Trong nhiều thập kỷ, các nhà khoa học, gián điệp và các chuyên gia vũ khí hóa học đã biết và lo sợ về chất gây chết người một cách nhẹ nhàng và khó nhận biết.
Ít người nghe nói đến chất độc thần kinh Novichok cho đến năm 2018, khi giới chức phương Tây cáo buộc Nga sử dụng chất này trong vụ ám sát một cựu điệp viên Nga đào tẩu tên là Sergei Skripal. Hai cha con ông Sergei Skripal đã được phát hiện ngất xỉu trong một công viên ở Salisbury Wiltshire sau khi dùng bữa tại nhà hàng Zizzi.
Chinh-tri-gia-doi-lap-o-Nga-A.-Navalny-ngat-xiu-khi-dang-di-tren-may-bay
Và nay, sau 2 năm, Novichok đột ngột trở lại trong các tiêu đề bài báo đăng tải hôm 2-9 khi các bác sĩ ở Bệnh viện Charite ở Berlin (Đức) tuyên bố, chất độc này là nguyên nhân khiến chính trị gia đối lập ở Nga A. Navalny ngất xỉu trên máy bay và hiện đang hôn mê sâu.
Thực tế thì trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học, gián điệp và các chuyên gia vũ khí hóa học đã biết đến và sợ hãi Novichok. Đây là một chất độc thần kinh mạnh, được phát triển ở Liên Xô (cũ) trong những năm 1970-1980. Novichok có thể được phân phối dưới dạng chất lỏng, bột hoặc bình xịt, và được cho là gây chết người cao hơn các chất độc thần kinh khác được biết đến nhiều hơn ở phương Tây, như VX và sarin.
Chất độc này gây ra co thắt cơ, có thể ngừng tim, chất lỏng tích tụ trong phổi cũng có thể gây chết người, và làm tổn thương các cơ quan và tế bào thần kinh khác. Các chuyên gia cho biết, Nga đã sản xuất một số phiên bản Novichok. Cũng có nguồn tin là có đến 100 loại Novichok.
Đáng chú ý là thông tin về Novichok chỉ được biết đến sau khi Liên Xô (cũ) tan rã vào đầu những năm 1990. Khi đó, một trong số các nhà khoa học từng làm việc trong chương trình vũ khí hóa học ở Nga đã chuyển đến Mỹ sinh sống và công khai nói về chất độc thần kinh mà họ đặt tên là Novichok, tiếng Nga có nghĩa là “gã mới”. Một trong số họ vô tình tiếp xúc với Novichok vào năm 1987, bị tổn thương cơ và nội tạng vĩnh viễn và cuối cùng là tử vong. Ông này cũng đã kể câu chuyện của mình với một tờ báo Nga vào năm 1992, ngay trước khi qua đời.
Theo đó, Novichok thuộc về một nhóm rộng rãi các hợp chất được gọi là chất ức chế cholinesterase, được sử dụng trong nhiều loại thuốc cũng như chất độc. Chúng tấn công quá trình lên xuống bình thường của các chất dẫn truyền thần kinh, hóa chất trong cơ thể mà các tế bào thần kinh sử dụng để điều chỉnh các chức năng thiết yếu.
Ngộ độc Novichok có thể được điều trị bằng hóa chất atropine và oxime, nhưng ngay cả khi việc điều trị thành công, nạn nhân có thể bị tổn thương lâu dài.
Lần đầu tiên Novichok được phát hiện sử dụng là vào năm 1995, khi một doanh nhân Nga và thư ký của ông ta bị giết. Giới chức Nga vào thời điểm đó cho biết hai người này đã bị đầu độc bằng cadmium, một kim loại nặng, nhưng truyền thông Nga lại đưa tin đó là Novichok.
Năm 1999, Mỹ đạt được một thỏa thuận giúp Uzbekistan dỡ bỏ một phòng thí nghiệm vũ khí hóa học của Liên Xô (cũ) đã sản xuất và thử nghiệm Novichok.
Sau đó, Novichok không được nhắc đến trong các bản tin trong gần 19 năm, cho đến khi cha con cựu điệp viên Sergei Skripal được tìm thấy gần chết trong một công viên ở Salisbury.
S.Thương
