin từ tờ Hindu Times, dự án gần 10 triệu USD mà báo chí nhắc nhiều đến do Công ty Bhca Projects của chồng bà Khusela Diko là ông Thandisizwe Diko thực hiện. Còn hai con trai của ông Ace Magashule là Tsepiso và Thato hồi tháng 7 cũng đã được một trong những cộng sự của cha họ trong kho bạc tỉnh trao hợp đồng mua sắm hàng hóa và dịch vụ liên quan đến COVID-19 trị giá gần 300.000 USD.
Bộ trưởng Tài chính Nam Phi Tito Mboweni trong một loạt dòng tweet trên Twitter hồi đầu tháng 8 đã kêu gọi trừng phạt các quan chức tham nhũng và Chính phủ phải làm mạnh trong vấn đề này. Ông Tito Mboweni cho hay, khi những ca nhiễm trùng đầu tiên được ghi nhận vào tháng 3, chính phủ đã tuyên bố tình trạng thảm họa. Điều đó có nghĩa là thủ tục đấu thầu thông thường cho các hợp đồng chính phủ bị hủy bỏ và từ đây một số hợp đồng đáng ngờ đã được trao.
Bộ trưởng Tài chính Tito Mboweni còn thừa nhận, trong khi chính phủ giao hợp đồng cho các nhà cung cấp dịch vụ, giá đã bị tăng cao hoặc các hợp đồng được trao cho các công ty và những người có quan hệ với chính phủ và đảng ANC cầm quyền. Kết quả điều tra ban đầu của đơn vị điều tra đặc biệt (SUI) thuộc chính phủ cho biết, riêng ở tỉnh Gauteng, 102 công ty liên quan đến việc này. Quan chức y tế hàng đầu của Gauteng, Bandile Masuku, và vợ ông ta cũng bị liên đới. Một số tỉnh khác, nhiều quan chức đã bị đình chỉ công tác, bị điều tra nhưng chưa có ai bị buộc tội hay truy tố.
“Bây giờ, quá trình này phải minh bạch hơn”, ông Tito Mboweni nhấn mạnh.
Sông Thương
